Szanse Kurdów na niepodległe państwo

• Authors: Giedz Maria

Title variants

EN

The chances of an independent state for Kurds

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kurdowie, jeden z najstarszych narodów świata, żyjący w „kolebce” zachodniej cywilizacji, na styku trzech głównych monoteistycznych religii, szacowany na około 50 milionów osób, nie posiada własnej państwowości. Poza 11 miesięcznym incydentem funkcjonowania Republiki Mahabadzkiej, utworzonej w 1946 r., Kurdowie nigdy suwerenności nie uzyskali. Exodus Kurdów z północnego Iraku i ludobójstwo dokonane przez wojska Saddama Husajna wiosną 1991 r., doprowadziło jesienią tegoż roku, do utworzenia, na mocy 688 rezolucji RB ONZ, strefy bezpieczeństwa, która przerodziła się w nieformalną, kurdyjską autonomię w północnym Iraku. Od tego czasu rozpoczęło się powolne, przerwane wojną domową, budowanie struktur państwowości. Po amerykańskiej inwazji na Irak (2003) i obaleniu rządów partii Baas iraccy Kurdowie, na mocy konstytucji z 2005 r., uzyskali prawnie usankcjonowaną autonomię. Powstanie Państwa Islamskiego, które brutalnie rozprawia się z ludnością chrześcijańską jezydzką, a także Kurdami muzułmanami oraz przybycie do Regionu Kurdystanu prawie 2-milionowej rzeszy uchodźców stało się zagrożeniem dla owej autonomii. Kurdowie uznali, że z irackimi Arabami nie da się tworzyć demokratycznego państwa. Zaczęli coraz częściej nie tylko myśleć, ale i mówić o suwerenności. Jednak w prawie międzynarodowym występuje zasada poszanowania integralności terytorialnej. Ościenne państwa, jak Iran, Turcja, czy Syria nie są zainteresowane powstaniem państwa kurdyjskiego w Iraku, bo na swoich terytoriach mają spore grupy mniejszości kurdyjskiej, które też myślą o samodzielności. USA - największe mocarstwo optuje za nierozerwalnością Iraku, aczkolwiek gros kongresmenów amerykańskich ma odmienne w tej kwestii zdanie od prezydenta.

EN

The Kurds, there is one of the oldest nation in the world, with rich culture, living on the crossroads of the Middle East, in the „cradle” of the western civilization, within three major monotheistic religions. The Kurds are estimated at about 50 million people, does not have its own statehood. Besides the 11-month incident of the Republic of Mahabad, founded in 1946, in the territory of the north-eastern Iran, They have never received sovereignty. The exodus of Kurds from northern Iraq and the genocide perpetrated by the army of Saddam Hussein, what happened in the spring of 1991 led, in the fall of that year, to the creation of a security zone, by act of the United Nations Security Council Resolution 688, which turned into an informal Kurdish autonomy in the north Iraq. Building structures of statehood, slow, interrupted by civil war, began from that time. The American invasion in 2003 and overthrow of the rule of the Baath party, under the Constitution of 2005, the Iraqi Kurds obtained legally sanctioned autonomy. The creation of an Islamic state, that use violence against the Christian population and Yazidis, as well as the Muslims Kurds, and the arrival of more than 2 million refugees into the Kurdistan Region, it has become a threat for theri autonomy. For the Kurds it became apparent that the Iraqi Arabs is impossible to create a democratic state. They began to not only think but also talk more and more about sovereignty. In addition, there is a principle in international law for respect for territorial integrity. Neighboring countries like Iran, Turkey, and Syria are not interested in the creation of a Kurdish state in Iraq, because their territories are quite a group of the Kurdish minority, who are also thinking about independence. USA - the largest power opts for the indissolubility of Iraq, however the bulk of US congressmen has a different opinion on this issue from the president.

Keywords

PL

Kurdowie; Kurdystan; suwerenność; naród; mniejszość narodowa

EN

Kurds; Kurdistan; sovereignity; nation; minority

• Publisher: Uniwersytet Opolski, Instytut Politologii
• Journal: Border and Regional Studies
• Year: 2016
• Volume: 4
• Issue: 1
• Pages: 123-145

