Mniejszości narodowe i etniczne na Wybrzeżu Gdańskim

• Authors: Chodubski Andrzej

Title variants

EN

National and Ethnic Minorities on the Gdańsk Coast

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

According to the data of census in 2002, national and ethnic minorities form 0,26% of the society of the Pomeranian Voivodeship. They are among others: Belarusians, the Romani, Greeks, Karaims, Lithuanians, Lemkos, Macedonians, Germans, Armenians, Russians, Turks, Ukrainians, Jews and (since lately) Vietnamese. Their position underwent a positive change after 1989. In the past decades they experienced all sorts of restrictions. The activity of the particular minorities centers around matters such as: using and teaching the languages of the minority, keeping names and surnames written in the minority language, practising their religion and organizational activity. The basis for the national and ethnic minorities living on the Gdańsk Coast form largely the newcomers from the widely understood frontier lands. The Greeks and Macedonians who came to Poland in the years 1949‒1952 form an interesting exception. People coming to the so-called recovered lands, as a rule, hid their real origin. It was the result of the two facts: 1. the policy of the Polish government, the aim of which was to create a uniform state as regards nation and ethnics. 2. fear of being recognized as the citizens of the USSR due to the risk of deportation. The first decade of the post war period was especially unfavourable for the minorities. Since 1956 the situation has loosened – organizational and religious life start to develop. Up to the present time national and ethnic minorities have been the subject of scientific research.

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2009
• Issue: 25
• Pages: 159-178

