Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2019 | 13 | 167-180

Article title

Od winiarni Briegera do cerkwi greckokatolickiej

Title variants

EN
From Brieger’s Winery to Greek Orthodox Church

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
Zielona Góra ma bogate winiarskie tradycje. O tej historii przypomina wiele obiektów w mieście. Jednym z nich jest budynek dawnej winiarni Briegera. Postawił go w 1880 r. Fritz Brieger zielonogórski kupiec i winiarz. Po śmierci właściciela w 1918 r. winiarni doglądała jego bratanica Martha Gischke. W okresie międzywojennym zmieniał się status zakładu, ale zachowano profil produkcji, jak i nazwę firmy. Podczas II wojny światowej dokonano ostatniej większej rozbudowy przedsiębiorstwa. Po wojnie obiekt przejęła polska administracja. W 1945 r. przywrócono produkcję wina. W budynku rozpoczęła działalność firma Stanisława Marczyńskiego, a po kilku miesiącach zakład funkcjonował jako Wytwórnia Win Antoni Kulesza. W 1951 r. obiekt przejęła Lubuska Wytwórnia Win (LWW). Część pomieszczeń przeznaczono na mieszkania lokatorskie. W posiadaniu LWW budynek pozostawał do kresu jej działalności w 1999 r. Od początku XXI w. obserwujemy nowe przeznaczenie dawnej winiarni. W 2003 r. obiekt sprzedano zielonogórskim grekokatolikom. Adaptacja budynku i przystosowanie go do potrzeb sakralnych trwały kilka lat. Budynek konsekrowano w 2008 r. Od tej pory pełni funkcję cerkwi Parafii Greckokatolickiej pw. Opieki Matki Bożej.
EN
Zielona Góra has a flourishing tradition of the production of wine. The city itself reminds us about it in many objects. One of them is the building of a former winery of Fritz Brieger. This marchant and wine producer built it in 1880. After his death in 1918, his niece Martha Gischke was looking after the winery. In the interwar period its status was changed, but the profiel of production remained the same, such as the name of company. During World War II the last rebuilding of the object has been made. After WWII building was taken by Polish administration. In 1945 the production of wine returned. In the object the company of Stanisław Marczyński started its activity and after a couple of months his factory was functioning as a Antoni Kulesza Wine Factory. In 1951 the object was taken by Lubuskie Wine Factory. Some of the rooms were taken as normal apartments but the bulding was in the hands of the company to 1999. From the beginning of the 21 st century, we can observe a new destination of this place. In 2003 the object was sold to Greek Orthodox Church in Zielona Góra. Adaptation of the building to sacral activities took a couple of years. The building was consecrated in 2008. Since then it is The Greek Othodox Church of St Mary.

