Pojęcie gospodarstwa rolnego w kodeksie cywilnym – zagadnienia wybrane.

• Authors: Katarzyna Czerwińska-Koral

Title variants

EN

Agricultural holding under the polish civil code – selected issues.

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W polskim systemie prawnym istnieją różnorodne definicje gospodarstwa rolnego. Służą one do realizacji odmiennych celów. Ponieważ przepisy kodeksu cywilnego nie rozstrzygają istoty gospodarstwa rolnego, powstały różne teorie w tym zakresie. Najtrafniej istotę gospodarstwa rolnego z art. 55³ k.c. opisuje teoria traktująca gospodarstwo rolne jako czynną masę majątkową. Gospodarstwo rolne to jedność gospodarcza złożona z określonych elementów, zorganizowany kompleks majątkowy, posiadający wiele różnorodnych składników. Gospodarstwo rolne jest masą majątkową połączoną funkcjonalnie, zmienną ilościowo i rodzajowo. Wszystkie składniki gospodarstwa rolnego połączone są więzią funkcjonalną. Gospodarstwo rolne jako jedna całość stanowi szczególny rodzaj przedsiębiorstwa i może być przedmiotem jednej czynności prawnej, przy czym przy dokonywaniu czynności prawnej konieczne jest szczegółowe wymienienie składników gospodarstwa rolnego. Należy sformułować postulat legislacyjny dotyczący objęcia zakresem art. 552 k.c. również gospodarstwa rolnego.

EN

There are various definitions of the Agricultural Holding in the Polish legal system. They serve different purposes. Since the provisions of the Civil Code do not provide a strict definition as to the essence of the Agricultural Holding, various theories have been developed in that respect. A theory whereby the Agricultural Holding is treated as the assets of estate seems to be the most apt description of the essence of the Agricultural Holding under Article 55³ of the Polish Civil Code. An Agricultural Holding is a single economic unit comprising certain elements; an organised set of assets with various components. The Agricultural Holding comprises assets of estate which are related in functional terms and may vary in terms of quantity and type. There is a functional relationship among all components of the Agri cultural Holding. An Agricultural Holding as a whole is a specific form of enterprise and may be subject to a single legal act; however, when taking such a legal act it is necessary to enlist the components of the Agricultural Holding in detail. A legislative demand should be formulated so that the Agricultural Holding is included within the scope of Article 552 of the Polish Civil Code.

Keywords

PL

gospodarstwo rolne; masa majątkowa; istota; teoria; przedsiębiorstwo; więź funkcjonalna

EN

agricultural holding; assets of estate; essence; theory; enterprise; functional relationship

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2013
• Volume: 13
• Pages: 381-396

