DEINSTYTUCJONALIZACJA OPIEKI DŁUGOTERMINOWEJ W SZWECJI – INSPIRACJE DLA POLSK

• Authors: Bakalarczyk (dr, Uniwersytet Warszawski) Rafał

Title variants

EN

DEINSTYTUTIONALISATION OF LONG-TERM CARE IN SWEDEN – INSPIRATIONS FOR POLAND

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje problem deinstytucjonalizacji opieki długoterminowej i wsparcia wobec osób z niepełnosprawnościami oraz osób starszych. W pierwszej części omówiona została ewolucja szwedzkiej polityki wobec osób niepełnosprawnych, którą cechowało zmierzanie w kierunku deinstytucjonalizacji i normalizacji uczestnictwa osób niepełnosprawnych w głównym nurcie życia społecznego. Zostały przedstawione podstawowe instrumenty wsparcia osób niepełnosprawnych, ze szczególnym uwzględnieniem zasiłku na zakup usług asystenckich. Omówiono politykę wobec osób starszych, która również od czasu II wojny światowej zmierzała w kierunku coraz większej deinstytucjonalizacji. Zaprezentowano różne formy wsparcia seniorów w Szwecji w miejscu zamieszkania. Szczególnie dokładnie zostały omówione domowe usługi opiekuńcze oraz procesy, jakim podlegało ich przyznawanie i świadczenie od lat 90. Przedstawione są też inne formy wsparcia, umożliwiające uczestnictwo osób sędziwych w społeczeństwie.

EN

The article is about deinstitutionalisation of long-term care for people with disabilities and the elderly. In the first part there is a chronology of changes in public policy for the disabled. It shows that, the policy led to deinstitutionalisation and basing on community services. Then, the certain contemporary institutions are presented, such as personal attendance. Next part is devoted to the elderly care. That field of public policy became in Sweden more and more deinstitutionalized and community oriented. Article mentions also about current trend in home care provision and some other measures that shall support the frail elderly in the local community.

Keywords

PL

opieka długoterminowa; deinstytucjonalizacja; Szwecja; niesamodzielność; niepełnosprawność; osoby starsze; opieka nad seniorami; polityka senioralna; wsparcie w środowisku; usługi opiekuńcze; świadczenia z tytułu opieki

EN

Sweden; long-term care; deinstitutionalization; disability; the elderly; elderly care; elderly polic; support in community; care services; care benefits

• Publisher: Institute of Labor and Social Studies, Warsaw
• Journal: Polityka Społeczna
• Year: 2018
• Volume: 45
• Issue: 2(21T) Niesamodzielność – nowe ryzyko socjalne
• Pages: 34–40

Contributors

author

Bakalarczyk (dr, Uniwersytet Warszawski) Rafał

• Uniwersytet Warszawski

References

• Bakalarczyk R. (2012), Opieka nad seniorami w państwie opiekuńczym – przykład Szwecji, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 18, s. 107–119.
• Bakalarczyk R. (2014), Rodzina w zabezpieczeniu społecznym osób niesamodzielnych – przykład Szwecji, „Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i Praktyka”, nr 1(118), s. 8–19.
• Bakalarczyk R. (2016), Wsparcie osób starszych w środowisku zamieszkania w Szwecji, w: B. Szatur-Jaworska, P. Błędowski (red.), System wsparcia osób starszych w środowisku zamieszkania. Przegląd sytuacji, propozycja modelu, Rzecznik Praw Obywatelskich, Warszawa, s. 193–224.
• Blomberg R. (2013),Who is granted disability benefit in Sweden? Description of risk factors and the effect of the 2008 law reform, Master of Science Thesis, Sztokholm, Szwecja.
• Edelbank G. (2008), New modes of delivering elderly care in Sweden, presentation at Nordic Day, July 1, Paryż.
• Estrom A., Gustafsson M. (2011), Elderly living in Sweden. Present solutions and future trends, KTH Architecture and the Built Environment, Sztokholm.
• Fukushima N., Adami J., Palme M. (2010), The long-term care system for the elderly in Sweden, „Enerpi Research Report”, No. 89.
• Geurts J. (2011), Social system and disability policy in Sweden, prezentacja podczas konferencji „De-institutionalisation and stimulation of entrepreneurship in the provision of social services for people with disabilities”, 18–19 kwietnia, Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania, Łódź.
• Kowalczyk O. (2003), Rola pomocy osobistej w procesie integracji społecznej osób niepełnosprawnych w Polsce i w innych krajach, Wydawnictwo Akademi Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław.
• Kraus M., Czypionka T., Riedel M., Mot E., Willeme P. (2011), How European Nations Care for Their Elderly, „Enerpi Policy Brief”, No 7.
• Kurowski K. (2018), Nowy system, stare wady, „Rzeczpospolita” z 8 lipca.
• Ljunggren G., Emilssonm T. (2009), The Role of Informal Care in Long-Term Care, Sweden National Report, Stockholm, s. 12.
• Najwyższa Izba Kontroli (2010), Informacja o wynikach kontroli kierowania osób do domów pomocy społecznej i finansowania ich pobytu przez organy samorządu terytorialnego, Warszawa.
• Petelczyc J. (2014), Rehabilitacja zawodowa – Szwecja, w: G. Uścińska, A. Wilmowska-Pietruszyńska (red.), Rehabilitacja zawodowa. Stan aktualny i proponowane zmiany, IPiSS, PFRON, Warszawa.
• Swedish Association of Local Authorities and Regions (SALAR), Care for Elderly in Sweden Today, 2007.
• Szebehely M. (2013), Long-term care policies for older people.Are there lessons to learn?, prezentacja wygłoszona podczas seminarium w szkockim parlamencie.
• Szebehely M., Trydegard B.G. (2012), Home care for older people in Sweden:a universal model in transition, „Health and Social Care in the Community”, vol. 20, No 3, s. 200–309.
• Szwałkiewicz E., Więckowska B. (2011), Usługi opieki długoterminowej, w: M. Grewiński, B. Więckowska (red.), Przeobrażenia sfery usług w systemie zabezpieczenia społecznego w Polsce, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie, Warszawa.
• Trydegard G-B., Thorslund M. (2010), One Uniform Welfare State or a Multitude of Welfare Municipalities? The Evolution of Local Variation in Swedish Elder Care, „Social Policy & Administration”, ISSN 0144-5596 DOI:10.1111/j.1467-9515.2010.00725.x, Vol. 44, No 4, August, s. 495–511.
• Więckowska B. (2008), Ubezpieczenie pielęgnacyjne, SGH Oficyna Wyd., Warszawa.
• Wiktor K., Czekajło A., Drozdzowska B., Hebel R. (2010), Wybrane metody oceny czynnościowej (funkcjonalnej) w praktyce lekarskiej, „Annales Academiae Medicae Silesiensis”, t. 64, nr 5–6.
• Zapędowska-Kling K. (2017), Polityka społeczna wobec starzenia się ludności w USA i w Szwecji. Wnioski dla Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.