About the terms concerning the ruler and the state in the Grand Duchy of Lithuania in the epoch of Mindaugas` reign

• Authors: Ryier Yanina

Title variants

PL

O terminologii dotyczącej władzy i państwa w Wielkim Księstwie Litewskim w czasach rządów Mendoga

RU

О терминах, касающихся правителя и государства в ВКЛ в эпоху правления Миндовга

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article deals with the terminology that can characterize the image of the ruler and the state in the epoch of Mindaugas` reign. The controversial character of the problem is pointed out. The necessity of the complex methodological approach to the investigation is highlighted. The terms found in the narrative sources relating Mindaugas and his state are analyzed. The synthesis of traditions of the ideas of the power and of the state as well as their unfixed character in the early Grand Duchy of Lithuania is shown

RU

Статья посвящена терминологии, характеризующей представления о правителе и государстве в период правления Миндовга. Указывается дискуссионный характер проблемы. Подчеркивается необходимость комплексного методологического подхода к изучению вопроса. Анализируются понятия, используемые в нарративных источниках в отношении Миндовга и его государства. Показывается синтез представлений о власти и государстве и неоформленный характер терминов, используемых в отношении монарха в раннем Великом Княжестве Литовском.

PL

Artykuł poświęcono problemom terminologii, stosowanej dla określenia władcy i państwa w okresie rządów Mendoga. Podkreśla się w nim złożoność problemu oraz potrzebę interdyscyplinarnych badań nad nim. Przeanalizowana została terminologia, występująca w źródłach narracyjnych dla określenia Mendoga i jego państwa. Przeprowadzono także syntezę sformułowań odnoszący się do władzy i państwa oraz ukazano luki w terminologii wykorzystywanej dla charakterystyki monarchy w Wielkim Księstwie Litewskim na początkowym etapie jego istnienia.

Keywords

EN

the Grand Duchy of Lithuania; Mindaugas; state; ruler; land; sovereign; king; power; tradition

RU

Великое Княжество Литовское; Миндовг; государство; правитель; земля; государь; король; власть; традиция

PL

Wielkie Księstwo Litewskie; Mendog; państwo; ziemia; władca; książę; król; władza; tradycja.

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Wschodni Rocznik Humanistyczny
• Year: 2020
• Volume: XVII (2020)
• Issue: 3: Dwór w Rzeczypospolitej i państwach ościennych, pod red. Artura Goszczyńskiego i A. Selina
• Pages: 31-44

