Pamięć o św. Jadwidze w Uniwersytecie Jagiellońskim

• Authors: Szymborski Wiktor

Title variants

EN

Memorialization of queen Jadwiga in the Jagiellonian University

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem niniejszego tekstu było prześledzenie różnych form upamiętnienia dzieła św. Jadwigi Andegaweńskiej w Uniwersytecie Jagiellońskim. W tym celu przykłady zostały podzielone na grupy tematyczne obejmujące: pamięć materialną – zabytki materialne, epigrafika, płyty pamiątkowe; pamięć niematerialną – przypominanie dzieła św. Jadwigi w czasie jubileuszy uczelni oraz fakt patronowania różnym działaniom współcześnie realizowanym w Uniwersytecie Jagiellońskim. Jako pierwsze omówiono przykłady związane z pamięcią materialną w tym szczególnie artefakty znajdujące się w Collegium Maius oraz Collegium Novum. Zasygnalizowano dzieje programów heraldycznych pojawiających się w powyższych budynkach, przedstawiając dyskusję dotyczącą herbów umieszczonych na fasadzie Collegium Novum, jak również dzieła malarskie ukazujące dokonania św. Jadwigi. Omówione zostały także dzieje tablic pamiątkowych wmurowanych w gmach Collegium Novum, w których pojawia się postać św. Jadwigi.

EN

The aim of the article is to follow through various forms of memorialization of St. Jadwiga of Poland in the Jagiellonian University. For this aim following thematic groups were created: material remembrance – material monuments, epigraphy, commemorative plaques; non-material remembrance – recollection of her work during University jubilees and the fact of her being a patron of contemporary activities of the University. First, the article describes some examples connected with material remembrance, especially artifacts found in Collegium Maius and Collegium Novum. The history of the heraldic programs found in the above mentioned places has been outlined by presenting a discussion concerning the coats of arms on the façade of Collegium Novum, as well as paintings showing the work of St. Jadwiga. The article also presents the history of commemorative plaques in the walls of Collegium Novum in which the figure of St. Jadwiga appears.

Keywords

PL

Uniwersytet Jagielloński; św. Jadwiga Królowa; jubileusze Uniwersytetu Jagiellońskiego; Collegium Maius; Collegium Novum

EN

The Jagiellonian University; St. Jadwiga of Poland; Jagiellonian University jubilees; Collegium Maius; Collegium Novum

• Publisher: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy
• Journal: Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
• Year: 2017
• Volume: 127
• Pages: 161-184

