Przyczyny (i konsekwencje) niekompletności oraz niewyłączności struktur praw własności współczesnych spółek kapitałowych

• Authors: Misiński Wojciech
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie: jak wyjaśnić sytuację, gdy wieloletni, posiadający olbrzymią wiedzę i doświadczenie, uzdolnieni menedżerowie podejmują decyzje prowadzące do bankructwa przedsiębiorstwa, kryzysu całych krajowych gospodarek, a nawet regionów czy całego świata gospodarczego? Odpowiedź na to pytanie wymaga nie tylko analizy uwzględniającej konstrukcję konkretnych rozwiązań instytucjonalnych, ale także głębokiej transformacji aksjomatów paradygmatu ekonomii głównego nurtu. W tym celu w artykule dokonano: • analizy (nie)prawdziwości założenia racjonalności podejmowanych decyzji, • reinterpretacji (rozszerzeń) twierdzeń nowej ekonomii instytucjonalnej, • prezentacji etapów ewolucji instytucjonalnych uwarunkowań wykonywania praw własności (podejmowania decyzji o sposobach wykorzystania rzadkich zasobów). Zaprezentowane w artykule twierdzenia oraz sformułowane do nich rozszerzenia wraz z faktem pogłębiającej się niekompletności i niewyłączności praw własności są przyczyną pojawienia się niekontrolowanej przez nikogo apropriacji. Wzajemne napędzające się zjawiska oportunizmu, asymetrii informacji i ograniczonej racjonalności umożliwiają (napędzają) „moralny hazard”, tj. ryzyko podejmowania przez decydentów nieumocowanych na prawach własności decyzji (apropriacji) niezgodnych (w tym bardziej ryzykownych) z interesem (w tym akceptowalnym poziomem ryzyka) właścicieli umocowanych na prawach własności. W konsekwencji musi to prowadzić do spadku efektywności systemów społeczno-gospodarczych, bankructw firm, które nigdy nie powinny upaść, kryzysów w skali sektorów gospodarczych, krajów, a nawet kryzysów ogólnoświatowych.

Keywords

PL

nowa ekonomia instytucjonalna; teoria praw własności; teoria kosztów transakcyjnych; teoria agencji; kompletność i wyłączność praw własności

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Journal: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Year: 2017
• Issue: 493
• Pages: 174-189

Contributors

author

Misiński Wojciech