DWIE WIELKIE INICJATYWY W HISTORII MUZYKI KOŚCIELNEJ W I POŁOWIE XX WIEKU

• Authors: Grajewski Czesław

Title variants

EN

TWO GRAND INITIATIVES IN THE HISTORY OF THE CHURCH MUSIC IN THE 20TH CENTURY

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W pierwszej połowie XX w. w dwóch krajach pojawiła się inicjatywa opublikowania akompaniamentu organowego do melodii kościelnych zawartych w Liber Usualis. Pomysł ten, wpisujący się doskonale w nurt ruchu cecyliańskiego, zrealizowali niezależnie od siebie dwaj księża: Jules Van Nuffel (Belg) oraz Henryk Nowacki (Polak). O ile praca J. Van Nuffela została opublikowana pod tytułem Nova Organi Harmonia, o tyle przedsięwzięcie H. Nowackiego nie doczekało się wydania drukiem. Pozostało w rękopisie, który pieczołowicie przepisała s. Margarita Romanowicz z Niegowa nieopodal Warszawy, gdzie autor pracował duszpastersko. Oba ogromne dzieła nie odegrały już, niestety, znaczącej roli w historii muzyki kościelnej z tego powodu, że powstały zbyt późno: reforma liturgiczna Soboru Watykańskiego II znacznie ograniczyła obecność chorału gregoriańskiego w liturgii.

EN

In the first half of the 20th century an initiative was launched in two countries to publish organ accompaniments to church melodies included in Liber Usualis. This idea, perfectly fitting into the Cecilian Movement, was independently implemented by two priests: Jules Van Nuffel, a Belgian, and Henryk Nowacki, a Pole. While Van Nuffel’s work was published under the title Nova Organi Harmonia, Nowacki’s project was not published in print. It was preserved as the manuscript, carefully transcribed by sister Margarita Romanowicz from Niegowo near Warsaw, where the author worked pastorally. Unfortunately, both great works did not assume a significant role in the history of church music, because they were created too late: the liturgical reform of the Second Vatican Council has significantly limited the presence of Gregorian chant in liturgy.

Keywords

PL

ks. Jules Van Nuffel; ks. Henryk Nowacki; chorał gregoriański; akompaniament; liturgia

EN

Fr Jules Van Nuffel; Fr Henryk Nowacki; plainsong; accompaniment; liturgy

• Publisher: Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
• Journal: Musica Ecclesiastica
• Year: 2021
• Issue: 16
• Pages: 67-81

Dates

published

2021-06-24

Contributors

author

Grajewski Czesław

• UKSW Warszawa

References

• 1. Aleksandrowicz Miłosz, Teoretyczne podstawy francuskiej polifonii liturgicznej XVII wieku, Lublin [brak r. wyd., 2017?].
• 2. Białkowski Mariusz, Analiza semiologiczno-modalna w świetle praktyki wykonawczej śpiewu i akompaniamentu gregoriańskiego, „Psalate synetos” 1 (2012), s. 19 – 29.
• 3. Borowiec Krzysztof, Dwa spojrzenia na działalność ojca André Mocquereau, „Studia Gregoriańskie” VII (2014), s. 21 – 37.
• 4. Filaber Andrzej, Początki ruchu cecyliańskiego i jego wpływ na życie muzyczne w archidiecezji warszawskiej, „Warszawskie Studia Teologiczne” 26 (2013) 1, s. 127 – 144.
• 5. Getka Paweł, Działalność ks. Henryka Nowackiego w Parafii Świętej Trójcy w Niegowie, Warszawa 2003 (praca magisterska, Papieski Wydział Teologiczny).
• 6. Gueranger Prosper, Rok liturgiczny, t. II, Okres Bożego Narodzenia, część I, przeł. St. Świetlicki, H. Nowacki, Sandomierz 1928.
• 7. Leytens Luc, Jules Van Nuffel, „Kaderblad Jeugd en Muziek Vlaanderen”, 138 (1983), s. 2 – 9.
• 8. Nowacki Henryk, w: Encyklopedia Katolicka, t. 14, red. E. Gigilewicz, Lublin 2010, kol. 26.
• 9. Nuffel van Eugeen, Mgr Jules van Nuffel 1883-1953. Herinneringen, getuigenissen en documenten, Kortrijk 1967.
• 10. Ochse Orpha, Organists and Organ Playing in Nineteenth-Century France and Belgium, Bloomington 1994.
• 11. Ostrowski Jeff, Essay on Gregorian Accompaniment, http://www.ccwatershed.org/blog/2013/aug/17/essay-gregorian-accompaniment/ (dostęp 28. 12. 2016).
• 12. Sawicki Daniel, Ksiądz Henryk Nowacki (1891-1968) i jego badania nad muzyką cerkiewną, „Musica Ecclesiastica” 15 (2020), s. 89 – 123.
• 13. Zawitkowski Józef, Ksiądz Henryk Nowacki. Życie i twórczość, w: Muzyka Religijna w Polsce. Materiały i studia, t. I, z. 2, red. J. Pikulik, Warszawa 1976, s. 49 – 108.