Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2018 | 10 | 19 | 87-106

Article title

Terroryzm na Bałkanach. Geneza – nurty – prognozy

Content

Title variants

EN
Terrorism in the Balkans. Genesis – types – prognoses

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
Autorka artykułu prezentuje zjawisko terroryzmu na Bałkanach na przestrzeni wieków XIX i XXI, zwracając uwagę, że ekspansja terroryzmu w tym regionie wymaga podjęcia odrębnych badań, przede wszystkim o charakterze heurystycznym. Wśród nurtów terroryzmu bałkańskiego został wymieniony terroryzm związany z ruchami narodowowyzwoleńczymi i terroryzm polityczny. Ponadto autorka wskazała na akcje terrorystyczne prowadzone w Rumunii i Bułgarii, terroryzm ustaszy i emigracji antyjugosłowiańskiej oraz inne jego formy. Szczególną uwagę poświęciła terroryzmowi związanemu z ekstremalnymi nurtami islamu, który pojawił się na Bałkanach jako dziedzictwo wojny domowej (1992–1995). W epoce postzimnowojennej terroryzm islamski na Bałkanach wiąże się ze wzrostem wpływów fundamentalistów muzułmańskich. Autorka udowadnia hipotezę, że Bałkany ze względu na warunki naturalne stwarzają znakomitą możliwość rozwoju baz i obozów treningowych dla terrorystów powiązanych z globalnym dżihadem. Rozwój terroryzmu na Bałkanach wywołuje zagrożenie dla bezpieczeństwa Europy i jej demokratycznych społeczeństw z powodu prawdopodobieństwa wzniecenia nie tylko konfliktu lokalnego, lecz także o szerszym zakresie, na skalę pozaeuropejską.
EN
The author of the article presents a phenomenon of terrorism in the Balkans throughout the 19th, 20th an 21st centuries. She highlights a thesis that specific phenomenon of terrorism in the region requires additional studies, mostly of heuristic nature. Among the types of Balkan terrorism there is terrorism connected to national and liberation movements and political terrorism. Furthermore, terrorist actions in Romania and Bulgaria, terrorism of the Ustashe and terrorism of the anti-Yugoslav emigration and other its forms have been indicated. A particular attention has been paid to terrorism connected to extreme streams of Islam, which appeared in the Balkans as the aftermath of the civil war (1992–1995). In the post-Cold War era Islamic terrorism in the Balkans is linked to a growth of influences of Muslim fundamentalists. The author proves a thesis that due to their topography the Balkans create a great possibility for the development of training camps and bases for terrorists linked to a global jihad. It poses a threat to the security of Europe and its democratic societies because of the probability of incitinga conflict, not only on a local but also broader, even non-European scale.

Year

Volume

10

Issue

19

Pages

87-106

Physical description

Dates

published
2018-10-15

Contributors

  • doktor habilitowana nauk politycznych, bałkanistka. Pracownik naukowy Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, współpracownik ośrodków badawczych i naukowych w Serbii, Bośni i Hercegowinie oraz Chorwacji.