Contributors

author

Chodubski Andrzej

• Wydział Nauk Społecznych Uniwersytet Gdański

References

• Akcja „Wisła”. Dokumenty. 1993. red. E. Misila, Warszawa.
• Archiwum Państwowe w Gdańsku, zespół: Urząd Wojewódzki w Gdańsku 1945‒1950. sygn. 20, f. 27. sygn. 24, f. 56.
• Archiwum Państwowe w Gdańsku, zespół: Urząd Wojewódzki w Gdańsku, sygn. VI, 1/58, 1/60.
• Archiwum Państwowe w Gdańsku, zespół: Urząd Wojewódzki w Gdańsku, sygn. 377, f. 181.
• Archiwum Państwowe w Gdańsku, zespół: Państwowy Urząd Repatriacyjny, sygn. 1167/751, f. 215.
• Chałupczak, H. Browarek, T. 1998. Mniejszości narodowe w Polsce 1918‒1995. Lublin.
• Chazbijewicz, S. 2001. Tatarzy w Polsce i w Gdańsku. W: Tożsamość kulturowa. Szkice o mniejszościach narodowych na Pomorzu Gdańskim, red. A. Chodubski, A. K. Waśkiewicz. Gdańsk.
• Chodubski, A. 1997a. Gdańska mozaika mniejszości narodowych, Gdański Rocznik Kulturalny (17).
• Chodubski, A. 1997b. Ormianie na Wybrzeżu Gdańskim. W starej i nowej ojczyźnie.
• Mniejszości narodowe w Gdańsku po II wojnie światowej, red. I. Hałagida. Gdańsk.
• Chodubski, A. 2001. Społeczność ormiańska na Wybrzeżu Gdańskim. W: Tożsamość kulturowa. Szkice o mniejszościach narodowych na Pomorzu Gdańskim, red. A. Chodubski, A. K. Waśkiewicz. Gdańsk.
• Chodubski, A. 2002. Wartości cywilizacji współczesnej a unifikacja i dezintegracja Europy. W: Unifikacja i różnicowanie się współczesnej Europy, red. B. Fijałkowskia i A. Żukowski, Warszawa.
• Chodubski, A. 2006. Wyzwania globalne współczesnego świata. Cywilizacja i Polityka (4).
• Domańska, H. 2001. Społeczność żydowska ziemi gdańskiej po 1945 roku. W: Tożsamość kulturowa. Szkice o mniejszościach narodowych na Pomorzu Gdańskim, red. A. Chodubski, A. K. Waśkiewicz. Gdańsk.
• Drozd, R. 1993. Geneza i założenia organizacyjne akcji „Wisła”, Słupskie Studia Historyczne (2).
• Dziennik Bałtycki. 1945. (6).
• Ficowski, J. 1986. Cyganie na polskich drogach. Kraków – Wrocław.
• Frankowski, P. 2005. Grupy wyznaniowe w Gdańsku, Toruń.
• Gomułka, W. 1956. Przemówienia wygłoszone na VIII Plenum KC PZPR. Warszawa.
• Głogowska, H. 2003. Białorusini na Wybrzeżu Gdańskim. Toruń.
• Głos Wybrzeża. Dodatek Dziesiąta Fala. 1956. (18, z dn. 3 czerwca).
• Górski, K. Kościoły Wschodu. 1998. Nierzymskokatolickie kościoły i grupy wyznaniowe w Gdańsku, red. W. Pałubicki, H. Cyrzan, Gdańsk-Koszalin.
• Hałagida, I. 1997. Społeczna, kulturalna i oświatowa działalność Ukraińców w województwie gdańskim po 1945, W: W starej i nowej ojczyźnie. Mniejszości narodowe w Gdańsku po II wojnie światowej, red. I. Hałagida. Gdańsk.
• Hejger, M. 1993. Wysiedlenie „obywateli ZSRR” z województwa gdańskiego w latach 1946‒1950. Przegląd Zachodni (3).
• Hejger, M. 1996. Kwestia narodowościowa na tle przekształceń ludnościowych w Gdańsku po zakończeniu działań wojennych. W: Gdańsk 1945. Gdańsk.
• Inni wśród swoich. 1991. red. W. Władyka, Warszawa.
• Janusz, G. 2002. Status mniejszości narodowych w III RP. Forum Polonijne (4).
• Janusz, G. Bajda, P. 2000. Prawa mniejszości narodowych. Standardy europejskie. Warszawa.
• Knopek, J. 2001. Mniejszość grecka na Pomorzu Gdańskim po II wojnie światowej. W: Tożsamość kulturowa. Szkice o mniejszościach narodowych na Pomorzu Gdańskim, red. A. Chodubski, A. K. Waśkiewicz. Gdańsk.
• Kwilecki, A. 1974. Łemkowie. Zagadnienia migracji i asymilacji, Warszawa.
• Łodziński, S. 2005. Równość i różnica. Mniejszości narodowe w porządku demokratycznym w Polsce po 1989 roku. Warszawa.
• Mazurski, K. R. 2000. Regionalizm we współczesnym świecie. W: Ziemia. V Kongres Krajoznawstwa Polskiego. Warszawza.
• Mironowicz, E. 2000. Polityka narodowościowa PRL, Białystok.
• Misztal, J. 1992. Osadnictwo Żydów polskich repatriowanych ze Związku Radzieckiego na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Przegląd Zachodni (2).
• Miśkiewicz, A. 1993. Tatarska legenda. Tatarzy polscy 1945‒1990. Białystok.
• Mniejszości narodowe w Polsce. 1997. red. Z. Kurcz, Wrocław.
• Mniejszości narodowe w Polsce. Informator 1994. 1995. Warszawa 1995.
• Mniejszości narodowe w Polsce. Państwo i społeczeństwo polskie a mniejszości narodowe w okresie przełomów politycznych (1944 – 1989). 1998. red. P. Madejczyk. Warszawa 1998.
• Mniejszości narodowe w Polsce w 1993 roku. Biuletyn Biura do Spraw Mniejszości Narodowych przy Ministerstwie Kultury i Sztuki. 1994. Warszawa.
• Nasze Słowo. 1991. (41).
• Pawlak, S. 2001. Ochrona mniejszości narodowych w Europie. Warszawa.
• Ordo, R. Litwini na Pomorzu Gdańskim. W: Tożsamość kulturowa. Szkice o mniejszościach Raport dotyczący sytuacji mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego w Rzeczypospolitej Polskiej. 2007. Warszawa.
• Reinfuss, R. 1990. Śladami Łemków. Warszawa.
• Rocznik Tatarów Polskich. 1996. (3).
• Rodos, J. 1969. Rehabilitacja na Pomorzu Gdańskim. Gdańsk.
• Romanow, A. 1985. Emigracja rosyjska w Wolnym Mieście Gdańsku 1920‒1939. Rocznik Gdański (45/2).
• Romanow, Z. 1990. Ludność niemiecka na ziemiach zachodnich i północnych 1945‒1947. Słupsk.
• Stryczyński, M. 1981. Gdańsk w latach 1945‒1948. Wrocław.
• Tomaszewski, J. 1991. Mniejszości narodowe w Polsce XX wieku. Warszawa.
• Tożsamość kulturowa. Szkice o mniejszościach narodowych i etnicznych na Pomorzu Gdańskim. 2001‒2007. Gdańsk. t. 1‒7.
• Wapiński, R. 1970. Pierwsze lata władzy ludowej na Wybrzeżu Gdańskim. Gdańsk.
• Wojecki, M. 1989. Uchodźcy polityczni z Grecji w Polsce 1948‒1975. Jelenia Góra.
• Wojewoda, Z. 1994, Zarys kościoła grekokatolickiego w Polsce w latach 1989‒1994.
• Województwo pomorskie. Podstawowe informacje o regionie. Ekonomia. 2001. Agencja Rozwoju Pomorza S.A. Gdańsk.