Problem translacyjny w rzeczywistości translodydaktycznej

• Authors: Małgorzewicz Anna
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Translation Problem in The Reality of Translation Teaching Translation problem plays a fundamental role in translation activities on all levels. It triggers a chain of translation activities of which the translator may be aware or unaware. The course of these actions and the procedures adopted by the translator are dependent on type of translation, on components of translation setting which exists in a particular, real translation situation, on characteristics of the translation problem, on the level of problem analysis, as well as on the cognitive predispositions of the translator. Acknowledging the fundamental role of the translation problem in the translation process and accepting the assumption that the quality of the translation is directly dependent on the steps taken by the translator with the aim of solving and properly identifying translation problems , one has to consider translation problem as a category relevant to translation teaching. From the point of view of translation teaching, it is important to determine translator’s qualities, abilities, skills, and knowledge areas that have influence on the quality of actions taken with the aim of solving translation problems effectively. The same applies to attitudes of future translators. Moreover, it is the task of translation teaching researchers to develop methods which will help future translators achieve the expected level of translation competence. This paper presents a concept which could provide a starting point for designing translation teaching curricula.

Keywords

PL

problem translacyjny; strategia translacyjna; translodydaktyka; układ translacyjny; autonomia i podmiotowość tłumacza

EN

translation problem; translation strategy; translation teaching; translation setting; translator’s autonomy and self-assurance

• Publisher: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
• Journal: Orbis Linguarum
• Year: 2018
• Issue: 51
• Pages: 445-457