Contributors

author

Szymborski Wiktor

References

• Bibliografia:
• Barycz H., Przed wielką rocznicą (1364-1964), [w:] idem, Alma Mater Jagellonica. Studia i szkice z przeszłości Uniwersytetu Krakowskiego, Kraków 1958, s. 332-362
• Barycz H., Radymiński Marcin, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 30, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987, s. 32-36
• Białkiewicz Z. J., Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego, „Rocznik Krakowski”, 1993, t. 59, s. 77-90
• Białkowicz Z., Feliks Księżarski – krakowski architekt epoki romantycznego historyzmu i dojrzałego eklektyzmu, „Rocznik Krakowski”, 1989, t. 55, s. 163-180
• Bochnak A., Les insignes de l’Université Jagellonne, Cracovie 1962
• Bogdanowska M., Chwalba A., Collegium Novum, Kraków 2014
• Bularz-Różycka L., Dzieje budowy Collegium Novum (1882-1887), [w:] Collegium Novum 1887-1987. Materiały z Sesji Naukowej (2 czerwca 1987 roku), red. W. M. Bartel, Kraków 1991, s. 13-21
• Chwalba A., Collegium Maius, Kraków 2009
• Collegium Novum, [w:] Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków 2000, s. 127
• Drelicharz W., Piech Z., Dawne i nowe herby Małopolski, Kraków 2004
• Dybiec J., Jubileusze Uniwersytetu Jagiellońskiego (1864-1900-1964-2000?), [w:] Studia bibliograficzno-bibliologiczne. Praca zbiorowa dla uczczenia 45-lecia pracy naukowej Profesora Wiesława Bieńkowskiego, red. M. Kocój, Kraków 1995, s. 115-124
• Dybiec J., Krakowskie uroczystości otwarcia Collegium Novum i ich ogólnopolskie echa, [w:] Collegium Novum 1887-1987. Materiały z Sesji Naukowej (2 czerwca 1987 roku), red. W. M. Bartel, Kraków 1991, s. 27-39
• Dziedzic S., Alma Mater Jagellonica, Kraków 2005
• Estreicher K., Collegium Maius. Dzieje gmachu, Kraków 1968
• Friedberg M., Herb miasta Krakowa, „Rocznik Krakowski”, 1937, t. 28, s. 97-138
• Fundusz Królowej Jadwigi. Prezydent RP przekazał 100 tysięcy złotych na „fundusz żelazny”, „Alma Mater”, 2000, nr 17, s. 3
• Kicianka H., Pryliński Tomasz, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 28, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1984-1985, s. 625-628
• Komorowski R. T., Herby z fasad Collegium Novum, „Alma Mater”, 2000, nr 25, s. 45-46
• Komorowski R. T., Zapomniany ilustrator symboli narodowych, „Alma Mater”, 2008, nr 104-105, s. 70-78
• Kronika ogólna, [w:] Kronika Uniwersytetu Jagiellońskiego od r. 1864 do r. 1887 i obraz jego stanu dzisiejszego wraz z rzeczą o rektorach od czasów najdawniejszych, Kraków 1887
• Księga pamiątkowa pięćsetletniego Jubileuszu odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego 1400-1900, Kraków 1901
• Musioł K., Idea funduszu Królowej Jadwigi, [w:] Uniwersytet Jagielloński fundusz Królowej Jadwigi rok akademicki 2012/2013, s. 2 http://www.moskwa.msz.gov.pl/ resource/bb761c5c-c6ae-4402-9c2d-d338383ec168:JCR
• Ożóg K., Duchowni i uczeni w otoczeniu św. Jadwigi, [w:] Święta Jadwiga Królowa. Dziedzictwo i zadania na trzecie tysiąclecie, Kraków 2002, s. 165-179
• Ożóg, Uczeni w monarchii Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły (1384-1434), Kraków 2004
• Pagacz-Moczarska R., Dumni z tradycji - patrzymy w przyszłość, „Alma Mater”, 2014, nr 167, s. 5-22
• Pagacz-Moczarska R., Myśl ludzka nie zna granic, „Alma Mater”, 2014, nr 167, s. 26-30
• Pagacz-Moczarska R., Pamięci króla Kazimierza Wielkiego, „Alma Mater”, 2014, nr 167, s. 74-75
• Perkowska U., Jubileusze Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000
• Perkowska U., Szli święci… przez Uniwersytet Jagielloński. Święci, błogosławieni, kandydaci na ołtarze z grona wychowanków i pracowników Wszechnicy Krakowskie, „Alma Mater”, 2002, nr 43, s. 10-14
• Piech Z., Berła – herb Uniwersytetu Jagiellońskiego, „Alma Mater”, 2005, nr 74, s. 77-83
• Piech Z., Odnowione znaki Uniwersytetu Jagiellońskiego, „Alma Mater”, 2008, nr 103, s. 33-40
• Piech Z., Orzeł i Święty Stanisław w herbie Uniwersytetu Jagiellońskiego, „Alma Mater”, 2012/2013, nr 152-153, s. 59-65
