Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2015 | 1(216) | 183-210

Article title

Polskość jako przedmiot sporu. Przykład kontrowersji wokół filmu Pokłosie w reż. Władysława Pasikowskiego

Content

Title variants

EN
Polishness as an Object of Dispute: The Case of Controversy over Władysław Pasikowski’s Film Aftermath

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Artykuł dotyczy medialnych i spolaryzowanych debat publicznych, których przedmiotem staje się polskość i model osobowy Polaka-patrioty, a kontekstem jest obrachunek z polsko-żydowską przeszłością. Problematyka ta zostanie przybliżona na przykładzie sporu o film Pokłosie w reż. Władysława Pasikowskiego z 2012 roku. Celem badania jest rekonstrukcja dynamiki medialnej debaty oraz strategii dyskursu publicznego, które regulują, intensyfikują lub wygaszają spór o tzw. „trudną” przeszłość. Postawiono pytanie o kondycję współczesnych debat medialnych i o ich produktywny wymiar, a także o symptomatyczność stosowanych w debacie odniesień do kategorii polskości wobec napięć i podziałów w polskim społeczeństwie. Podstawą prezentowanych wniosków jest analiza dyskursu przeprowadzona na podstawie 54 artykułów z prasy ogólnoinformacyjnej.
EN
The paper discusses polarised public debates in the media that deal with the category of Polishness and with the role model of a Pole and a patriot in the context of the reckoning with the Polish-Jewish past. This problem is illustrated by the case of a debate on Władysław Pasikowski’s film Aftermath in 2012. The aim of the study is to reconstruct the dynamics of a media debate and the strategies in public discourse that regulate, intensify or suppress a dispute over the so called difficult past. The study questions the condition of contemporary media debates and their productivity and it discusses symptomaticity of the references in the debate to the category of Polishness towards the tensions and divisions in Polish society. The present argumentation is based on the discourse analysis carried out on the corpus of 54 articles from the Polish press.

Year

Issue

Pages

183-210

Physical description

Contributors

  • Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego, ul Rewolucji 1905 r. nr 41, 90-214 Łódź