Contributors

author

Małgorzewicz Anna

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Esser, Ulrich (1990): „Gedächtnis – interdisziplinäre Schnittstelle zwischen Psychologie und Übersetzungswissenschaft“, (w) Heidemarie Salevsky (red.) Übersetzungs-wissenschaft und Sprachmittlerausbildung. Berlin: Humboldt Universität; 83–87.
• Grucza, Franciszek (1981): „Zagadnienia translatoryki”, (w) Franciszek Grucza (red.) Glottodydaktyka a translatoryka. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego; 9–29.
• Grucza, Franciszek (1985): „Lingwistyka, lingwistyka stosowana, glottodydaktyka, translatoryka”, (w) Franciszek Grucza, (red.) Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe; 19–44.
• Grucza, Franciszek (1993): „Interkulturelle Translationskompetenz: ihre Struktur und Natur“, (w) Armin Paul Frank, Kurt-Jürgen Maaß, Fritz Paul, Horst Turk (red.) Übersetzen, verstehen, Brücken bauen. Geisteswissenschaftliches und literarisches Übersetzen im internationalen Kulturaustausch. Berlin: Erich Schmidt; 158–171.
• Grucza, Franciszek (1998): „Wyodrębnienie się, stan aktualny i perspektywy świata translacji oraz translatoryki”, (w) Lingua legis 6; 2–12.
• Grucza, Franciszek (2008): „Germanistische Translatorik – ihr Gegenstand und ihre Aufgaben“, (w) Franciszek Grucza (red.) Translatorik in Forschung und Lehre der Germanistik. Warszawa: Wydawnictwo Euro-Edukacja; 27–49.
• Grucza, Franciszek (2009): „Metanaukowa i metalingwistyczna wizja lingwistyki (stosowanej)”, (w) Lingwistyka Stosowana/ Applied Linguistics/ Angewandte Linguistik 1; 19–39.
• Grucza, Sambor (1998): „Tekst (glotto)dydaktyczny, tekst naturalny, tekst autentyczny, tekst oryginalny – próba sprecyzowania pojęć”, (w) Przegląd Glottodydaktyczny 16; 13–27.
• Grucza, Sambor (2014): „Grundzüge der anthropozentrischen Translatorik“, (w) Aleksandra Łyp-Bielecka (red.) Mehr als Worte. Sprachwissenschaftliche Studien. Professor Dr. habil. Czesława Schatte und Professor Dr. habil. Christoph Schatte gewidmet. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 127–137.
• Holz-Mänttäri, Justa (1984): Translatorisches Handeln: Theorie und Methode. Helsinki: Suomalainen Tiedakatemia.
• Hönig, Hans G. / Kußmaul, Paul (1982): Strategie der Übersetzung: ein Lehr- und Arbeitsbuch, Tübingen: Narr.
• Kautz, Ulrich (2002): Handbuch Didaktik des Übersetzens und Dolmetschens. München: Iudicium.
• Kirchhoff, Helene (1971): Das Simultandolmetschen als Gegenstand der Übersetzungswissenschaft. Kongressberichte der 2. Jahrestagung der Gesellschaft für Angewandte Linguistik (GAL), Heidelberg: Groos.
• Krings, Hans P. (1986): Was in den Köpfen von Übersetzern vorgeht. Eine empirische Untersuchung zur Struktur des Übersetzungsprozesses an fortgeschrittenen Französischlernern. Tübingen: Narr.
• Kubiak Paweł (2009): Übersetzer als Problemlöser. Eine qualitative Studie zum Problemlöseverhalten von semiprofessionellen Übersetzern. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Lewicki, Roman (1993): Konotacja obcości w przekładzie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Lewicki, Roman (2000): Obcość w odbiorze przekładu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Małgorzewicz, Anna (2003): Prozessorientierte Dolmetschdidaktik. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
• Małgorzewicz, Anna (2012): Die Kompetenzen des Translators aus kognitiver und translationsdidaktischer Sicht. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Małgorzewicz, Anna (2014): „Językowe i niejęzykowe kompetencje tłumacza: próba zdefiniowania celów translodydaktyki akademickiej”, (w) Lingwistyka Stosowana/ Applied Linguistics/ Angewandte Linguistik 11; 1–10.
• Małgorzewicz, Anna (2015): „Die Autonomie des Translators und ihre Bedeutung für die Translationsdidaktik“, (w) Zenon Weigt, Dorota Kaczmarek, Jacek Makowski, Marcin Michoń (red.) Text-Wesen in Theorie und Analysen. [=Felder der Sprache. Felder der Forschung. Lodzer Germanistikbeiträge]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego; 75–85.
• Małgorzewicz, Anna (2016a): „Translationsdidaktik in Polen. Aktueller Stand und Perspektiven“, (w) Ewa Żebrowska, Magdalena Olpińska-Szkiełko, Magdalena Latkowska (red.) Zwischen Kontinuität und Modernität: Metawissenschaftliche und wissenschaftliche Erkenntnisse der germanistischen Forschung in Polen. Warszawa: Stowarzyszenie Germanistów Polskich; 107–116.
