Humor Głuchych jako czynnik integrujący społeczność

• Authors: Urszula Bartnikowska

Title variants

EN

Deaf humor as one of the elements integrating a deaf community

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Głusi ludzie posługujący się naturalnym językiem migowym tworzą społeczność Głuchych. Postrzegani są oni coraz częściej przez badaczy jako mniejszość językowa, kulturowa czy etniczna. Język, którym się posługują, pozwala im nie tylko na porozumiewanie się, ale też na tworzenie odrębnej kultury. Dzięki temu językowi oraz odmiennym doświadczeniom życiowym powstaje też unikatowy humor Głuchych, który odgrywa szczególną rolę, ponieważ służy spajaniu społeczności oraz kształtowaniu poczucia jedności. Artykuł pokazuje charakterystyczne tematy żartów Głuchych, do których należą: prezentowanie głuchoty jako wartości, relacja Głuchy–słyszący, żartowanie z samych siebie. W artykule humor Głuchych został przeanalizowany w odniesieniu do cech humoru etnicznego.

EN

Deaf people who communicate by natural sign language form a Deaf community. Various researchers frequently treat them as a linguistic, cultural and ethnic minority. The language which is used by the deaf allows them not only to communicate but also it enables them to form a separate culture. Both the sign language and different life experience contribute to the development of a unique sense of humor of the deaf. It plays a special role in the deaf environment because it bonds the whole community and shapes the sense of unity. The article presents the most characteristic topics of jokes present in the deaf culture. They are as follows: presenting deafness as a value, the relationship between a deaf person and a hearing one, making fun of oneself. In the article, Deaf humor has been analyzed with reference to characteristics of ethnic humor.

Keywords

PL

społeczność głuchych; kultura głuchych; poczucie humoru; rola humoru; humor etniczny

EN

deaf community; deaf culture; sense of humor; the roles of humor; ethnic humor

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Opuscula Sociologica
• Year: 2013
• Issue: 1(3)
• Pages: 61-73

Contributors

author

Urszula Bartnikowska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

References

• Adamczuk E. 1992, Humor nośnikiem problemów metodologicznych, w:, Edukacja alternatywna. Dylematy teorii i praktyki, red. B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
• Bartnikowska U. 2010, Sytuacja rodzinna i społeczna słyszących dzieci niesłyszących rodziców, Akapit, Toruń.
• Bergson H. 1977, Śmiech. Esej o komizmie, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Bienevenu M.J. 1994, Reflections of Deaf Culture in Deaf Humor, w: The Deaf Way: Perspectives from the International Conference on Deaf Culture, red. C.J. Erting, R.C. Johnson, D.L. Smith, B.C. Snider, Gallaudet University Press, Washington.
• Bouchauveau G. 1994, Deaf Humor and Culture, w: The Deaf Way: Perspectives from the International Conference on Deaf Culture, red. C.J. Erting, R.C. Johnson, D.L. Smith, B.C. Snider, Gallaudet University Press, Washington.
• Buttler D. 2001, Polski dowcip językowy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Cann A., Holt K., Calhoun L.G. 1999, The Roles of Humor and Sense of Humor in Responses to Stressors, „Humor”, nr 12.
• Chłopicki W. 1995, O humorze poważnie, PAN, Kraków.
• Erthing C.J. 1994, Introduction, w: The Deaf Way: Perspectives from the International Conference on Deaf Culture, red. C.J. Erting, R.C. Johnson, D.L. Smith, B.C. Snider, Gallaudet University Press, Washington.
• Gołaszewska M. 1987, Śmieszność i komizm, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAN, Kraków.
• Grzesiak I. 2006, Humor w języku migowym, „Media, Kultura, Komunikacja Społeczna”, nr 2.
• Helvik A-S., Jacobsen G., Hallberg L.R-M. 2006a, Life Consequences of Hearing Loss in Terms of Activity Limitation and Participation Restriction, „Scandinavian Journal of Disability Research”, vol. 8, nr 1.
• Helvik A-S., Jacobsen G., Hallberg L.R-M. 2006b, Psychological Well-being of Adults with Acquired Hearing Impairment, „Disability and Rehabilitation”, vol. 28, nr 9.
• Helvik A-S., Jacobsen G., Svebak S., Hallberg L.R-M. 2007, Hearing Impairment, Sense of Humour and Communication Strategies, „Scandinavian Journal of Disability Research”, vol. 9, nr 1.
• Holcomb R.K., Holcomb S.K., Holcomb T.K. 1994, Deaf Culture. Our Way. Anectodes from the Deaf Community, Dawn.Sign.Press, San Diego.
• Kuster J.M. 2005, Laughing Out Loud, „ ASHA Leader”, nr 10, 2.
• Lane H. 1996, Maska dobroczynności. Deprecjacja społeczności głuchych, tłum. T. Gałkowski, J. Kobosko, WSiP, Warszawa.
• Lane H. 2005, Ethnicity, Ethics, and the Deaf-World, „Journal of Deaf Studies and Deaf Education”, nr 10: 3.
• Martin R.A. 2004, Sense of Humor and Physical Health: Theoretical Issues, Recent Findings, and Future Directions, „ Humor” 17–1/2.
• Matusewicz Cz. 1976, Humor, dowcip, wychowanie, Nasza Księgarnia, Warszawa.
• Mickiewicz M. 2008, Wypełnianie ról małżonka i rodzica w przypadku osób z uszkodzonym słuchem na podstawie wyników badań własnych, w: Język migowy w XXI wieku na świecie i w Polsce, red. I. Grzesiak, Wyd. FnROGiJM, SRiPOzWS „Pokonać ciszę”, Olsztyn.
• Mindess A., Holcomb T.K., Langholtz D., Moyers P. 2006, Reading between the Signs: Intercultural Communication for Sign Language Interpreters, Intercultural Press, Boston.
• Paales L. 2004, A Hearer’s Insight into Deaf Sign Language, „Electronic Journal of Folklore”, vol. 27, October 2004, http://www.folklore.ee/folklore/vol27/paales.pdf.
• Padden C., Humphries T. 1988, Deaf in America: Voices from a culture, Harvard University Press, Cambridge, MA.
• Passi I. 1980, Powaga śmieszności, PWN, Warszawa.
• Radomska A. 2008, W echu śmiechu, „Charaktery”, nr 11.
• Sacks O. 1998, Zobaczyć głos. Podróż do świata ciszy, Zysk i S-ka, Poznań.
• Svebak S., Martin R.A. 1997, Humor as a Form of Coping, w:, Stress and Health: a Reversal Theory Perspective, red. S. Svebak, M.J. Apter, Taylor&Francis, Washington.
• Świdziński M. 1998, Bardzo wstępne uwagi o opisie gramatycznym Polskiego Języka Migowego.
• Część I, „Audiofonologia”, nr 12.
• Tucker B.P. 1998, Deaf Culture, Cochlear Implants, and Elective Disability, „Hastings Center Report”, Vol. 28, nr 4.
• Żygulski K. 1985, Wspólnota śmiechu. Studium socjologiczne komizmu, PIW, Warszawa.