Uchylanie się od opodatkowania i oszustwo podatkowe w rozumieniu art. 54 i 56 Kodeksu karnego skarbowego w świetle odesłań do systemu prawa podatkowego

• Authors: Kurzac Małgorzata

Title variants

EN

Tax Evasion (art. 54 fpc) and Tax Fraud (art. 56 fpc) in the Light of References to the Tax System

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego opracowania jest analiza korelacji zachodzącej między pojęciami: „uchylanie się od opodatkowania” i „oszustwo podatkowe” oraz relacji między czynami zabronionymi polegającymi na uchylaniu się od opodatkowania i oszustwie podatkowym, penalizowanymi w Kodeksie karnym skarbowym. Ustalenie pełnej i precyzyjnej treści znamion czynów zabronionych z art. 54 k.k.s. i 56 k.k.s. wymaga uwzględnienia przepisów podatkowych konkretyzujących znamiona tych czynów zabronionych. Delikty z art. 54 k.k.s. i 56 k.k.s. powiązane są z takimi instytucjami prawa podatkowego jak obowiązek ujawnienia przedmiotu i podstawy opodatkowania, obowiązek złożenia deklaracji podatkowej oraz samoobliczenie podatku do zapłaty. Naruszenie norm podatkowych nakładających obowiązek zgłoszenia organowi podatkowemu przedmiotu i podstawy opodatkowania (uchylanie się od opodatkowania) jest prawnokarnie relewantne i decyduje o bycie oszustwa podatkowego. Uchylając się od opodatkowania, podatnik wykorzystuje dla własnej korzyści błędne przekonanie organu podatkowego, że obowiązek podatkowy w ogóle nie powstał. Jeżeli chodzi o relację między czynami z art. 54 k.k.s. i 56 § 1–3 k.k.s., to pierwszy z nich dotyczy niedopełnienia obowiązku ujawnienia przedmiotu i podstawy opodatkowania, drugi zaś – rzetelnego (prawdziwego i prawidłowego) ich ujawnienia. Całkowite nieujawnienie przedmiotu i podstawy opodatkowania jest jednocześnie zaniechaniem obowiązku rzetelnego ich ujawnienia. Na tej podstawie można uznać, iż zachowanie opisane w art. 54 k.k.s (uchylanie się od opodatkowania) jest rodzajem czynu penalizowanego w ramach art. 56 k.k.s. (oszustwo podatkowe), a oba te zachowania można zaliczyć do szerszej kategorii oszustw.

EN

The article presents some reflections on the essence of tax evasion offence and tax fraud offence, in the light of references to the tax system. Fiscal penal law is intended to protect a fiscal system of a state. Penal law consequences of tax evasion and tax fraud are linked with tax duties, namely an obligation to reveal an object of taxation and tax base, as well as an obligation to file the tax return with the state or local tax collection agency. Tax evasion entails misrepresenting the true state of taxpayers’ affairs to the tax authorities to eliminate their tax liability. Such conduct leads to deprive the State Treasury of tax revenue. As fraud is deliberate deception to secure unfair or unlawful gain, or to deprive an entity of a legal right, analysis led to form the conclusion that tax evasion is a kind of tax fraud. Tax evasion is penalized within Art. 54 of the Fiscal Penal Code. Under this article, a taxpayer who by evading tax obligations does not reveal to a competent authority an object of taxation or tax base or does not file a declaration, which may result in tax reduction, shall be subject to the penalty [...]. Art. 56 is tax fraud. Under Art. 56 of the Fiscal Penal Code, the crime is committed by the taxpayer if he or she files a tax return containing misleading or false information and in this way exposes the tax on diminution. Thus, a taxpayer shall be subject to the penalty if they declare false data or conceal the truth or do not fulfil an obligation to inform about the change of data included therein, to cause an illegal tax reduction. Taking above mentioned into account, not revealing an object of taxation and tax base (tax evasion) is a kind of not concealing the truth to the tax authority (tax fraud).

Keywords

PL

uchylanie się od opodatkowania; oszustwo podatkowe; art. 54 k.k.s.; art. 56 k.k.s.; wzajemne relacje

EN

tax evasion; tax fraud; art. 54 fpc; art. 56 fpc; mutual relations

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2017
• Volume: 102
• Pages: 69-80

Dates

published

2017

Contributors

author

Kurzac Małgorzata

• Konsultant podatkowy w TPA Sp. z o.o. sp. k.

References

• Akty prawne:
• Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 186 z późn. zm.).
• Orzeczenia:
• Wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2002 r., IV KKN 559/99, LEX nr 75491.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 12 września 2005 r., SK 13/05 (Dz.U., nr 186, poz. 1566).
• Opracowania:
• Andrejew Igor, Kubicki Leszek, Waszczyński Jan (red.), System prawa karnego. T. 4: O przestępstwach w szczególności, cz. 2., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, Warszawa, Kraków 1989.
• Baniak Stanisław, Prawo karne skarbowe, wyd. I, „Zakamycze”, Kraków 2001.
• Bednarzak Jan, Przestępstwo oszustwa w polskim prawie karnym, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1971.
• Dębski Ryszard, O normie prawno karnej we współczesnym piśmiennictwie polskim, Acta Universitatis Lodziensis 1984, Folia Iuridica 60.
• Dębski Ryszard, O przepisach blankietowych w prawie karnym. Uwagi wprowadzające, Acta Universitatis Lodziensis 1991, Folia Iuridica 47.
• Doroszewski Witold (red.), Słownik języka polskiego, t. V, PWN, Warszawa 1967.
• Górniok Oktawia, O tzw. oszustwach gospodarczych w projekcie kodeksu karnego, Problemy Prawa Karnego 1992/18.
• Grzegorczyk Tomasz, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, „ABC”, Kraków 2001.
• Grzegorczyk Tomasz, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2009.
• Kalinowski Marek, Granice legalności unikania opodatkowania w polskim systemie podatkowym, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2001.
• Kardas Piotr, Łabuda Grzegorz, Kryminalizacja oszustwa podatkowego w prawie karnym skarbowym, Prokuratura i Prawo 2003/3.
• Kardas Piotr, Łabuda Grzegorz, Razowski Tomasz, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012.
• Prusak Feliks, Prawo i postępowanie karne skarbowe, wyd. 2, C.H. Beck, Warszawa 2002.
• Sowiński Ryszard, Uchylanie się od opodatkowania. Przyczyny, skutki i sposoby zapobiegania zjawisku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009.
• Wardak Zbigniew, Karnoskarbowa i kryminologiczna problematyka oszustwa podatkowego, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, Agent PR, Łódź 2014.
• Wilk Leszek, Szczególne cechy odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia podatkowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.

Identifiers

ISSN

0081-6841