• Małgorzewicz, Anna (2016b): „Podejście zadaniowe w antropocentrycznej translodydaktyce akademickiej”, (w) Lingwistyka Stosowana/ Applied Linguistics/ Angewandte Linguistik 19; 149–165.
• Małgorzewicz, Anna (2017): „Autonomie des Translators – Freiheit oder Notwendigkeit?“, (w) Lew N. Zybatow, Andy Stauder, Michael Ustaszewski (red.) Translation Studies and Translation Practice: Proceedings of the 2nd International TRANSLATA Conference, 2014.[= (Forum Translationswissenschaft]. Frankfurt am Main: Peter Lang; 321–327.
• Nord, Christiane (2009): Textanalyse und Übersetzen. Theoretische Grundlagen, Methode und didaktische Anwendung einer übersetzungsrelevanten Textanalyse. Heidelberg: Julius Groos Verlag.
• PACTE-Gruppe (2007): „Zum Wesen der Übersetzungskompetenz – Grundlagen für die experimentelle Validierung eines Ük-Modells“, (w) Gerd Wotjak (red.) Quo vadis Translatologie? Ein halbes Jahrhundert universitäre Ausbildung von Dolmetschern und Übersetzern in Leipzig. Rückschau, Zwischenbilanz und Perspektiven aus der Außensicht. Berlin: Frank & Thieme; 327–342
• Płużyczka, Monika (2015): Tłumaczenie a vista. Rozważania teoretyczne i badania eyetrackingowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej, Uniwersytet Warszawski.
• Presas, Marisa (1997): „Problembestimmung und Problemlösung als Komponenten der Übersetzungskomptenz“. (w) Eberhard Fleischmann, Wladimir Kutz, Peter A. Schmitt (red.) Translationsdidaktik. Grundfragen der Übersetzungswissenschaft. Tübingen: Narr; 587–592.
• Schmitt, Peter A. (1999): Translation und Technik. Tübingen: Stauffenburg.
• Treffinger, Donald J. (1980): Encouraging Creative Learning fort the Gifted and Talented. Ventura, CA: Ventura County Superintendent of School.
• Weinert, Franz E. (2001): „Vergleichende Leistungsmessung in Schulen – eine umstrittene Selbstverständlichkeit“, (w) Franz E. Weinert (red.) Leistungsmessung in Schulen. Weinheim und Basel: Beltz Verlag; 17–32.
• Wilczyńska, Weronika (2002): „Podmiotowość i autonomia jako wyznaczniki osobistej kompetencji komunikacyjnej”, (w) Weronika Wilczyńska (red.) Autonomizacjaw dydaktyce języków obcych. Doskonalenie się w komunikacji ustnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM; 51–67.
• Wilss, Wolfram (1991): „Kognitive Aspekte des Übersetzungsprozesses”, (w) Christan Schmitt (red.) Neue Methoden der Sprachmittlung. Wilhelmsfeld: Egert; 121–148.
• Wojtczuk-Turek, Agnieszka (2010): Rozwijanie kompetencji twórczych. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• Żmudzki, Jerzy (1995): Konsekutivdolmetschen. Handlungen – Operationen – Strategien. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Żmudzki, Jerzy (1996): „Metakognition im Konsekutivdolmetschen“, (w) Zdzisław Wawrzyniak, Zygmunt Tęcza (red.) Die deutsche Sprache und Literatur als Brücke in Europa. Band 1:Beiträge zur Sprachwissenschaft. Rzeszów: Wydawnictwo WSP.
• Żmudzki, Jerzy (2005): „Ekspansja specjalistycznych tekstów docelowych w tłumaczeniu konsekutywnym”, (w) Maria Piotrowska (red.) Konteksty przekładowe, Język trzeciego tysiąclecia III. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”; 349–358.
• Żmudzki, Jerzy (2008a): „Zum Stand der Translationsdidaktik in den polnischen Germanistikinstituten. (Ein Arbeitsbericht)“, (w) Glottodidactica XXXIV; 153–171.
• Żmudzki, Jerzy (2008b): „Translationsdidaktik in den polnischen Germanistikinstituten. Realität und Anspruch“, (w) Franciszek Grucza (red.) Translatorik in Forschung und Lehre der Germanistik. Warszawa: Wydawnictwo Euro-Edukacja; 71–96.
• Żmudzki, Jerzy (2010): „Aktuelle Profile der germanistischen Translationsdidaktik in Polen“, (w) Studia Translatorica 1; 117–136.
• Żmudzki, Jerzy (2013): „Holizm funkcjonalny w perspektywie translatoryki antropocentrycznej”, (w) Lingwistyka Stosowana/ Applied Linguistics/ Angewandte Linguistik 8, 177–187.
• Żmudzki, Jerzy (2014): „‘so treu, wie möglich, so frei, wie nötig‘ – eine alte Translationsmaxime
• neu interpretiert“, (w) Aleksandra Łyp-Bielecka (red.) Mehr als Worte. Sprachwissenschaftliche Studien. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 345–360.
• Żmudzki, Jerzy (2015): Blattdolmetschen in paradigmatischer Perspektive der anthropozentrischen Translatorik. Frankfurt a. M. etc: Peter Lang.