Dates

published

2016

Contributors

author

Giedz Maria

• Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku

References

• Ala’Aldeen, D. (2016). What’s on the horizon. The Review Kurdistan Region, nr 10, s. 12-13.
• Baian, D. (2005). Krasnyj Kurdistan. Geopolitecziskije aspiekty sozdania i uprazdienia. Pobrano 03.07.2016, z: http://www.noravank.am/upload/pdf/170_ru.pdf.
• ‘Barzani’ (2015). Barzani and PYD leader discuss anti-ISIS efforts in Erbil. (2015). Pobrano 10.06.2016, z: http://rudaw.net/english/kurdistan/150920151.
• Barzani, M. (2015). Kurdish independence would help defeat IS. Pobrano 16.09.2015, z: http:
• ‘Former’ (2015). Former US envoy: no autonomy for Syria’s Kurds now. Pobrano 15.10.2015, z: http://rudaw.net/english/middleeast/syria/12032015.
• Galip, Ö. B. (2015). Imagining Kurdistan. Identity, culture and socjety. London – New York: I.B. Tauris.
• Giedz, M. (2002). Węzeł Kurdyjski. Warszawa: Dialog.
• Giedz, M. (2006). Problem kurdyjski i perspektywy jego rozwiązania (rozprawa doktorska). Gdańsk: Wydział Nauk Społecznych UG.
• Giedz, M. (2008). Gospodarka Kurdystanu. Afryka, Azja, Ameryka Łacińska. Warszawa: Wydawnictwo WGiSR UW, t. 84, s. 95-111.
• Giedz, M. (2010). Kurdystan. Bez miejsca na mapie. Pelplin: Bernardinum.
• Giedz, M. (2014). Kurdowie we współczesnych społecznościach Bliskiego Wschodu. Przegląd Politologiczny, nr 1, s. 283-298.
• Giedz, M. (2015). Syryjski konflikt i jego wpływ na sytuację w Europie. Studia Orientalne, nr 1 (7), s. 25-47.
• Grgies, A. (1997). Sprawa kurdyjska w XX w. Warszawa: Dialog.
• Hassan, M. (2016). Lack of democracy overshadows dream of independence. Pobrano 20.01.2016, z: http://ekurd.net/kurdistan-lack-democracy-2016-01-11.
• Iddon, P. (2016). Kurdish independence and the end of Sykes-Picot. Pobrano 23.01.2016, z: http://rudaw.net/english/opinion/03012016.
• Jamsheer, H. A. (2007). Współczesna historia Iraku. Warszawa: Dialog.
• Jomma, F. (2001). Kurdowie i Kurdystan. Gdańsk: Wydawnictwo L&L I DJ.
• Jomma, F. (2004). Trzy wojny w Zatoce Perskiej, a sprawa kurdyjska w Iraku. W: A. Abbas (red.), Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej „W kręgu problematyki Kurdów i Kurdystanu”. Poznań: UAM, Katedra Orientalistyki.
• Kent, G. (2015). Why the world should do much more to help the Kurds help themselves. Pobrano 19.10.2015, z: http://rudaw.net/english/opinion/19102015.
• Kent, G. (2016). How a dynamic, pluralist and moderate Kurdistan can help the world overcome Daesh. The Review Kurdistan Region, nr 10, s. 11.
• ‘KRG official’ (2015). 2016 could be even harder for Kurdistan, despite reforms. Pobrano 21.12.2015, z: http://rudaw.net/english/kurdistan/201220153.
• KRG (2015). Ministry of Interior’s Joint Crisis Coordination Centre statement on
• the humanitarian crisis. (2015). Pobrano 10.10.2015, z: http://cabinet.gov.krd/a/d.aspx?s=040000&l=12&a=53710.
• ‘Kurdish’ (2016). Kurdish independence closer than ever. Pobrano 23.01.2016, z: http://rudaw.net/english/kurdistan/22012016.
• Kurpiewska-Korbut, R. (2014). Społeczność międzynarodowa wobec Kurdów Irackich. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Lake, E. (2015). Crisis looms for refugees taken in by Iraq’s Kurds. Pobrano 18.10.2015, z: http://www.bloombergview.com/articles/2015-09-30/crisis-loomsfor-refugees-taken-in-by-iraq-s-kurds.
• Lalik, K. (2009). Kurdystan Iracki u progu XXI wieku. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Lowe, R. House, Ch. (2006). The Syrian Kurds: A People Discovered. Middle East Program. Pobrano 25.10.2010, z: https://www.chathamhouse.org/sites/files/ chathamhouse/public/Research/Middle%20East/bpsyriankurds.pdf.
• McDowall, D. (2007). A modern history of the Kurds. London - New York: I.B. Tauris.
• ‘New records’ (2015). New records set in oil production and exports. The review Kurdistan Region of Iraq, nr 9.
• Nielubowicz, B. (1979). Irak. Warszawa: KAW.
• Pileggi, T. (2016). Justice minister calls for an independent Kurdistan. Pobrano 21.01.2016, z: http://www.timesofisrael.com/shaked-calls-for-an-independentkurdistan.
• Preysner, J. (2015). Independent Kurdistan’s Time Might be now. Pobrano 16.09.2015, z: http://www.courant.com/opinion/op-ed/hc-op-fresh-talkpreysner-time-for-kurd-independence-0916-20150915-story.html.
• Rampton, R. (2016). Obama sends more Special Forces to Syria in fight against IS. Pobrano 03.07.2016, z: http://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-usasyria-idUSKCN0XL0ZE.
• ‘Resolution’ (1991). Resolution 688 of 5 April 1991. The Security Council. Pobrano 04.11.2015, z: http://www.casi.org.uk/info/undocs/scres/1991/688e.pdf.
• ‘The Peace’ (1920). The Peace Treaty of Sèvres, 10 August 1920. Pobrano 09.01.2016, z: http://wwi.lib.byu.edu/index.php/Peace_Treaty_of_S%C3%A8vres.
• ‘Text’ (1916). Text of the Sykes-Picot Agreement 1916. Pobrano 10.01.2016, z: http://www-personal.umich.edu/~sarhaus/MapsAndTimelines/Fall2007/Gryniewicz/Text_SP.html.
• ‘Treaty’ (1924). Treaty of Peace with Turkey Signed at Lausanne, July 24, 1923. Pobrano 28.12.2015, z: http://wwi.lib.byu.edu/index.php/Treaty_of_Lausanne.
• Tripp, Ch. (2009). Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza
• mz (2007). Amerykanie i Irańczycy rozmawiali w Bagdadzie. Pobrano 10.06.20016, z: http://wyborcza.pl/1,75399,3979354.html.
• Young, A. (2015), ISIS Has $1B Worth Of US Humvee Armored Vehicles; One Was Used In Monday’s Suicide Bombing Near Baghdad. Pobrano 10.06.2016, z: http://www.ibtimes.com/isis-has-1b-worth-us-humvee-armored-vehicles-onewas-used-mondays-suicide-bombing-1946521.
• Zakrzewska-Dubasowa, M. (1977). Historia Armenii. Wrocław: Ossolineum.
• Zulal, S. (2016). Kurdistan Energy Update. The Review Kurdistan Region, nr 10, s. 29.

Identifiers

EISSN

2353-3781