Contributors

  • Muzeum Ziemi Lubuskiej
  • Uniwersytet Zielonogórski

References

  • Archiwum Państwowe w Zielonej Górze (dalej: APZG) Akta Miasta Zielonej Góry sygn . 3264, Zeichnung Herstellung eines Kellerdurchganges sowie zu Einfassung eines Vorgartens auf dem Grundstück Burgstr . 22 für Fa Fritz Brieger hier, Baubeschreibung zur Herstellung eines Kellerdurchganges und Einfassung eines Vorgartens 22 für Firma Fritz Brieger, Sektkellerei, hier .
  • APZG, Rejonowy Urząd Likwidacyjny w Zielonej Górze, sygn . 33, Wytwórnia win (d . Brieger) A . Kulesza i S . Marczyński w Zielonej Górze 1945-1948
  • Archiwum Parafii Greckokatolickiej w Zielonej Górze (dalej: APGZG), Dokumentacja w sprawie budowy cerkwi
  • APGZG, Книга прaці парафіян при будові – адаптації церкви в Зеленій Горі 2003
  • APGZG, Złota Księga – Kronika Parafii
  • Uchwała nr IV/21/03 Rady Miasta Zielona Góra, z dnia 28 stycznia 2003 r . w sprawie sprzedaży Parafii Greckokatolickiej Bizantyjsko-Ukraińskiej pod wezwaniem Opieki Matki Bożej w Zielonej Górze nieruchomości zabudowanej stanowiącej własność miasta Zielona Góra .
  • Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dotycząca budynku przy ul . Zamkowej 16 w Zielonej Górze
  • Plan miasta ze zbiorów Muzeum Ziemi Lubuskiej . Dział Historyczny numer inwentarzowy MZL-H-ZG-223 .
  • Czyżniewski T ., Ustawiczne szkolne przeprowadzki, „Łącznik Zielonogórski” z 24 października 2014, nr 39 .
  • Czyżniewski T ., Zielona Góra przełomu wieków XIX/XX, Łódź 2010 .
  • Dorocki B ., Adaptacja istniejącego budynku na obiekt sakralny (Kościół) – dokumentacja architektoniczna obiektu, Wilkanowo 2003 .
  • Garbacz K ., Archeologiczne i historyczne ślady rozwoju osadnictwa w regionie zielonogórskim, [w:] Historia Zielonej Góry, t . 1: Dzieje miasta do końca XVIII wieku, red . W . Strzyżewski, Zielona Góra 2011, s . 17-62 .
  • Historia Zielonej Góry, t . 2: Dzieje miasta w XIX i XX wieku, red . W . Strzyżewski, Zielona Góra 2012 .
  • Hojniak J ., 50-lecie parafii greckokatolickiej w Zielonej Górze, „Studia Zielonogórskie” 2007, nr 13 .
  • Hojniak J ., Jubileusz 50-lecia Parafii Greckokatolickiej w Zielonej Górze, Zielona Góra 2006 .
  • Jaskólska K ., Kopuła prezent na święta, „Aspekty” z 21 .01 .2007 .
  • Jaskólska, Cerkiew jest już poświęcona, „Aspekty”, z 26 .10 .2008 .
  • Karwowski P ., Promocja dziedzictwa winiarskiego Zielonej Góry, „Winiarz Zielonogórski” grudzień 2010, nr 38-39 .
  • Kowalski T ., Motywy winiarskie na pocztówkach zielonogórskich, [w:] Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, t . 7, red . A . Toczewski, Zielona Góra 2008, s . 193-198 .
  • Kozieł M ., Pod opieką Matki Bożej, „Aspekty” z 23 .10 .2005 .
  • Kuleba M ., Enographia Thalloris, Zielona Góra 2012 .
  • Kuleba M ., Topografia winiarska Zielonej Góry, Zielona Góra 2010 .
  • Majchrzak J .P ., Wędrowanie w przeszłość. Zapiski encyklopedyczne o Zielonej Górze i okolicy, Zielona Góra 2005 .
  • Mamet M ., Plan miasta jako źródło historyczne na przykładzie planu Zielonej Góry z 1784 roku, [w:] Zielonogórskie Spotkania Źródłoznawcze. Na tropie źródła i jego interpretacji, t . 1, red . M . Dalidowicz, J . Dudek, A . Górski, Zielona Góra 2015, s . 67-76 .
  • Святкування 50-ліття зеленогірської парафіі, „Парафіальний Вісник” nr 10, kwiecień 2006 .
  • Tokarz B ., Święta w nowej cerkwi, „Gazeta Wyborcza”, Zielona Góra, Gorzów Wlkp . z dnia 5 .04 .2007 .
  • Wanatko G ., Społeczność greckokatolicka w Zielonej Górze, [w:] Kultura i społeczeństwo na Środkowym Nadodrzu w XIX i XX wieku, red . P . Bartkowiak, D . Kotlarek, Zielona Góra 2008, s . 244-253 .
  • Wanatko G ., Starania zielonogórskich grekokatolików o własną świątynię, tekst w druku
  • Cieśla J ., Wielkanoc u „siebie”. Drugi dzień świąt wielkanocnych w Zielonej Górze, http://www .cerkiew .net .pl/Wiadomosci/wiadomoscjedna .php?polaczenie=wiad_1176154573 [dostęp: 26 .01 .2018] .
  • Depesza Katolickiej Agencji Informacyjnej z 11 .10 .2008, http://system .ekai .pl/kair/?screen=depeszatek-stowo&_scr_depesza_id_depeszy=399147 [dostęp: 26 .01 .2018] .
  • Hałas M ., Zapomniane uliczki. Tu premier Szydło może nakręcić nowy spot... http://zielonagora .wyborcza .pl/zielonagora/1,35161,19363466,zapomniane-uliczki-tu-premier-szydlo-moze-nakrecic-nowy-spot .html [dostęp: 26 .01 .2018] .
  • Michalski L ., Konsekracja nowo wybudowanej cerkwi greckokatolickiej w Zielonej Górze, http://www .zachod .pl/radio-zachod/galerie/konsekracja-nowo-wybudowanej-cerkwi-greckokatolickiej-w-zielonej-gorze [dostęp: 26 .01 .2018] .
  • Szal okrywający ziemię, zielonogórsko-gorzowski Gość Niedzielny z 26 .10 .2013 http://kultura .wiara .pl/doc/1725307 .szal-okrywajacy-ziemie [dostęp: 26 .01 .2018] .
  • Wywiad z ks . J . Hojniakiem i M . Waszkiewicz, Z pasma religijnego Radia Zachód, http://cerkiew .zgora .pl/wp-content/uploads/Audycja-01 .09 .2013 .mp3 [dostęp: 26 .01 .2018] .
  • Wywiad z ks . J . Hojniakiem i M . Waszkiewicz, Z pasma religijnego Radia Zachód, http://cerkiew .zgora .pl/wp-content/uploads/Audycja-05 .10 .2014 .mp3 [dostęp: 26 .01 .2018] .

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-42a82298-2879-4cf6-911a-48fa42a6aadb
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.