Contributors

author

Katarzyna Czerwińska-Koral

References

• Bednarek M., Mienie, Kraków 1997.
• Bielski P., Cele definiowania pojęcia gospodarstwa rolnego w systemie prawa – uwagi z perspektywy prawa handlowego, „Rejent” 2005.
• Breyer S., Przeniesienie własności nieruchomości, Warszawa 1975.
• Budzinowski R., Pojęcie gospodarstwa rolnego według kodeksu cywilnego (rozważania na tle art. 55³ k.c.), „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 1991, nr 3.
• Budzinowski R., Koncepcja gospodarstwa rolnego w prawie rolnym, Poznań 1992.
• Budzinowski R., Prawo rolne, red. A. Stelmachowski, Warszawa 2003.
• Budzinowski R. [w:] Prawo rolne, red. P. Czechowski, Warszawa 2011.
• Budzinowski R., W kwestii statutu prawnego gospodarstwa rolnego jako przedsiębiorstwa, [w:] Rozprawy z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Aleksandrowi Oleszce, red. A. Dańko-Roesler, J. Jacyszyn, M. Pazdan, W. Popiołek, Warszawa 2012.
• Czechowski P., Niewiadomski A., Gospodarstwo rolne jako masa majątkowa, „Studia Iuridica Agraria”, t. VIII, Białystok 2009.
• Encyklopedia ekonomiczna-rolnicza, Warszawa 1964.
• Gniewek E., [w:] Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Kraków 2001.
• Gniewek E., O prawie własności – w kontekście prac komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, „Rejent” 2008, nr 8.
• Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 2010.
• Górecki J., Umowne prawo pierwokupu, Zakamycze 2000.
• Górecki J., Prawo pierwokupu. Komentarz do art. 596-602 k.c. i innych przepisów regulujących prawo pierwokupu, Zakamycze 2002.
• Górecki J., Zbycie gospodarstwa rolnego w celu zabezpieczenia wierzytelności, „Studia Iuridica Agraria”, t. III, Białystok 2002.
• Górecki J., Gospodarstwo rolne jako przedmiot zastawu, „Rejent” 2003, nr 4.
• Grzybowski S. [w:] System prawa cywilnego, t. I: Część ogólna, red. S. Grzybowski, Wrocław 1985.
• Habdas H., Przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2002, z. 2.
• Hernik J., Pałace i pola, „Rzeczpospolita” 2001, nr 9.
• Klat-Górska E., Pojęcie gospodarstwa rolnego w umowie sprzedaży, „Studia Prawnicze” 2001, z. 3-4.
• Kokoszka D., Gospodarstwo rolne. Zagadnienia konstrukcyjne, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2008, z 4.
• Kowalski W., Ekonomika i organizacja gospodarstw rolniczych, Warszawa 1996.
• Kremer E., Obrót nieruchomościami z udziałem małżonków, „Studia Iuridica Agraria”, t. IX, Białystok 2011.
• Kucia B., Przeniesienie gospodarstwa rolnego na zabezpieczenie, „Rejent” 2008, nr 11.
• Kurowska T., Współczesne aspekty własności rolniczej, „Studia Iuridica Agraria”, t. III, Białystok 2002.
• Lichorowicz L., Status prawny gospodarstw rodzinnych w ustawodawstwie krajów Europy Zachodniej, Białystok 2000.
• Łobos-Kotowska D., Gospodarstwo rodzinne. Prawne formy organizacji, Sosnowiec 2006.
• Nadel J., Pojęcie indywidualnego gospodarstwa rolnego w prawie rolnym, Wrocław 1976.
• Oleszko A., Akty notarialne. Komentarz (art. 91-95 Prawa o notariacie), Warszawa 2012.
• Ptaszyk M., Nowe zasady obrotu nieruchomościami rolnymi inter vivos, „Państwo i Prawo” 1991, nr 7.
• Rakowski S., Podział z mocy prawa gospodarstwa rolnego małżonków, „Nowe Prawo” 1971, nr 1.
• Rakowski S., Pojęcie gospodarstwa rolnego w świetle przepisów prawa cywilnego, „Nowe Prawo” 1971, nr 11.
• Rudnicki S. [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Warszawa 2003.
• Rychlik T. [w:] T. Rychlik, W. Kosiaradzki, Podstawowe pojęcia w ekonomice rolnictwa, Warszawa 1981.
• Skowrońska-Bocian E. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz do artykułów 1-449(11), t. I, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2008.
• Stańko M., Problemy prawne dywersyfikacji gospodarstw rolnych w Polsce, „Studia Iuridica Agraria”, t. VIII, Białystok 2009.
• Stelmachowski A., Przedmiot własności w prawie cywilnym, „Studia Iuridica Agraria”, Białystok 1994.
• Stelmachowski A. [w:] System prawa prywatnego, t. III: Prawo rzeczowe, red. T. Dybowski, Warszawa 2007.
• Stefaniuk K., Łoza K., Hipoteka na nieruchomości wchodzącej w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego w świetle przepisów o egzekucji z tych mas majątkowych, „Rejent” 2007, nr 3.
• Stefańska K., Darowizna gospodarstwa rolnego na rzecz małoletniego, [w:] Obrót nieruchomościami w praktyce notarialnej, Kraków 1997.
• Stefańska K., Model indywidualnego gospodarstwa rolnego w świetle znowelizowanego kodeksu cywilnego, „Państwo i Prawo” 1992, nr 1.
• Stefańska K., Gospodarstwo rodzinne jako element ustroju rolnego, „Studia Iuridica Agraria”, t. III, Białystok 2002.
• Stefańska K., Pojęcia „nieruchomość rolna” i „gospodarstwo rolne” w ujęciu kodeksu cywilnego i ich znaczenie dla legislacji prawno rolnej, „Studia Iuridica Agraria”, t. VII, Białystok 2009.
• Stroiński R.T., Przedsiębiorstwo, charakter prawny oraz zbycie w prawie amerykańskim, francuskim i polskim, Warszawa 2003.
• Strzępka J., Problematyka cywilnoprawna przenoszenia własności gospodarstwa rolnego na następcę, [w:] Obrót nieruchomościami w praktyce notarialnej, Kraków 1997.
• Topiński J., Prawo gospodarki uspołecznionej w zarysie, Warszawa 1966.
• Truszkiewicz Z., Prawo do gospodarstwa rolnego (do przedsiębiorstwa), [w:] Rozprawy i studia. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Aleksandrowi Lichorowiczowi, red. E. Kremer i Z. Truszkiewicz, Kraków 2009.
• Ziemianin B., Prawo rzeczowe, Kraków 2003.
• Zoll F., Przedsiębiorstwo – przedmiotem własności, Przegląd Prawa i Administracji 1925.
• Zoll F., Prawa rzeczowe na ziemiach polskich, Warszawa – Kraków 1920.