Przyczyny zróżnicowania poziomu rozwoju gospodarczego w Polsce

• Authors: Szarek Stanisław

Title variants

EN

The Reasons for Differences in the Levels of Economic Development in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto próbę wyjaśnienia przyczyn zróżnicowania rozwoju gospodarczego między regionami Polski i wyznaczenia wielkości opóźnienia w rozwoju między tak zwaną Polską "A" i Polską "B". Przyjęto założenie, że poziom rozwoju gospodarczego jest uwarunkowany przez liczbę ludności zamieszkującej dany region. Ten czynnik ma wpływ na wzrost społecznej wydajności pracy, wzrost akumulacji i szybsze tempo bogacenia się takiego regionu. Jednak wzrost gęstości zaludnienia mógł mieć miejsce tylko w warunkach dostępu ludzi do odpowiedniej ilości pożywienia. Przyjęto hipotezę, że więcej żywności z jednostki powierzchni produkowano w regionach, gdzie gleby zawierały wyższe ilości metali ciężkich. Jest to możliwe dzięki wystąpieniu efektu hormetycznego, który jest nadrzędny w stosunku do innych czynników plonotwórczych. Plony roślin uprawnych na takich glebach są istotnie wyższe niż na glebach o niższej zawartości tych metali. Na podstawie badań empirycznych określono, że od czasów rewolucji przemysłowej, region wschodni naszego kraju - tak zwana Polska "B", mógł opóźnić się w rozwoju gospodarczym w stosunku do regionu zachodniego - Polski "A", o około 40 lat.

EN

The article explains the reasons for differences between the economic development of Polish regions and the delay in development between Polish "A" and the Polish "B" regions. It is assumed that the level of economic development is determined by the number of people living in the region. This factor has an impact on the growth of labour productivity, and accelerates the accumulation of wealth in this region. However, the increase in population density can only take place under conditions of people access to adequate amounts of food. It is hypothesized that more food per unit area was produced in regions where the soil contained higher amounts of heavy metals. This is possible because the occurrence of a hormetic effect that is superior to other yielding factors. Crop yields on these soils are significantly higher than those in soils with lower levels of these metals. Based on empirical research it is determined that since the industrial revolution, the eastern region of our country, called Poland "B" could be delayed in the economic development of the region in relation to the West - Polish "A", for about 40 years.

Keywords

PL

Rozwój regionalny, Zróżnicowanie regionalne, Statystyka ludności, Produkcja roślinna, Produkcja żywności

EN

Regional development, Regional diversity, Population statistics, Crop production, Food production

• Publisher: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
• Journal: Zeszyty Naukowe UPH seria Administracja i Zarządzanie
• Year: 2013
• Issue: 96
• Pages: 99-117

