Świadomość prawna w Kościele czy świadomość Kościoła?

• Authors: Piotr Zamelski

Title variants

EN

Legal Awareness in the Church, or the Awareness of the Church?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem opracowania „Świadomość prawna w Kościele czy świadomość Kościoła?” jest problem świadomości prawnej wiernych Kościoła Katolickiego ujęty w szerszym aspekcie świadomości Kościoła. Wierni są związani jednocześnie normami prawa kościelnego i prawa świeckiego, które w swoich normach uwzględnia szereg spraw ważnych z punktu widzenia działalności i misji Kościoła. Niejednokrotnie zdarza się, że normy prawa świeckiego nie dają się pogodzić z nauczaniem Kościoła, co zmusza wiernych do dokonywania świadomych i odpowiedzialnych wyborów. Sytuacja taka stanowi zarazem probierz zgodności prawa państwowego z prawem naturalnym, któremu prawo kanoniczne pragnie pozostawać wierne. W ten sposób opracowanie dokonuje połączenia problematyki prawa kanonicznego z zagadnieniami teorii i filozofii prawa oraz eklezjologii. Rozważania są głosem w dyskusji na temat znaczenia i stanu świadomości eklezjalnej i prawnej członków Kościoła, w szczególności laikatu. W ramach rozważań odniesiono się kolejno do pojęcia i obszarów świadomości prawnej, treści i znaczenia świadomości Kościoła oraz roli świadomości prawnej w misji Kościoła. Na zakończenie rozważań dokonano ich podsumowania.

EN

The article entitled “Legal Awareness in the Church, or the Awareness of the Church” presents the issue of the legal awareness of the members of the Catholic Church against the broader background of the awareness of the Church. Members of the Church are bound by the norms of both ecclesiastical and secular law, the latter setting out the norms for a variety of issues crucial to the activities and mission of the Church. Not infrequently the norms of secular law are irreconcilable with the teaching of the Church, and Church members have to make informed and responsible decisions. Such a situation puts to the test the consistency of a state’s law with natural law, with which canon law endeavours to comply. Thus the article makes a synthesis of issues related to canon law with questions framed by legal theory, the philosophy of law, and by ecclesiology. The author adds his voice to the debate concerning the significance and level of ecclesiastical and legal awareness of the members of the Church, and in particular of lay people. The article addresses the definition and areas of legal awareness, the content and meaning of the awareness of the Church, and also the role of legal awareness in the mission of the Church. In the conclusion of the article there is a summary of the issues it addresses.

Keywords

PL

prawo kanoniczne; prawo naturalne; pedagogika prawa; socjologia prawa; teoria i filozofia prawa

EN

canon law; natural law; the pedagogy of law; the sociology of law; legal theory and the philosophy of law

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2015
• Issue: 4 (17) nr 1
• Pages: 21-36

Contributors

author

Piotr Zamelski

• Wydział Ekonomii i Zarządzania, Politechnika Opolska, ul. Spychalskiego 5-7/58, 45-716 Opole, Polska

References

• Arrieta, Juan I. 1991. „I diritti dei soggetti nell’ ordinamento canonico.” Fidelium Iura 1:9-47.
• Borucka-Arctowa, Maria. 1993. „Sposoby myślenia o uprawnieniach.” W Socjalizacja prawa, red. Maria Borucka-Arctowa, i Chantal Kourilsky, 45-50. Warszawa.
• Feinberg, Joel. 1970a. “The Nature and Value of Rights.” The Journal of Values Enquiry 4:243-257. doi:10.1007/BF00137935.
• Feinberg, Joel. 1970b. “Postscriptum to the Nature and Value of Rights.” In In Bioethics and Human Rights: A Reader for Health Professionals, ed. Elsie L. Bandman. Boston: Little, Brown.
• Gerosa, Libero. 1999. Prawo Kościoła. Tłumaczenie Ireneusz Pękalski. Poznań: Pallottinum.
• Ghirlanda, Gianfranco. 1996. Wprowadzenie do prawa kościelnego. Tłumaczenie Stanisław Kobiałka. Kraków: Wydawnictwo WAM, Księża Jezuici.
• Granat, Wincenty. 1989. „Kościół.” W Katolicyzm A-Z, red. Zbigniew Pawlak. Łódź: Diecezjalne Wydawnictwo Łódzkie.
• Gryniuk, Anna. 1979. Świadomość prawna (Studium teoretyczne). Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
• Jedynak, Stanisław. 1994. „Świadomość prawna.” W Mały słownik etyczny, red. Stanisław Jedynak. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
• Kasprzak, Sylwester. 2000. Wybrane zagadnienia z Prawa Kościelnego. Sandomierz, Lublin: Wydawnictwo Diecezjalne.
• Kojder, Andrzej. 2001. Godność i siła prawa. Szkice socjologiczno-prawne. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Krukowski, Józef. 1999. „Godność ludzka podstawą praw i wolności człowieka w umowach międzynarodowych.” W Kultura i prawo. Materiały I Międzynarodowej Konferencji na temat „Podstawy jedności europejskiej”, Lublin, 23-25 września 1998, red. Józef Krukowski, i Otto Theisen, 178-202. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Krukowski, Józef. 2005. „Wierni chrześcijanie.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny, red. Józef Krukowski, 15-42. Poznań: Pallottinum.
• Krukowski, Józef. 2008. Polskie prawo wyznaniowe. Wyd. 4. Warszawa: LexisNexis.
• Lang, Wiesław. 1986. „Świadomość prawna.” W Wiesław Lang, Jerzy Wróblewski, Sylwester Zawadzki, Teoria państwa i prawa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Łętowska, Ewa. 2006. „Trudności w przyswajaniu w Polsce praktyki państwa prawa.” W Zasada demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP, red. Sławomira Wronkowska, 205-209. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Moysa, Stefan. 1989. „Zbawienie.” W Katolicyzm A-Z, red. Zbigniew Pawlak, 397-400. Łódź: Diecezjalne Wydawnictwo Łódzkie.
• Oniszczuk, Jerzy. 2008. Filozofia i teoria prawa. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.
• Radbruch, Gustav. 2009. „Pięć minut filozofii prawa.” W Gustav Radbruch, Filozofia prawa. Tłumaczenie Ewa Nowak, 241-243. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Stadniczeńko, Stanisław L. 2000. Urzeczywistnianie prawa w zatrudnianiu młodocianych w okresie transformacji. Opole: Wydawnictwo UO.
• Stelmachowski, Andrzej. 1998. Zarys teorii prawa cywilnego. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN.
• Studnicki, Franciszek. 1962. „Znajomość i nieznajomość prawa.” Państwo i Prawo 4:577-597.
• Wojtyła, Karol. 2000. „Słowo końcowe po dyskusji nad Osobą i czynem.” W Karol Wojtyła, Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, 349-369. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Wojtyła, Karol. 2010. Miłość i odpowiedzialność. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Zamelski, Piotr. 2014. Równowaga praw i obowiązków implikacją zasady dobra wspólnego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Ziembiński, Zygmunt. 1990. Wykłady socjologii dla prawników i administratywistów. Warszawa: Wydawnictwo Przemiany.