Powiązania integracyjne rolnictwa z przemysłem spożywczym na Podkarpaciu

• Authors: Chorób Roman

Abstracts

PL

W opracowaniu przedstawiono czynniki wpływające na powiązania integracyjne rolnictwa z przemysłem spożywczym w województwie podkarpackim. Dokonano analizy stanu tych zależności w latach 2005 i 2013 w ujęciu terytorialnym, na podstawie danych z ankiet przeprowadzonych wśród producentów rolnych. Jako jednostkę badawczą do porównań przestrzennych przyjęto powiat. Oceniono skalę oddziaływania wyróżnionych czynników na integrację gospodarki żywnościowej w regionie. W obliczeniach natężenia tych powiązań uwzględniono wartość produkcji kontraktowanej w ogólnej wartości produkcji towarowej gospodarstwa rolnego. Zaprezentowane wyniki dowodzą, że rozwój badanych powiązań jest determinowany m.in. przez: odsetek gospodarstw rolnych produkujących głównie na rynek, udział użytków rolnych w powierzchni ogółem gospodarstwa, obsadę trzody chlewnej na 100 ha użytków rolnych oraz gęstość sieci dróg o nawierzchni twardej. W efekcie można stwierdzić, że postęp integracji rolno-spożywczej zależy głównie od opłacalności produkcji rolnictwa.

EN

The paper presents factors influencing the integration of agriculture and food industry in the Podkarpackie voivodship. The status analysis of these dependencies in 2005 and 2013 was prepared on the basis of data obtained from surveys among agricultural producers. For the purpose of the analysis powiat was adopted as a research unit for spatial comparisons. The impact of the analysed factors on the integration of the food economy in the region was assessed. In the computation of integrational links intensity the value of contract production in the total value of market output of agricultural farm was considered. The presented results show that the development of the examined relationships is determined by, i.a.: percentage of agricultural farms producing mainly for market, share of agricultural land in the total area, stocking density of pigs per 100 ha of arable land and density of hard surface roads. As a result, it can be stated that the development of agri-food integration depends mainly on the profitability of agricultural production.

Keywords

EN

territorial diversification; integration links; agriculture; food industry

zróżnicowanie terytorialne; związki integracyjne; rolnictwo; przemysł spożywczy

• Publisher: Główny Urząd Statystyczny
• Journal: Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
• Year: 2017
• Issue: 6