References

  • Ako nas Srbija ne spasi terorizma, onda smo načisto propali, https://www.fokus.ba/vijesti/globus/ako-nas-srbija-ne-spasi-terorizma-onda-smo-nacisto-propali/100222/ [dostęp: 12 IV 2018].
  • Alispahić F., Posrbljavanje bošnjačkog liderstva, „Preporodov Journal” 2016, z. 186, s. 38–40.
  • Aralica I., Što sam rekao o Bosni, Zagreb 1995.
  • Arbuckle T., Unhealthy climate in Kosovo as guerillas gear up for a summer confrontation, ,,Jane’s International Defense Review” 1999, nr 2.
  • Bałkany coraz bardziej islamskie, https://euroislam.pl/balkany-coraz-bardziej-islamskie/?print=print [dostęp: 12 IV 2018].
  • Beloff N., Tito’s flawed legacy. Yugoslavia and the West: 1939–84, London 1985.
  • Bodansky Y., Osama bin Laden człowiek, który wypowiedział wojnę Ameryce, Warszawa 2001.
  • Borkowski R., Terroryzm ponowoczesny. Studium z antropologii polityki, Toruń 2007.
  • Bosnia: 3,000 militants pose grave security threat’, http://www.adnkronos.com/AKI/English/Security/?id=3.1.677269022 [dostęp: 12 IV 2018].
  • Bujwid-Kurek E., Serbia w nowej przestrzeni ustrojowej: dzieje, ustrój, konstytucja, Kraków 2012.
  • Długie brody i krótkie spodnie, http://mojesarajevo.blogspot.com/ [dostęp: 12 IV 2018].
  • Doder M., Jugoslavenska neprijateljska emigracja, Zagreb 1989.
  • Drecun M., Alahovi ratnici, Beograd 2008.
  • Dubicki A., Terror as a method of fighting of the Iron Guard, w: Terrorism in the Balkans in the 20th and 21st century, D. Gibas-Krzak (ed.), Torun 2018.
  • Džamić D., Psi rata na Balkanu. Strani plaćenici u ratnim sukobima na prostorima bivše Jugoslavije, Beograd 2001.
  • Egipćanin okuplja vehabije u BiH, http://www.rtv.rs/sr_lat/region/egipcanin-okuplja-vehabije-u-bih_254995.html [dostęp: 12 IV 2018].
  • Elsässer J., Jak dżihad przybył do Europy. Wojownicy Boga i tajne służby na Bałkanach, Warszawa 2007.
  • Emigrant Croats who were victims of federal terror after 1945, „Slobodna Dalmacija” z 15 sierpnia 2000 r.
  • Encyklopedia Politologii, t. 5, M. Żmigrodzki (red.), Zakamycze 2002.
  • Gibas-Krzak D., Bośnia i Hercegowina: determinanty dziejów. Pomiędzy Serbami, Chorwatami a supremacją Muzułmanów, Częstochowa 2016.
  • Gibas-Krzak D., Serbsko-albański konflikt o Kosowo. Uwarunkowania – przebieg – konsekwencje, Toruń 2009.
  • Halimović D., Vehabije u BiH: Od Bočinje do Maoče, http://www.slobodnaevropa.org/ [dostęp: 12 IV 2018].
  • Hauziński J., Asasyni. Legendarni zabójcy w czasach krucjat, Poznań 2016.
  • Hoffman B., Oblicza terroryzmu, Warszawa 1999.
  • Izak K., Leksykon organizacji i ruchów islamistycznych, Warszawa 2014.
  • Izak K., Radykalny islam na Bałkanach źródłem konfliktów społecznych i terrorystycznego zagrożenia dla Europy, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2013, nr 9, s. 52–74.
  • Karnowski K., ISIS pokonane. Upadł ostatni bastion Państwa Islamskiego w Syrii, https://wiadomosci.wp.pl/isis-pokonane-upadl-ostatni-bastion-panstwa-islamskiego-w-syrii-6184061996299905a [dostęp: 12 IV 2018].
  • Klejn Z., Bułgaria. Szkice z dziejów najnowszych, Pułtusk 2005.
  • Koseski A., Główne problemy transformacji w Republice Macedonii (1991–2000), w: Transformacja systemowa w krajach Europy Środkowej, Wschodniej i Południowej 1989–2002, T. Godlewski, A. Koseski, K.A. Wojtaszczyk (red.), Bydgoszcz– Pułtusk 2003.
  • Krzak A., Active intelligence service (terrorism) of the Comintern and Soviet secret service in Bulgaria in the 1920s – case study, w: Terrorism in the Balkans in the 20th and 21st century, D. Gibas-Krzak (ed.), Torun 2018.
  • Krzak A., Niebezpieczeństwo terroryzmu dla państw narodowych na Bałkanach, w: Problemy bezpieczeństwa wewnętrznego i bezpieczeństwa międzynarodowego, K.M. Księżopolski (red.), Warszawa 2009.
  • Lieberman: Balkans the next target of Worldwide Jihad, http://serbianna.com/news/archives/3788 [dostęp: 12 IV 2018].
  • Lučić I., Bosnia and Herzegovina and terrorism, „National security and the future” 2001, nr 3–4.
  • Michaletos I., Contemporary risk assessment of extremism and terrorism in Greece. The case of Islamist-driven security risks in Greece, w: Terrorism in the Balkans in the 20th and 21st century, D. Gibas-Krzak (ed.), Torun 2018.
  • Mišljenović S., Vehabija iz Novog Pazara pucao na ambasadu SAD, http://www.novosti.rs/vesti/planeta.70.html [dostęp: 12 IV 2018].
  • Nagy Talavera N.M., The Green Shirts and the Others. A history of fascism in Hungary and Romania, Iaşi 2001.
  • Paradoxes of stabilization. Bosnia and Herzegovina from the perspective of Central Europe, M. Szpala (ed.), Warsaw 2016.
  • Schwartz S., Kosovo: Background to a War, London 2000.
  • Stawowy-Kawka I., Miejsce ludności muzułmańskiej w Macedonii – przemiany i perspektywy, „Prace Komisji Środkowoeuropejskiej PAU” 2014, t. 22, s. 121–136.
  • Šindler D.P., Nesveti teror. Bosna, Al Kaida i uspon globalnog dżihada, Beograd 2009.
  • Terrorism in the Balkans in the 20th and 21st century, D. Gibas-Krzak (ed.), Torun 2018.
  • Trifunović D., Threat to international security – terrorism in South East Europe, w: Służby specjalne w systemie bezpieczeństwa państwa. Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość. Materiały i studia, t. 2, A. Krzak, D. Gibas-Krzak (red.), Szczecin 2012.
  • Wasilewski T., Historia Bułgarii, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988.
  • Wejkszner A., Ewolucja terroryzmu motywowanego ideologią religijną na przykładzie salafickiego ruchu globalnego dżihadu, Poznań 2010.
  • Wilamowski J., Szczepanik K., Ustasze i separatyzm chorwacki, „Przegląd Historyczny” 1983, z. 1, s. 75–95.
  • Williams P.L., Al-Kaida. Międzynarodowy terroryzm, zorganizowana przestępczość i nadciągająca apokalipsa, Poznań 2007.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

ISSN
2080-1335

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-41a53a4e-8ea4-4ec9-8e43-41e9416b9811
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.