Möglichkeiten und Grenzen der korpusbasierten Grammatikforschung

• Authors: Kotin MICHAIL L.

Title variants

PL

Możliwości i ograniczenia w zastosowaniu korpusów w badaniach nad gramatyką.

EN

Potentials and limitations of corpus-based grammar research

• Languages of publication: DE

Abstracts

PL

W centrum uwagi artykułu znajdują się korelacje pomiędzy introspekcją, ankietowaniem oraz analizą opierającą się na korpusach tekstowych. Metodologia „types and tokens” jest dziś uważana za najbardziej współczesną i powszechnie stosowana. Jednocześnie brak uwzględnienia współzależności między częstotliwością wystąpień (tokenów) a profilem poszczególnych tekstów tworzących całościowy korpus, który bezpośrednio wpływa na specyfikę użycia badanych form gramatycznych, a z drugiej strony, brak uwzględnienia czynników „pozakorpusowych” (przede wszystkim introspekcji, jako wymiernego kryterium kompetencji językowej), wywołuje niekiedy poważne kolizje między wynikami analizy korpusowej a rzeczywistym stanem rzeczy w sferze funkcjonowania kategorii gramatycznych. Kolejnym współczynnikiem, który zazwyczaj nie jest brany pod uwagę w ilościowych badaniach korpusowych, są specyficzne zastosowania analizowanych form (implikatury konwencjonalne), niekonieczne uwarunkowane kontekstem, który może zostać rzeczywiście wyłoniony nawet z dobrze opracowanego korpusu, jako relewantny w stosunku do określenia funkcji odpowiedniej jednostki bądź formy gramatycznej.

EN

The article deals with selected aspects of a corpus-based investigation of the categorial functions of language entities in comparison with other research methods, i.e. introspection and native speaker’s questioning. The types-and-tokens methodology is nowadays considered most modern and thus it is commonly used. At the same time, the ignorance of the interdependence between the frequency of tokens and the individual profiles of texts which constitute the total corpus often leads to essential collisions between the results of the corpus-based analyses and the real categorial functioning of the forms in question. On the other hand, the ignorance of corpus-independent factors (in particular, introspection as an essential criterion of language competence) sometimes triggers serious research discrepancies as well. A further factor which is often ignored in empirical corpus-based research are the specific uses of the analysed forms in an utterance (conventional implications) which do not always depend on the contexts which form the entity-and utterance-relevant corpus in question.

Keywords

PL

lingwistyka korpusowa; introspekcja; kompetencja; typy; tokeny

EN

corpus linguistics; introspection; competence; types; tokens

• Publisher: Polskie Towarzystwo Językoznawcze; UNIVERSITAS Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych; Wydawnictwo LEXIS
• Journal: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
• Year: 2018
• Volume: 74
• Pages: 61-70

Contributors

author

Kotin MICHAIL L.

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• ABRAHAMWerner, LEISS Elisabeth (2008): Introduction. – [w:] Werner ABRAHAM, Elisabeth LEISS (red.): Modality-Aspect Interfaces: Implications and typological solutions. – Amsterdam: Benjamins, XI–XXIV.
• ÁGEL Vilmos, HENNIG Mathilde, red. (2006): Grammatik aus Nähe und Distanz. Theorie und Praxis am Beispiel von Nähetexten 1650–2000. – Tübingen: Niemeyer.
• CHOMSKY Noam (1996): Powers and Prospects. Reflections on human nature and the social order. – London: Pluto Press.
• CHOMSKY Noam (2002): On Nature and Language. – Cambridge: Cambridge University Press.
• FRITZ Thomas (2000):Wahr-Sagen. Futur, Modalität und Sprecherbezug im Deutschen. –Hamburg: Buske.
• GRUCZA Franciszek (1997): Języki ludzkie a wyrażenia językowe, wiedza a informacja, mózg a umysł ludz ki. – [w:] Franciszek GRUCZA, Maria DAKOWSKA (red.): Podejścia kognitywne w lingwistyce, translatoryce i glottodydaktyce. – Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 7–21.
• GRUCZA Sambor (2011): Lingwistyka antropocentryczna a badania okulograficzne. – Lingwistyka Stosowana 4, 149–162.
• HAAN Ferdinand de (1997): The Interaction of Modality and Negation. A Typological Study. – New York–London: Garland.
• HUNDT Markus (2003): Zum Verhältnis von epistemischer und nicht-epistemischer Modalität im Deutschen. Forschungspositionen und Vorschlag zur Neuorientierung. – Zeitschrift für Germanistische Linguistik 31, 343–381.
• KRATOCHVILOVÁ Iva, WOLF Norbert Richard (2010): Kompendium Korpuslinguistik. Eine Bestandsaufnahme aus deutsch-tschechischer Perspektive. – Heidelberg: Winter.
• LÜDELING Anke, KYTÖ Merja (2008–2009): Corpus Linguistics An International Handbook. – Berlin–New York: de Gruyter.
• MAMARDAŠVILI Merab K., PJATOGORSKIJ Aleksandr M. (2011): Simvol i soznanije. – Sankt-Petersburg: Azbuka.
• PALMER Frank R. (1986): Mood and Modality. – Cambridge: Cambridge University Press.
• VENDLER Zeno (1957): Verbs and Times. – The Philosophical Review 66 (2), 143–160.