Jak sobie radzić z „małym geniuszem” – metody wspierania dziecka zdolnego

• Authors: STASIAK-PRZYBYLSKA Anna

Title variants

EN

How to cope with a „little genius” – the methods of supporting a talented child

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Pracując w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej najczęściej spotykam się z dziećmi, które mają kłopoty w szkole lub swoim aspołecznym zachowaniem próbują zwrócić na siebie uwagę opiekunów i rówieśników. Na badania diagnostyczne i różnego rodzaju terapie w poradni trafiają uczniowie, których postępami w nauce, lub zachowaniem pedagodzy i rodzice są zaniepokojeni. Dzieci o wysokim ilorazie inteligencji zazwyczaj nie wpisują się w ten schemat. Osoby pracujące z dziećmi zazwyczaj nie kojarzą uczniów zdolnych jako jednostki wymagające wsparcia. Jednak odpowiednie podejście i stymulowanie konkretnych funkcji może przyczynić się do pełniejszego wykorzystania ich wrodzonego potencjału i zwiększenia możliwości osiągania sukcesów wyższych niż przeciętne. W pracy przedstawię przekrojowo teorie zdolności, ostatecznie opierając się na teorii Czesława Nosala. Następnie opiszę wybrane modele funkcjonowania zdolności i na podstawie Triadycznego Modelu zdolności Franza Monksa zaprezentuję mechanizm powstawania wybitnego talentu. Wybrane koncepcje teoretyczne osadzę w warunkach szkolnych, przedstawiając proces selekcji uczniów do grupy dzieci zdolnych i opiszę przebieg prowadzonych z nimi warsztatów dotyczących ćwiczenia umiejętności twórczego myślenia, i nauki technik zapamiętywania. Przedstawię również wyniki przeprowadzonej ewaluacji po przeprowadzonym autorskim programie tychże warsztatów. Wszystkie podjęte kroki ujmę jako badanie w działaniu, według teorii Kurta Lewina, zaprezentowanej przez Krzysztofa Konarzewskiego. Na koniec opiszę ciekawe zjawiska, które zaistniały po zakwalifikowaniu uczniów do grupy dzieci zdolnych i efekty naszej pracy.

EN

During my work in a Psychological-and-Didactic Consultancy I mostly encounter children who have trouble at school or who try to attract attention of their supervisors and peers through their asocial behavior. Children who are sent to the Consultancy for diagnostic evaluation or various therapies are those whose parents and teachers worry about their academic achievements or attitude. Highly intellectual children do not fit into this pattern. Professionals working with such children mostly do not associate them with the kids who need any aid. However, an adequate approach and stimulation of specific functions may contribute to better use of their inborn potential and increase possibility of outstanding success. The present paper presents a range of talent theories based on Czesław Nosal’s theory. Subsequently, selected models describe how talents function. Further, a mechanism of creating an outstanding talent are presented on the basis of the Franz Monks’ Triadic Model of Talent. The theoretical concepts are embedded in a context of school and show a talented pupil selection process. Afterwards there is a description of workshops and trainings of creative thinking and memory techniques. Results of evaluation of the authorial workshops are presented. The present research is based on Kurt Lewin’s theory as presented by Krzysztof Konarzewski. Finaly, there is description of interesting phenomena that occurred after the talented pupil selection process took place.

Keywords

PL

dzieci zdolne; myślenie twórcze; triadyczny model funkcjonowania zdolności Franza Monksa; teoria zdolności Czesława Nosala teoria twórczości Klausa; Urbana

EN

talented children; creative thinking; tradic model of talent by Franz Monks; theory of talent by Czeslaw Nosal; theory of creativity by Klaus Urban

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe EDUsfera
• Journal: Wychowanie w Rodzinie
• Year: 2013
• Volume: VIII (2/2013)
• Pages: 239-252

Dates

published

2013

Contributors

author

STASIAK-PRZYBYLSKA Anna

• Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr 9 we Wrocławiu

References

• Bowkett S., Wyobraź sobie, że... ćwiczenia rozwijające twórcze myślenie uczniów, WSiP, Warszawa 2000.
• Gerstmann S., Psychologia, PZWS, Warszawa 1969.
• Getzels J.W., Jackson P.W., Creativiti and intelligence: Explorations with gifted students, Wiley and Sons, New York 1962.
• Kałuba-Korczak A., Metody i techniki pracy z uczniem zdolnym, „Głos Pedagogiczny”, grudzień 2011.
• Konarzewski K., Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna, WSiP SA, Warszawa 2000.
• Limont W., Synektyka a zdolności twórcze, Wyd. UMK, Toruń 1994.
• Nęcka E., Psychologia twórczości, Wyd. GWP, Gdańsk 2001.
• Nosal C., Psychologiczne modele umysłu, Wyd. PWN, Warszawa 1990.
• Okoń W., Rozwijanie zdolności w przyszłej szkole ogólnokształcącej, „Przegląd Pedagogiczny” 1974, nr 1.
• Partyka M., Zdolni, utalentowani, twórczy, CMPPP MEN, Warszawa 1999.
• Pietrasiński Z., Myślenie twórcze, WSiP, Warszawa 1969.
• Podręcznik do Rysunkowego testu twórczego myślenia K.K. Urbana i H.G. Jellena w polskiej adaptacji A. Matczak, A. Jaworska, J. Stańczak, Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa 2000.
• Podręcznik do TMS-K Test Matryc Ravena w Wersji Standard – forma klasyczna w polskiej adaptacji A. Jaworowskiej i T. Szustrowej, PTP, Warszawa 2000.
• Sękowski A.E., „Osiągnięcia uczniów zdolnych” Towarzystwo Naukowe, KUL, Lublin 2000.
• Strelau J., O inteligencji człowieka, Wiedza Powszechna, Warszawa 1997.
• Szewczuk W., Psychologia. Zarys podręcznikowy, t. II, wyd. II, WSiP, Warszawa 1975.
• Vasta R., Haith M.M., Miller S.A., Psychologia dziecka, WSiP, Warszawa 2001.
• Zimbardo P.G., Psychologia i życie, Wyd. PWN, Warszawa 1999.

Identifiers

ISSN

2082-9019

ISSN

2300-5866

ISBN

978-83-62618-10-1