Znaczenie i sposób postrzegania duszy w kulturze podhalańskiej

• Authors: Gotówka Agnieszka

Title variants

EN

The meaning and perception of soul in the culture of the Podhale region

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W referacie podjęte zostały zagadnienia związane z rytuałem pogrzebowym w kulturze podhalańskiej oraz koncepcją duszy wyłożoną gwarą góralską przez księdza Józefa Tischnera, która ściśle łączy się z podhalańskimi kulturemami, takimi jak muzyka, i motywami mitologicznymi. Przekonanie górali o ich wyjątkowości znajduje odzwierciedlenie w pojmowaniu przez nich wędrówki duszy, która – odznaczając się typowo góralskimi przymiotami – zmierza do Boga ścieżkami wiodącymi przez góry i podhalańskie doliny.

EN

The paper discusses issues related to funerary rites in the culture of the Podhale region and the concept of soul, as laid out in the highlander dialect by Rev. Józef Tischner, a concept which is closely connected with Podhale culturemes, e.g. music, as well as with mythological themes. The highlanders’ belief about their own uniqueness is reflected in their perception of soul travel, in which soul is endowed with typically highlander properties and heads towards God through the mountains and valleys of Podhale.

Keywords

EN

Polish highlander culture; Rev. Józef Tischner; soul; religiousness; funerary rites

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Adeptus
• Year: 2016
• Issue: 7
• Pages: 121-128

Dates

published

2016-06-30

Contributors

author

Gotówka Agnieszka

• Instytut Slawistyki PAN [Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences], Warszawa [Warsaw], Poland

References

• Hodorowicz, S. A. (2006). Podhalańskie porzykadła i pogworki maści wselijakiej ku cłeka zadumie i wesołości dane. Nowy Targ: Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa.
• Kapla, G. (2015). Górale z Podhala. National Geografic Polska, 10(193), 42–61.
• Rak, M. (2015). Kulturemy podhalańskie, Biblioteka LingVariów, 19.
• Sikora, J. (2012). Kazania góralskie. W J. Sikora (Red.), Twórczość kaznodziejska ks. Józefa Tischnera (ss. 134–151). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Tischner, J. (1992). Boski młyn. (A. Kudasik, Wstęp, Z. Stojakowska-Staichowa, Oprac.). Kraków: Oficyna Podhalańska: "Secesja".
• Tischner, J. (1994). Idzie o honor. (A. Wnuk, Wstęp, Z. Stojakowska-Staichowa, Oprac.). Kraków: Oficyna Podhalańska: "Secesja".
• Tischner, J. (2003a). Słowo o ślebodzie: Kazania spod Turbacza 1981–1997 [dołączone kasety magnetofonowe z nagranymi kazaniami]. (K. Tischner, zZebrał i oprac., W. Bonowicz, Posłowie). Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Tischner, J. (2003b). Spotkanie: Z ks. Józefem Tischnerem rozmawia Anna Karoń-Ostrowska. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Tischner, J. (2007). Historia filozofii po góralsku. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Tischner, J., Zańko, D., & Gowin, J. (1999). Przekonać Pana Boga: Z ks. Józefem Tischnerem rozmawiają Dorota Zańko i Jarosław Gowin. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Tylkowa, D. (2000). Podhale: Tradycja we współczesnej kulturze wsi. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.

Identifiers

DOI

10.11649/a.2016.008