References

  • Ambroziak, Konrad. 2011. Co wyraża dyskurs antysemicki. W: P. Kuciński i G. Krzywiec (red.). Analizować nienawiść. Dyskurs antysemicki jako tekstowe wyzwanie. Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna i Instytut Badań Literackich PAN, s. 34–49.
  • Bartky, Sandra. 1996. The Pedagogy of Shame. W: C. Luke (red.). Feminisms and Pedagogies of Everyday Life. New York: SUNY Press, s. 225–241.
  • Baudrillard, Jean. 2005. Symulakry i symulacja. Tłum. S. Królak. Warszawa: Sic!
  • Charmaz, Kathy. 2009. Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Tłum. B. Komorowska. Warszawa: WN PWN.
  • Ciołkiewicz, Paweł. 2003. Debata publiczna na temat mordu w Jedwabnem w kontekście przeobrażeń pamięci zbiorowej. „Przegląd Socjologiczny” 1: 285–306.
  • Czyżewski, Marek. 2008. Debata na temat Jedwabnego oraz spór o „politykę historyczną” z punktu widzenia analizy dyskursu publicznego. W: S.M. Nowinowski, J. Pomorski i R. Stobiecki (red.). Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów. Łódź: Instytut Pamięci Narodowej, s. 117–140.
  • Czyżewski, Marek. 2009a. Działania „neopozorne”. Uwagi na temat przeobrażeń komunikowania publicznego i życia naukowego. „Przegląd Socjologiczny” 1: 9–31.
  • Czyżewski, Marek. 2009b. Polski spór o „Strach” Jana Tomasza Grossa w perspektywie „pośredniczącej” analizy dyskursu. „Studia Socjologiczne” 3: 5–26.
  • Czyżewski, Marek i Andrzej Piotrowski. 2010. Spór o AIDS, czyli kto panuje w dyskursie o moralności. W: M. Czyżewski, K. Dunin i A. Piotrowski (red.). Cudze problemy. O ważności tego, co nieważne. Analiza dyskursu publicznego w Polsce. Warszawa: Wyd. Akademickie i Profesjonalne, s. 253–309.
  • Deleuze, Gilles. 2008. Kino. Tłum. J. Margański. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
  • Forecki, Piotr. 2010. Od Shoah do Strachu. Spory o polsko-żydowską przeszłość i pamięć w debatach publicznych. Poznań: Wyd. Poznańskie.
  • Foucault, Michel. 1999. Narodziny kliniki. Tłum. P. Pieniążek. Warszawa: KR.
  • Foucault, Michel. 2002. Porządek dyskursu. Tłum. M. Kozłowski. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
  • Franczak, Karol. 2013. Kalający własne gniazdo. Artyści i obrachunek z przeszłością. Kraków: Universitas.
  • Glaser, Barney G. i Anselm L. Strauss. 2009. Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego. Tłum. M. Gorzko. Kraków: Nomos.
  • Gross, Jan T. 2000. Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka. Sejny: Pogranicze.
  • Gross, Jan T. 2008. Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści. Kraków: Znak.
  • Gross, Jan T. i Irena Grudzińska-Gross. 2011. Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach zagłady Żydów. Kraków: Znak.
  • Haltof, Marek. 2002. Kino polskie. Tłum. M. Przylipiak. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
  • Janion, Maria. 2009. Bohater, spisek, śmierć. Wykłady żydowskie. Warszawa: W.A.B.
  • Jeziorski, Ireneusz. 2009. Od obcości do symulakrum. Obraz Żyda w Polsce w XX wieku. Kraków: Nomos.
  • Karwat, Mirosław. 2006. O złośliwej dyskredytacji. Manipulowanie wizerunkiem przeciwnika. Warszawa: WN PWN.
  • Kołakowski, Leszek. 1973 Sprawa polska. „Kultura” 4: 4–13.
  • Krakauer, Siegfried. 2009. Od Caligariego do Hitlera. Z psychologii filmu niemieckiego. Tłum. E. Skrzywanowa i W. Wertenstein. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
  • Król, Marcin. 1990. The Polish syndrome of incompleteness. W: S. Gomułka i A. Polonsky (red.). Polish Paradoxes. London–New York: Routledge, s. 63–75.
  • Laclau, Ernesto. 2004. Emancypacje. Tłum. A. Sypniewska. Wrocław: WN Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.
  • Leder, Andrzej. 2014. Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej. Warszawa: Wyd. Krytyki Politycznej.
  • Lutyński, Jan. 1990. Nauka i polskie problemy. Komentarz socjologa. Warszawa: PIW.
  • Markowska, Barbara. 2013. Jacy „my” i jacy „oni’? Analiza semantyczna nazw i etykiet. W: X. Bukowska i B. Markowska (red.). „To oni są wszystkiemu winni… Język wrogości w polskim dyskursie publicznym. Warszawa: Trio, s. 19–53.
  • Nowicka, Magdalena. 2014. Dynamika pamięci publicznej. Debata wokół książek Jana Tomasza Grossa a wybrane spory o pamięć zbiorową, „Kultura i Społeczeństwo” 3: 135–156.
  • Paczesny, Jacek. 2014. Elity symboliczne o mowie nienawiści. Analiza fragmentów debaty Zło może urosnąć. W: M. Czyżewski, K. Franczak, M. Nowicka i J. Stachowiak (red.). Dyskurs elit symbolicznych. Próba diagnozy. Warszawa: Sedno, s. 254–290.
  • Paczkowski, Andrzej. 2004. Europejskie rozliczenia z przeszłością. W: M. Koźmiński (red.). Cywilizacja europejska. Wykłady i eseje. Warszawa: Scholar, s. 401–414.
  • Paczkowski, Andrzej. 2010. Upiory przeszłości: Jedwabne i Kielce. Zmagania z pamięcią. W: M. Czyżewski, S. Kowalski i T. Tabako (red.). Retoryka i polityka. Dwudziestolecie polskiej transformacji. Warszawa: Wyd. Akademickie i Profesjonalne, s. 195–213.
  • Piotrowski, Andrzej. 1997. Tożsamość zbiorowa jak temat dyskursu polityki. Analiza przypadku. W: M. Czyżewski, S. Kowalski i A. Piotrowski (red.). Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego. Kraków: Aureus, s. 187–224.
  • Pisarek, Walery. 2003. Słowa sztandarowe i ich publiczność. Kraków: Universitas.
  • Słobodzianek, Tadeusz. 2010. Nasza klasa. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
  • Szpociński, Andrzej. 2010. II wojna światowa w komunikacji społecznej. W: P.T.
  • Kwiatkowski, L.M. Nijakowski, B. Szacka i A. Szpociński. Między codziennością a wielką historią. Druga wojna światowa w pamięci zbiorowej społeczeństwa polskiego. Gdańsk–Warszawa: Scholar.
  • Truschkat, Inga. 2008. Kompetenzdiskurs und Bewerbungsgespräche – Eine Dispositivanalyse (neuer) Rationalitäten sozialer Differenzierung. Wiesbaden: VS Verlag.
  • Van Dijk, Teun A. 2007. The Studty of Discourse: An Introduction. W: T.A. Van Dijk (red.) Discourse Studies, London: Sage, s. XIX–XLII.
  • Wodak, Ruth. 2011. Wstęp: Badania nad dyskursem – ważne pojęcia i terminy. W: R. Wodak i M. Krzyżanowski (red.). Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych. Warszawa: Łośgraf, s. 11–32.
  • Zarycki, Tomasz. 2014. Ideologies of Eastness in Central and Eastern Europe. London-New York: Routledge.
  • Zawadzka, Anna. 2011. „Rzeczpospolita” jednego narodu. W: P. Kuciński i G. Krzywiec (red.). Analizować nienawiść. Dyskurs antysemicki jako tekstowe wyzwanie. Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna i Instytut Badań Literackich PAN, s. 146–169.
  • Zwierzchowski, Piotr. 2013. Kino nowej pamięci. Obraz II wojny światowej w kinie polskim lat 60. Bydgoszcz: Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-426b1dd5-3a6b-4cd2-affb-98ccc8f24fc4
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.