Szabat w Łukaszowej narracji o nauczaniu Jezusa w synagodze w Nazarecie (4,16‒30)

• Authors: Piotr Przyborek

Title variants

EN

Sabbath in Luke’s narrative about Jesus’ teaching in the synagogue in Nazareth (4,16‒30)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jezus, czytając i komentując w synagodze w Nazarecie proroctwo Izajasza, wyjaśnia słuchaczom cel swojej działalności. Analiza perykopy Łk 4,16‒30 pokazuje, że powiązanie Izajaszowego proroctwa z dniem szabatu, w którym jego wypełnienie zostało ogłoszone, nie jest przypadkowe. Cotygodniowy szabat bowiem upamiętnia wyzwolenia Izraela i jednocześnie zapowiada erę mesjańską. Słowa Jezusa doskonale wpisują się w powszechnie znaną symbolikę szabatu. Niestety powierzchownie pozytywna reakcja słuchaczy Jezusa zmienia się diametralnie na skutek dalszego ciągu Jego przemówienia. Końcówka perykopy, opisując reakcję mieszkańców Nazaretu, którzy podjęli zamiar zabójstwa Mesjasza, stanowi zapowiedź Jego męki w Jerozolimie.

EN

In the synagogue of Nazareth Jesus presents the purpose of his mission (Luke 4,16‒30) by reading and commenting on the prophecy of Isaiah. The prophet predicted liberation and Jesus says he has come to bring this liberation to people. Analysis of the pericope: Luke 4,16‒30 shows that the connection between Isaiah’s prophecy and the fact that Jesus announces its fulllment on a Sabbath day is not accidental. Sabbath commemorates the liberation of Israel and anticipates the messianic age. What Jesus says perfectly harmonizes with the popular symbols of Sabbath, which makes his teaching understandable to his audience. Unfortunately, the initial positive reaction of the listeners changes dramatically in the second part of the pericope. The Nazareth community ultimately rejects Jesus. The nal part of the pericope contains an account of a hostile reaction of people who decide to kill the Messiah, which is a revelation of what will happen in Jerusalem, where Jesus, through his death and resurrection, accomplishes the ultimate liberation prophesied on a Sabbath day in Nazareth.

Keywords

PL

Jezus; Nazaret; proroctwo; synagoga; szabat

EN

Jesus; Nazareth; prophecy; sabbath; synagogue

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2012
• Issue: 31
• Pages: 47-65

Contributors

author

Piotr Przyborek

• Rumia

References

• Bock D. L., Luke 1:1‒9:50, Grand Rapids 1994.
• Bovon F., L’Évangile selon saint Luc (1,1‒9,50), Genève 1991.
• Brawley R. L., Luke-Acts and the Jews: Conflict, Apology, and Conciliation; Atlanta 1987.
• Craigie P. C., The Book of Deuteronomy, Grand Rapids 1976.
• Danker F. W., A Greek-English Lexicon of the New Testament and other Early Christian Literature, Chicago 2000.
• Drouot G., Le discours inaugural de Jésus à Nazareth: la prophétie d’un retournement (Lc 4,16‒30), „Nouvelle Revue Théologique” 2007, nr 129.
• Dupont J., Jésus annonce la bonne nouvelle aux pauvres, w: Etudes sur les évangiles synoptiques, red. F. Neirynck, Leuven 1984, t. 1.
• Evans C. A., Sanders J. A., Luke and Scripture: "e Function of Sacred Tradition in Luke-Acts, Minneapolis 1993.
• Falcetta A., The Call of Nazareth: form and exegesis of Luke 4:16‒30, Paris 2003.
• Finkel A., Jesus’ Preaching in the Synagogue on the Sabbath (Luke 4.16‒28), w: The Gospels and the Scriptures of Israel, red. C. A. Evans, Sheffeld 1994.
• Fitzmyer J. A., The Gospel According to Luke (I-IX), New York 1981.
• Grabbe L. L., Synagogues in Pre-70 Palestine: A Re-Assessment, “The Journal of theological Studies” 1988.
• Marshall I. H., The Gospel of Luke: A Commentary on the Greek Text, Grand Rapids 1978.
• Nolland J., Luke 1‒9:20, Dallas 1989.
• O’Toole R. F., Does Luke Also Portray Jesus as the Christ in Luke 4,16‒30?, „Biblica” 1995, nr 76.
• Perrot C., La Lecture de la Bible dans la synagogue: Les anciennes lectures palestiniennes du Shabbat et des fêtes, Hildesheim 1973.
• Perrot C., Luc 4,16‒30 et le lecture biblique de l’ancienne synagogue, w: Exégèse biblique et judaïsme, red. J. E. Ménard, Strasbourg 1973.
• Prior M. P., Isaiah, Jesus and the Liberation of the Poor (Luke 4.16‒30), „Scripture Bulletin” 1994, t. 24.
• Rosik M., Onwukeme V., Function of Isa 61,1‒2 and 58,6 in Luke’s Programmatic Passage (Lc 4,16‒30), „+e Polish Journal of Biblical Research” 2003, nr 21.
• Rowley H. H., Worship in Ancient Israel: Its Forms and Meaning, London 1967.
• Sanders J. A., From Isaiah 61 to Luke 4, w: Luke and Scripture, red. C. A. Evans, Minneapolis 1993.
• Schneider J., „ ERCHOMAI”, w: Theological Dictionary of the New Testament, G. Kittel, G. Friedrich, G. W. Bromiley, Grand Rapids 1964, t. 2.
• Schmeichel W., Christian Prophecy in Lukan Thought: Luke 4:16‒30 as a Point of Departure, w: One Hundred Twel0h Annual Meeting 28‒31 October 1976, red. G. W. MacRae, Montana 1976.
• Siker-Gieseler J. S., „First to the Gentiles”: A Literary Analysis of Luke 4:16‒30, „Journal of Biblical Literature” 1992, nr 11.
• Wojciechowski M., Synagoga, w: Religia. Encyklopedia PWN, Warszawa 2003, t. 9.