Poezja na kształt ciała (i na odwrót)

• Authors: Żynis Bernadetta

Title variants

EN

Poetry in Bodily Shape (And The Other Way Round)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pomijanie cielesności wpisywanej w tekst to zubażanie filologicznych analiz i interpretacji. Pomija to, co motywuje każdą tekstowość – doświadczenie, które przez ciało i jego różne zmysły jest umożliwiane i domaga się metensomatosis, czyli transmutacji jednego ciała do drugiego. Poezja jest sposobem umożliwiającym „komunikowanie” tego, co nie jest słowem, ale jego źródłem/źródłami, czyli poza widzialnością zapisu ujawnia też to, co najbardziej biologiczne/cielesne – poprzedzające porządek symboliczny (kultury, instytucji). Doświadczanie ciała i ciałem musi podlegać „werbalizacji” (jej szczególnemu aspektowi, jakim jest „melodia słów”, rytm w mowie/piśmie, harmonia, echolalia, metrum). Rytm jest najważniejszą oznaką cielesności w tekście i staje się „sygnaturą podmiotu mówiącego, świadczącą o niepowtarzalności każdego tekstu”, jego „somatycznym stylem” i podstawą projektu krytyki somatycznej Adama Dziadka.

EN

The author of the paper explains that the omission of the notion of corporeality inscribed in the text constitutes the impoverishment of philological analyses and interpretations. The omission causes the loss of what motivates the whole textuality – the experience which is possible through the body and its various senses. The interpretation requires the inclusion of metensomatosis – the transmutation of one body into another. Poetry enables the “communication” of what is not a word but what constitutes its source(s). In other words, beyond the visibility of the written form, poetry also reveals the most biological/bodily aspects – preceding the symbolic order (of culture, institution). The experience of the body and the bodily experience must be subject to “verbalization” (its particular aspects which are: the “melody of words”, the rhythm in speech/writing, the harmony, echolalia, the meter). The rhythm is the most important sign of corporeality in the text and it becomes the “signature of the speaking subject, proving the uniqueness of every text”, its “somatic style” and the basis of Adam Dziadek’s somatic critique project.

Keywords

PL

krytyka somatyczna; rytm; cielesność; doświadczenie; tekst

EN

somatic critique; rhythm; corporeality; experience; text

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Year: 2015
• Issue: 1(4)
• Pages: 207–218

Contributors

author

Żynis Bernadetta

• Akademia Pomorska w Słupsku

References

• Bakke Monika, Ciało otwarte. Filozoficzne reinterpretacje kulturowych wizji cielesności, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, Poznań 2000. Derrida Jacques, Χὼρα / Chora, przeł. Maria Gołębiewska, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999. Donguy Jacques, Poezja eksperymentalna. Epoka cyfrowa (1953–2007), przeł. Magdalena Madej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2014. Dziadek Adam, Projekt krytyki somatycznej, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2014. Kordys Jan, Kategorie antropologiczne i tożsamość narracyjna. Szkice z pogranicza neurosemiotyki i historii kultury, Universitas, Kraków 2006. Lacoue-Labarthe Philippe, Typografie, wybór, opracowanie i wstęp Jakub Momro, przeł. Jakub Momro, Andrzej Zawadzki, Universitas, Kraków 2014. Łebkowska Anna, Somatopoetyka. W: Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, red. Teresa Walas, Ryszard Nycz, Universitas, Kraków 2012. Markowski Michał Paweł, Efekt inskrypcji. Jacques Derrida i literatura, Wydawnictwo Homini, Bydgoszcz 1997. Markowski Michał Paweł, Nowoczesność: ciało niedoświadczone. W: Nowoczesność jako doświadczenie, red. Ryszard Nycz, Anna Zeidler-Janiszewska, Universitas, Kraków 2006. Markowski Michał Paweł, Przygoda ciała i znaków. Wprowadzenie do pism Julii Kristevej. W: Julia Kristeva, Czarne słońce. Depresja i melancholia, przeł. Michał Paweł Markowski, Romuald Ryziński, wstęp Michał Paweł Markowski, Universitas, Kraków 2007. Ricoeur Paul, Miłość i sprawiedliwość, przeł. Marek Drwięga, przedmowa Jean-Louis Schlegel, Universitas, Kraków 2010.

Identifiers

ISSN

2353-8694

DOI

10.18276/au.2015.1.4-14