Contributors

author

Chorób Roman

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Bartosiewicz, S. (1976). Ekonometria. Technologia ekonometrycznego przetwarzania informacji. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Baruk, A.I. (2008). Zarządzanie wiedzą — kluczowym elementem kapitału intelektualnego. Roczniki Naukowe SERiA, t. 10, z. 1, s. 23—32.
• Brodzicki, T. (2012). Teoretyczne aspekty koncepcji klastra. W: T. Brodzicki, J. Kuczewska (red.), Klastry i polityka klastrowa w Polsce. Konkurencyjność przedsiębiorstw, sektorów i regionów, s. 17. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.
• Chechelski, P., Grochowska, R., Wigier, M. (2012). Wyzwania i ograniczenia długookresowego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce. Warszawa: IERiGŻ — PIB.
• Chorób, R. (2011). Znaczenie wiedzy, informacji i marketingu w procesach integracyjnych oraz działaniach innowacyjnych przedsiębiorstw przemysłu spożywczego Podkarpacia. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 672, s. 41—50.
• Cierpiał-Wolan, M., Ślusarz, G. (2014). Przeobrażenia strukturalne w rolnictwie Podkarpacia w dekadzie pełnego członkostwa Polski w UE. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: Agrobiznes 2014. Rozwój agrobiznesu w okresie 10 lat przynależności Polski do Unii Europejskiej, nr 361, s. 226—237.
• Czekan, D. (2008). Informacja i wiedza w rozwoju gospodarki. W: C. Hales (red.), Społeczeństwo informacyjne. Stan i kierunki rozwoju w świetle uwarunkowań regionalnych, s. 270. Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski.
• Dorożyński, T. (2013). Regionalne nierówności gospodarcze a polityka spójności Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 756, s. 103—117.
• Frenkiel, J. (1999). Infrastruktura wiejska w układach przestrzennych i jej wpływ na poziom życia mieszkańców wsi. W: B. Pięcek (red.), Wpływ infrastruktury wiejskiej na stopę życiową mieszkańców, s. 14—32. Warszawa: IRWiR PAN.
• Fura, B. (2012). Principles of Quality and ISO 14001 System Implementation in the Knowledge-Based Economy. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy: Rozwój zrównoważony i problemy obszarów wiejskich, nr 29, s. 69—76.
• Gębska, M., Filipiak, T. (2006). Podstawy ekonomiki i organizacji gospodarstw rolniczych. Warszawa: SGGW.
• Gierlicki, P. (1999). Warunki rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w województwie podkarpackim. W: Z. Kryński, M. Mora, Potencjał ekonomiczno-produkcyjny i możliwości jego wykorzystania w agrobiznesie regionu karpackiego w aspekcie integracji z Unią Europejską, cz. 1, s. 27. Rzeszów: Akademia Rolnicza w Krakowie, Wydział Ekonomii w Rzeszowie.
• Gołębiewska, B. (1999). Powiązania indywidualnych gospodarstw rolniczych z rynkiem, ich organizacja i wyniki ekonomiczne (na podstawie wybranych województw Polski południowo-wschodniej). Roczniki Naukowe SERiA, t. 1, z. 1, s. 249—258.
• Grabiński, T., Wydymus, S., Zeliaś, A. (1982). Metody doboru zmiennych w modelach ekonometrycznych, s. 284—290. Warszawa: PWN.
• Grontkowska, A., Klepacki, B. (2006). Ekonomika i zarządzanie przedsiębiorstwem w agrobiznesie. Warszawa: Format-AB.
• GUS (2005). Pracujący w gospodarce narodowej w roku 2002. Warszawa: GUS.
• Hellwig, Z. (1969). Problem optymalnego wyboru predyktant. Przegląd Statystyczny, nr 3—4, s. 221—238.
• Jaśkiewicz, B. (2004). Organizacyjno-ekonomiczne uwarunkowania produkcji zbóż jakościowych w różnych regionach Polski. Pamiętnik Puławski, z. 137, s. 59—70.
• Kłak, M. (2010). Zarządzanie wiedzą we współczesnym przedsiębiorstwie, s. 281—285. Kielce: Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa w Kielcach.
• Kłodziński, M., Rosner, A. (1996). Przeobrażenia społeczno-ekonomiczne obszarów wiejskich pogranicza zachodniego. Warszawa: IRWiR PAN.
• Koszarek, M. (2011). Strategia klastra — czy jest niezbędna do rozwoju? W: M. Koszarek (red.), Inicjatywy klastrowe: skuteczne działanie i strategiczny rozwój, s. 9 i 10. Warszawa: PARP.
• Kotala, A. (1991). Czynniki rozwoju produkcji rolniczej w drobnych gospodarstwach ludności dwuzawodowej. Kraków: Akademia Rolnicza w Krakowie.
• Krasowicz, S., Kuś, J. (1998). Czynniki decydujące o wykorzystaniu rolniczej przestrzeni produkcyjnej w Polsce. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 1, s. 32—36. Warszawa: IERiGŻ PAN.
• Krzyżanowska, K. (2000). Rola informacji w rozwoju przedsiębiorczości zespołowej. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Seria Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 39, s. 43—52.
• Manteuffel, R. (1981). Ekonomika i organizacja gospodarstw rolniczych. Warszawa: PWRiL.
• Mączka, L. (1990). Model powiązań pomieszczeń inwentarskich ze stanem pogłowia zwierząt gospodarskich w indywidualnym rolnictwie w Polsce, s. 9. Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie.
• Piwowar, J. (1996). System integracji rolnictwa z przemysłem spożywczym w Polsce, s. 53. Radom: Politechnika Radomska.
• Prusek, A. (1989). Warunki działania a poziom rozwoju polskiego rolnictwa w układach regionalnych, s. 21. Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie.
• Przygodzka, R. (2006). Fiskalne instrumenty wspierania rozwoju rolnictwa — przyczyny stosowania, mechanizmy i skutki, s. 32 i 65. Białystok: Uniwersytet w Białymstoku.
• Siekierski, J. (1999). Koszty i korzyści integracji polskiego rolnictwa z Unią Europejską. W: Z. Dach (red.), Kontrowersje wokół korzyści i kosztów integracji Polski z Unią Europejską, s. 128—130. Chrzanów: Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Marketingu.
• Siekierski, J. (2010). Rolnictwo i wieś przed i po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Kraków: Uniwersytet Rolniczy.
• Sikorska-Wolak, I., Krzyżanowska, K. (2010). Przedsiębiorczość w ujęciu teoretycznym i w praktyce. W: K. Krzyżanowska (red.), Przedsiębiorczość na obszarach wiejskich. Stan i perspektywy rozwoju, s. 39—58. Warszawa: SGGW.
• US Rzeszów (2005). Narodowy Spis Powszechny 2002 (województwo podkarpackie). Rolnictwo województwa podkarpackiego — powiaty. Rzeszów: US Rzeszów.
• US Rzeszów (2011). Województwo podkarpackie — podregiony, powiaty, gminy 2010. Rzeszów: US Rzeszów.
• US Rzeszów (2012). Charakterystyka gospodarstw rolnych w województwie podkarpackim. Powszechny Spis Rolny 2010. Rzeszów: US Rzeszów.
• Wacławowicz, S., Zieliński, K. (1988). Analiza produktywności ziemi w rolnictwie województwa krakowskiego. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 273, s. 83—102.
• Welfe, A. (1995). Ekonometria. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Wigier, M. (2012). Czas i przestrzeń w długookresowym rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich — ujęcie retrospektywne. Journal of Agribusiness and Rural Development, nr 2, s. 263 i 264.
• Wigier, M., Szczepaniak, I. (2003). Małe i średnie przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego czynnikiem równoważącym rozwój gospodarczy i społeczny regionów. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy: Uwarunkowania ekonomiczne, z. 2, s. 329—338.
• Wilkin, J. (2003). Interwencjonizm państwowy w rolnictwie: dlaczego był, jest i będzie. W: A. Kowalski (red.), Dostosowania się polskiego rynku rolnego do wymogów Unii Europejskiej, s. 31. Warszawa: IERiGŻ.
• Zegar, J. (2009). Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym. Raport końcowy, synteza i rekomendacje, s. 9. Warszawa: IERiGŻ — PIB.
• Zeliaś, A., Pawełek, B., Wanat, S. (2003). Prognozowanie ekonomiczne — teoria, przykłady, zadania. Warszawa: PWN.
• Zieliński, K. (1992). Ocena wpływu niektórych czynników na terytorialne zróżnicowanie produktywności ziemi w rolnictwie polskim. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 387, s. 32—37.