Contributors

author

Szarek Stanisław

• UP-H Siedlce

References

• Balentine W. (1893), Investigations of the foraging power of some agricultural plants for phosphoric acid. Soil Sci. V. 6, p. 351-364.
• Bennet, R.J., Breen, C.M., and Fey, M.V. (1987), The effects of aluminum on root cap function and root development in Zea mays L. Environ. Exper. Botany, 27: 91-104.
• Calabrese E.J., Baldwin L.A. (1997), The Dose determines the Stimulation (and Poison):Development of a Chemical Hormesis Database. Int. J. of Toxic. 16: 545-559
• Calabrese E.J. and Baldwin L.A. 2001. Special Issue: Scientific Foundations of Hormesis. Critical Reviews in Toxicology 31: 347-695.
• Calabrese E.J., Blain R.B. (2009), Hormesis and plantbiology. Environmental Pollution 157(2009)42-48.
• Crafts, A.S., Rosenfels, R.S. (1939), Toxicity studies with arsenic in 80 California soils. Hilgardia, 12: 177-200.
• Górski M., Klarner S. (1930), Porównanie nawozów azotowych pod machorkę. Rocz. Nauk Rol. i Leśnych. XXIV, t. 2, s. 200-205.
• Henner G. (1930), Die feldbaumtechnischen Anschauungen des Altertum im Lichte der neuzeitlichen Ackerbaumissenschaft. Dtsch. Rundschau t. III, z. 1
• Jagielski A. (1958), Produkcja, podaż i ceny produktów rolnych na Śląsku w okresie międzywojennym. [w:] Studia i materiały z dziejów Śląska. Tom II. Pod red. K. Popiołka. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław s. 260.
• Jaworowski Z. (1995), Stimulating effects of ionizing radiation: New issue for regulatory policy. Regulatory Toxicology and Pharmacology 22: 172-179.
• Jaworowski Z. (1997), Dobroczynne promieniowanie. Wiedza i życie, nr 3.
• Keigwin, Lloyd D. (1996), The Little Ice Age and Medieval Warm Period in the Sargasso Sea, Science 274, (5292): 1503-1508.
• Kozak M., Pyszkowski A., Szewczyk R. (red.) (2001), Słownik Rozwoju Regionalnego, PARR, Warszawa.
• Krasowicz S., Igras J. (2003), Regionalne zróżnicowanie wykorzystania potencjału rolnictwa w Polsce. IUNG, Puławy, Pam. Puł., z. 132, s. 233-251.
• Kucharski J., Hłasko A., Wyszkowska J., Jastrzębska E. (2000), Rekcja drobnoustrojów i bobiku na zanieczyszczenie gleby miedzią. Zeszyty Problemowe PNR, z. 472: 449-455.
• Landes D.S. (2000), Bogactwo i nędza narodów. MUZA SA, Warszawa, s. 42-48.
• Lange O. (1964), Optymalne decyzje: Zasady programowania. Warszawa. PWN.
• Łepkowski T. (1967), Polska - narodziny nowoczesnego narodu 1764-1870, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Mały Rocznik Statystyczny 1939. Główny Urząd Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa, s. 11.
• Neger F.W. (1923), Neue Methoden und Ergebnisse der Mikrochemie der Pflanzen. Flora, 116(n.f. 16): 323-330.
• Polska w liczbach. GUS, Warszawa 2008.
• Popiołek K. (1972), Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku. Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
• Radiologiczny atlas Polski (1998), J. Jagielak (Editor) Agencja Wydawnicza ARIES, Warszawa.
• Sommer, A.L. (1926), Studies concerning the essential nature of aluminum and silicon for plant growth. Univ. Calif. Pubs. Agric. Sci., 5: 57-81.
• Southam C.M., Ehrliech J. (1943), Effects of extract of western red cedar heartwood on certain wood-decaying fungi in culture. Phytopathology 33: 517-524.
• Stewart, J. and Smith, E.S. (1922), Some relations of arsenic to plant growth: Part 2. Soil Science, 14: 119-126.
• Szarek S., (2005), Deficiencies in the law of diminishing returns Part I, EJPAU, 8(3), #3.
• Szarek S., (2005), Use of concept of hormesis phenomenon to explain the law of diminishing returns. Part II, EJPAU, 8(4), #61.
• Szarek S. (2007), Znaczenie efektu hormetycznego w zrównoważonym rozwoju rolnictwa. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, Oeconomica 254 (47), Wyd. Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin, s. 315.
• Szarek S. (2009), Efekt hormetyczny a efektywność produkcji roślinnej. Journal of Agribusiness and Rural Development. Zeszyt 2 (12) 2009, s. 209-219.
• Szarek S. (2006), Możliwości wynikające z zastosowania efektu hormetycznego do wyjaśnienia prawa malejącej wydajności. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 3, s. 29-46.
• Terelak H., Motowicka-Terelak T., Stuczyński T. Pietruch C. (2000), Pierwiastki śladowe (Cd, Cu, Ni, Pb, Zn) w glebach użytków rolnych Polski. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
• Terlikowski F. (1923), Materjały do kwestji wpływu roztworów glebowych na rozwój systemu korzeniowego roślin. Roczniki Nauk Rolniczych, Tom IX s. 544 i nast.
• UNSCEAR (1994b), Adaptive response of radiation in cells and organisms. Source of Effects of ionizing radiation. UNSCEAR report to the General Assembly, with Scientific Annexes. Annex B.
• Virchow R. (1854), Uber die Errgebkeit der Flimmerzellen. Virch Arch 6: 133-34.
• Vovk B. (1929), Działanie fosforytu w zależności od wysokości dawki i nawożenia azotowego. Rocz. Nauk. Rol. i Leśnych, T. XXII, s. 89-135.
• Witek T. (1979), Wpływ jakości gleby na plonowanie roślin uprawnych. Zeszyty Problemowe PNR z. 224, s. 35-43.
• Wyczański A. (2002), Gospodarska wiejska w Polsce XIV wieku w ujęciu liczbowym (próba oceny). Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych. Tom LXII, s. 167-188.
• Stommel H&E: Volcano Weather: The Story of 1816, the Year without a Summer, Seven Seas Press, Newport RI 1983.

Notes

PL

Pełny tekst artykułu umieszczono za zgodą wydawcy. Tekst jest dostępny w Internecie na stronie Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.