Dates

published

2020

Contributors

author

Ryier Yanina

• Mogilev State A. Kuleshov University

References

• Adamus J., O tytule panującego i państwa litewskiego paręspostrzeżeń, „Kwartalnik Historyczny”, 1930, vol. 44, no. 1, pp. 313–332.
• Anderson P., Perekhody ot antichnosti k feodalizmu, Moskva 2007.
• Antonovich V. B., Ocherki istorii Velikogo knyazhestva Litovskogo do poloviny XV stoletiya, Kiev 1878.
• Baranauskas T., Lietuvos valstybes istakos, Vilnus 2000.
• Baranauskas T., Mestsa karanatsyi Mindoŭga = Mesto koronatsii Mindaugasa, „Spadchyna, 2002, no. 5–6, pp. 26–31.
• Bardakh Yu., Shtudyi z gistoryi VKL, Minsk 2010.
• Błaszczyk G., Dzieje stosunków polsko-litewskich od czasów najdawniejszych do współczesności, vol. 1: Trudne początki, Poznań 1998.
• Daniłowicz I., Skarbiec diplomatów papiezkich, cesarskich, krolewskich, książęcych, vol. 1, Wilno 1860.
• Dubonis A., Problemy obrazovaniya Litovskogo gosudarstva i ego otnosheny s Galitsko-Volynskim knyazhestvom v noveyshey istoriografii Litvy, [in:] Knyazha doba: istoriya ta kul’tura, vyp. 1, red. Ya. Isayevich, L’viv 2008, pp.142–157.
• Dzyarnovich A., AB OVO: Shto z`yavilasya spachatku – Vyaliki knyaz’ Litouski tsi Vyalikae knyastva Litouskae?, „Studia Historica Europae Orientalis = Issledovaniya po istorii Vostochnoy Evropy”, 2009, vyp. 2, pp. 30–43.
• Gudavichus È., „Litva Mindovga”, [in:] Problemy ètnogeneza i ètnicheskaya istoriya baltov, pod red. R. Vaulkayte, Vil’nyus 1985, pp. 219–227.
• Gudavichus È., Istoriya Litvy, Moskva 2005.
• Gudavicius E., Mindaugas, Vilnius 1998.
• Gudavičius E., Polityczny problem Królestwa Litewskiego w połowie XIII w. [in:] Ekspansja niemieckich zakonów rycerskich w strefie Bałtyku od XIII do połowy XVI wieku. Materiały z konferencji historyków radzieckich i polskich w Toruniu z r. 1988, red. M. Biskup, Toruń 1990, pp. 61–84.
• Halecki O., Polska i Litwa wobec Rusi w jej epoce dzielnicowej, [in:] Dzieje Unii Jagiellońskiej, vol. 1: W wiekach średnich, Warszawa 1919.
• Kętrzyński W., O dokumentach Mendoga, króla litewskiego, „Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Historyczno-Filozoficzny. Seria II”, 1907, vol. 25, pp. 180–222.
• Kosman M., Od chrztu do chrystianizacji, Warszawa 1992.
• Kosman M., Orzeł i Pogoń. Z dziejów polsko-litewskich, XIV–XX w., Warszawa 1992.
• Kraŭtsèvich A. K., Gistoryya Vyalikaga knyastva Litoŭskaga, 1248–1377 gg., Vrotslav 2015.
• Kraŭtsèvich A. K., Žytstsopis Vyalikikh Knyazyoŭ Litoŭskikh. Mindoŭg. Pachatak vyalikaga gaspadarstva, Minsk 2005.
• Łowmianski H., Studia nad dziejami Wielkiego Ksiestwa Litewskiego, Poznan 1983.
• Łowmianski H., Z zagadnień spornych społeczeństwa litewskiego w wiekach średnich, „Przegląd Historyczny”, 1950, vol. 11, pp. 96–127.
• Makauskas B., Lietuvos Istorija, Kaunas 2000.
• Maleczyński K., W sprawie autentyczności dokumentów Mendoga z lat 1253–1261, „Ateneum Wileńskie“, 1936, vol. 11, pp. 1–60.
• Nasevich V., Pachatki Vyalikaga knyastva Litoŭskaga. Padzei i asoby, Minsk 1993.
• Ochmański E., Dawna Litwa. Studia historyczne, Olsztyn 1986.
• Ochmański E., Historia Litwy, Wrocław–Warszawa–Krakow 1990.
• Pashuto V. T., Obrazovanie Litovskogo gosudarstva, Moskva 1959.
• Paszkiewicz H., Litwa przed Mendogiem, [in:] Pamiętnik V powszechnego zjazdu historyków polskich w Warszawie. 28 listopada do 4 grudnia 1930 r., vol. 1: Referaty, Lwów 1930, pp. 246–258.
• Paszkiewicz H., Poczatki Rusi, Kraków 1996.
• Petrauskas R., Pravyashchy rod i znat’: k voprosu o predposylkakh formirovaniya litovskogo
• gosudarstva, „Studia Slavica et Balcanica Petropolitana”, 2012, no. 1 (11), pp. 95–116.
• Rier Ya. A., Pervye praviteli VKL v nemetskikh istochnikakh, „Studia Historica Europae Orientalis = Issledovaniya po istorii Vostochnoy Evropy”, 2018, vyp. 11, pp. 7–18.
• Rier Ya. G., Ocherki stanovleniya srednevekovykh evropeyskikh gosudarstv v kontekste obshcheistoricheskikh protsessov: prirodnaya sreda i sotsial’noe razvitie, Mogilev 2016.
• Rimša E., Ar Mindaugo majestotinis antspaudas? „Lietuvos dailės muziejaus metraštis”, 2005, no. 6, pp. 35–44.
• Rowell S. C., Griskaite R., Rudis R., A history of Lithuania, Vilnius 2002.
• Rowell S. C., Lithuania ascending: a pagan empire within east-central Europe, 1295–1345, Cambridge 1994.
• Rowell S. C., Pagans, peace and the Pope 1322–1324: Lithuania in the Centre of European Diplomacy, „Archivum Historiae Pontificiae”, 1990, vol. 28, pp. 63–98.
• Siemiančuk H., Šałanda A., Da pytańnia ab pačatkach Vialikaha kniastva Litoŭskaha ŭ siaredzinie XIII st. (jašče adna viersija kanstrujavańnia minuŭščyny), „Białoruskie Zeszyty Historyczne, 1999, no. 11, pp. 5–20.
• Voronin V. A., Terminy, ispol’zovavshiesya dlya oboznacheniya ponyatiya «gosudarstvo» v Velikom knyazhestve Litovskom v XIV – XVI vv. [in:] Lietuvos Statutas ir Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės bojariškoji visuomenė: straipsnių rinkinys, sud. I. Valikonytė, L. Steponavičienė, Vilnius 2015, pp. 235–246.
• Žlutka A., Karanatsyya Mindoŭga i zasnavanne pershaga biskupstva ŭ dakumentakh XIII st, „Nasha Vera”, 2003, no. 2 (24), pp. 36–44.
• Zoltan A., K predystorii russkogo „gosudar”, [in:] Iz istorii russkoy kul’tury, sost. A. F. Litvina, F. B. Uspensky, t. 2, Moskva 2002, pp. 554–597.

Identifiers

DOI

10.36121/yryier.17.2020.3.031