Sodalicje mężczyzn w Krakowie na przełomie XIX i XX w.

• Authors: Katarzyna Krzysztofek

Title variants

EN

Men's Sodalities in Kraków at the turn of the 19th and 20th centuries

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na przełomie XIX i XX w. funkcjonowało w Krakowie wiele organizacji katolickich i kościelnych, w tym liczne sodalicje mariańskie. Był to szczególny rodzaj stowarzyszeń kościelnych, powstających osobno dla każdego stanu, płci, grupy wiekowej czy zawodowej. Sodalicje nastawione były na rozwój duchowy swoich członków. Z racji tak dużej różnorodności cieszyły się one zainteresowaniem krakowian, którzy pragnęli poświęcić swój czas doskonaleniu duchowemu i pogłębianiu wiary katolickiej. Sodalicje opierały się na podobnym schemacie organizacyjnym, w którym istotna rolę odgrywał opiekun duchowy, moderator, którym zazwyczaj był duchowny jezuicki, z racji tego, że ruch sodalicyjny narodził się w ramach Towarzystwa Jezusowego. Połączenie z hierarchią duchowną widoczne było także w zatwierdzaniu sodalicji przez władzę kościelną poprzez przyłączanie do archisodalicji Prima Primaria w Rzymie czy też zatwierdzaniu przez Kurię krakowską i przyznaniu biskupowi krakowskiemu uprawnień w ramach sodalicji. Istniejące na przełomie XIX i XX w. sodalicje męskie grupowały kapłanów diecezji krakowskiej, kupców, rzemieślników i rękodzielników, inteligencję męską. Współdziałanie osób o podobnym światopoglądzie i trudniących się tym samym zawodem czy też należących do tej samej grupy społecznej skutkowało silnym zintegrowaniem i wzajemnym wspieraniem w wypełnianiu zobowiązań sodalicyjnych.

EN

At the turn of the 19th and 20th centuries Kraków was home to many Catholic and Church organisations and among them numerous Marian Sodalities. It was a particular kind of Church association created for every social, sex, age or occupation group. The sodalities aimed at spirituals growth of their members. Due to their great diversity the sodalities were popular with many citizens of Kraków who wished to devote their time to perfect themselves and deepen their Catholic faith. The sodalities followed a similar organisational structure in which an important role was played by a spiritual guide, a moderator, who usually was a Jesuit Father, as the sodality movement was born inside the Society of Jesus. A link with the Church hierarchy could also be seen in approvals of sodalities by Church authorities, in uniting them with the Primary Sodality (Prima-Primaria) in Rome or approvals of the Kraków Curia and granting the Kraków's bishop the rights within the sodality. The existing men's sodalities at the turn of the 19th and 20th centuries drew together priests from Kraków diocese, merchants, craftsmen and artisans, and the intelligentsia. The cooperation of people with similar views and occupation, or belonging to the same social group resulted in strong integration and mutual support in fulfilling their sodality commitments.

Keywords

PL

sodalicja; moderator; integracja; Kościół katolicki; prawo wyznaniowe; prawo kanoniczne; wolność sumienia i religii; wolność sumienia i wyznania

EN

sodality; moderator; integration; law on religion; freedom of religion; Churches and Religious Association; canon law; Catholic Church; freedom of conscience and religion

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2013
• Volume: 16
• Pages: 137-160

Contributors

author

Katarzyna Krzysztofek

• Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gołębia 9, 31-007 Kraków

References

• 50-lecie Sodalicji Marjańskiej Kupców i Mieszczan Krakowskich 1886 – 1936, Kraków 1936.
• Krzysztofek K., Sodalicja Mariańska Akademików w Krakowie w latach 1891-1953, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2013, t. LXV, z. 1, s. 423-441.
• Moskała R., Kim jesteśmy i czego chcemy? Rzecz o Sodalicjach Mariańskich, Kraków 1933.
• Rostworowski J., Przewodnik Sodalicyj Mariańskich złączonych kanonicznie z Archisodalicją Rzymską zwaną Prima Primaria, Kraków 1925.
• Rymarówna Z., Przewodnik Sodalicji Mariańskich w Polsce, Kraków 1997.
• Sondel J., Słownik łacińsko – polski dla prawników i historyków, Kraków 2001.
• Truszkowski W., Dwudziestopięciolecie Sodalicyi Maryańskiej stanu kupieckiego w Krakowie, Kraków 1911.
• Wernz F.K., Ustawy zasadnicze Sodalicyi Maryańskich istniejących przy domach i kościołach Tow. Jezusowego, w: „Przewodnik Sodalicyi Maryańskich złączonych kanonicznie z Sodalicyą Rzymską Prima Primaria zostających pod opieką zakonu OO. Jezuitów” oprac. H. Haduch, Kraków 1914.
• Wróblewski A., Czem jest Sodalicya Maryańska? Słowo od Sodalicyi Panów we Lwowie, 1903.