• Piech Z., Skąd się wziął i co oznacza Orzeł w herbie Krakowa? Ze studiów nad genezą, etapami rozwoju i treściami ideowymi herbu miasta, [w:] Venerabiles, nobiles et honesti. Studia z dziejów społeczeństwa Polski średniowiecznej, red. A. Radzimiński, A. Supruniak, J. Wroniszewski, Toruń 1997, s. 369-388
• Piech Z., Typus Fundationis Academiae Cracoviensis. Interpretacja obrazu z kaplicy grobowej Władysława Jagiełły, [w:] Scriptura, custos, memoriae. Prace historyczne, red. D. Zydorek, Poznań 2001, s. 355-395
• Piech Z., Wstęp, [w:] System identyfikacji wizualnej, cz. 1 Księga znaku, Kraków 2008 materiał dostępny na stronie internetowej http://www.promocja.uj.edu.pl/c/document_library/get_file?uuid=255a 14a1-5f14-406a-a9bc-2f78327e4021&groupId=10172
• Poloniae Merenti. Księga pamiątkowa jubileuszu sześćsetlecia odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego 1400-2000, red. S. Szczur, Kraków 2003
• Radzikowska A., Program heraldyczny Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego, [w:] Coelo et Calamo. Studia epigraficzne i heraldyczne, red. W. Drelicharz, Kraków 2007, s. 63-91
• Rokosz M., Co nam mówią herby z Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego, [w:] Miasta, ludzie, instytucje, znaki. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesor Bożenie Wyrozumskiej w 75 rocznicę urodzin, red. Z. Piech, Kraków 2008, s. 863-883
• Samek J., Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002
• Sondel J., Jubileusze uniwersyteckie, [w:] idem, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 603-604
• Sondel J., Św. Jadwiga Andegaweńska Anjou, [w:] idem, Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 535-537
• Sondel J., Zawsze wierny. Uniwersytet Jagielloński a Kościół rzymskokatolicki, Kraków 2006
• Stopka K., Fundatorzy, mecenasi i nadania dla Uniwersytetu Krakowskiego w okresie staropolski, tekst zamieszczony na stronie internetowej http://www.dotknijkultury.pl/wydarzenia/wystawa-piekno-darowane [stronę przeglądano 2.06.2015 r.]
• Stopka K., Jadwiga a kultura polska pod koniec XIV w., [w:] Śladami Świętej Królowej Jadwigi i jej epoki, red. T. Graff, Kraków 2013, s. 55-67
• Stopka K., Jagiellońska fundacja Uniwersytetu Krakowskiego, „Rocznik Krakowski”, 2003, t. 69, s. 35-45
• Stopka K., Od założenia do schyłku XVIII w., [w:] K. Stopka, A. K. Banach, J. Dybiec, Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000, s. 9-84
• Stopka K., The Jagiellonian Foundation of Cracow University, „Quaestiones Medii Aevi Novae”, 2003, vol. 8, s. 49-66
• Stopka K., Wdzięczność ma długą pamięć: mecenasi Uniwersytetu Krakowskiego i rola ich darów w dziejach uczelni, Kraków 2005
• Szymborski W., Władysław Jagiełło – władca idealny czy święty?, [w:] Sprawiedliwość – tradycja i współczesność, red. P. Nowakowski, J. Smołucha, W. Szymborski, Kraków 2006, s. 53-73
• Urban J., Jubileusz 600-lecia urodzin Św. Jadwigi Królowej, [w:] Śladami Świętej Królowej Jadwigi i jej epoki, red. T. Graff, Kraków 2013, s. 169-183
• Uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego pod gmach uniwersytecki Collegium Novum, „Czas”, 1883, nr 117 z 27 maja, s. 3
• Wyrozumska B., Odnowienie Akademii Krakowskiej, [w:] Święta Jadwiga Królowa. Dziedzictwo i zadania na trzecie tysiąclecie, Kraków 2002, s. 154-164
• Wyrozumska B., Święta Jadwiga Królowa a Uniwersytet Krakowski, [w:] Święta Jadwiga Królowa. Dziedzictwo i zadania na trzecie tysiąclecie, Kraków 2002, s. 145-154
• Wyrozumski J., Najstarszy herb Uniwersytetu krakowskiego, [w:] idem, Z najstarszych dziejów Uniwersytetu krakowskiego. Szkice, Kraków 1996, s. 71-79
• Zakrzewska M., Piotrowski Antoni, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 26, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981, s. 461-463
• Zawdzki R. M., Królowa Jadwiga w tradycji hagiograficznej, [w:] Święta Jadwiga Królowa. Dziedzictwo i zadania na trzecie tysiąclecie, Kraków 2002, s. 244-264
• Żeleńska-Chełkowska A., Księżarski Feliks, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 15, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 632-634