„To jest w ogóle jakiś dramat”. Sytuacja mieszkaniowa młodych ludzi w Polsce

• Authors: Sarnowska Justyna , Pustułka Paula , Kajta Justyna , Gajek Julita

Title variants

EN

‘This is an Absolute Nightmare.’ Housing Situation of Young People in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł analizuje wyzwania młodych Polek i Polaków w obszarze mieszkalnictwa. Ramę teoretyczną budują: pojęcie autonomii mieszkaniowej, a także koncepcje słabego państwa i solwatacji społecznej, które odzwierciedlają kryzysową rzeczywistość życia publicznego w Polsce, w której młodzi ludzie wchodzą w dorosłość. Prezentowane dane zostały zebrane wśród osób w wieku 18–35 lat techniką CAWI na reprezentatywnej próbie 2104 osób w 2023 roku oraz w jakościowym badaniu podłużnym (QLS – IDI) przeprowadzonym w dwóch falach w 2021 i 2023 roku z 26 osobami. Materiał pozwolił na zestawienie perspektyw badanych realizujących trzy różne scenariusze: współzamieszkiwanie z rodzicami, wynajem oraz posiadanie własnej nieruchomości. Dane ilustrują związki pomiędzy realizowaną strategią mieszkaniową a innymi zmiennymi, m.in. sytuacją finansową i oceną własnego położenia. Narracje i emocje młodych dorosłych realizujących odmienne scenariusze mieszkaniowe ukazują wielopoziomowe sprywatyzowanie sfery mieszkaniowej, nierówności społeczne i słabość państwa. Postrzeganie autonomii mieszkaniowej jako niemożliwej do osiągnięcia potęguje rozedrganie procesów wchodzenia w dorosłość w słabym państwie.

EN

The article analyzes challenges related to housing faced by Polish young adults. The theoretical framework is built upon the concepts of housing autonomy, weak state and social solvation. These reflect crisis reality of public life in Poland as a backdrop for transitions-to-adulthood. The presented data comes from a representative sample of 2104 people aged 18-35 surveyed through CAWI in 2023 and a qualitative longitudinal study (IDIs) conducted with 26 individuals over two waves in 2021 and 2023. The data enabled comparing the perspectives of those in three housing scenarios: living with parents, renting, and owning property, pointing to relationships between housing strategy and other variables, such as financial situation and the evaluation of one’s position. The narratives and emotions of young adults reveal multilevel privatisation of the housing sphere, social inequalities and state’s weakness. Perceiving housing autonomy as unachievable exacerbates ‘shakiness’ of transitions-to-adulthood in weak state.

Keywords

PL

młodzi dorośli; kryzys; mieszkalnictwo; autonomia mieszkaniowa; wchodzenie w dorosłość

EN

young adults; housing; crisis; housing autonomy; transitions-to-adulthood

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2025
• Issue: 1
• Pages: 59-90

Contributors

author

Sarnowska Justyna

• Uniwersytet SWPS

author

Pustułka Paula

• Uniwersytet SWPS

author

Kajta Justyna

• Uniwersytet SWPS

author

Gajek Julita

• Uniwersytet SWPS

References

• Aalbers, M. (2016). Financialization of housing. Taylor & Francis.
• Adkins, L., Cooper, M., Konings, M. (2020). The Asset Economy. Polity.
• Arundel, R., Lennartz, C. (2017). Returning to the parental home: Boomerang moves
• of younger adults and the welfare regime context. Journal of European Social
• Policy, 27(3), 276–294.
• Berngruber, A. (2015). ‘Generation boomerang’in Germany? Returning to the parental
• home in young adulthood. Journal of Youth Studies, 18(10), 1274–1290.
• Bieńko, M., Kwak, A., Rosochacka-Gmitrzak, M. (2017). Wciąż jeszcze w gnieździe rodzinnym?: socjologiczne spojrzenie na młodych dorosłych. Wydawnictwo Aka-
• demii Pedagogiki Specjalnej.
• Bohle, D., Seabrooke, L. (2020). From Asset to Patrimony: The Re-emergence of the
• Housing Question. West European Politics, 43(2), 412–434.
• Bryx, M., Sobieraj, J., Metelski, D., Rudzka, I. (2021). Buying vs. Renting a Home in
• View of Young Adults in Poland. Land, 10(11), 1183.
• Catella. (2023). European residential market overview Q3/2023. https://www.catel-
• la.com/globalassets/documents/germany-property-funds/02_research/04_karten/
• q3_2023_neu.pdf
• Cohen Raviv, O., Lewin-Epstein, N. (2021). Homeownership regimes and class in-
• equality among young adults. International Journal of Comparative Sociology,
• 62(5), 404–434.
• Eurostat (2024a). Persons living with their parents or contributing/benefiting from the
• household income (population aged 18 to 34 years). https://ec.europa.eu/eurostat/
• databrowser/view/ilc_lvps08__custom_11243558/default/table?lang=en
• Eurostat (2024b). Distribution of population by tenure status, type of household and income group – EU-SILC survey. https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/
• ILC_LVHO02__custom_11242198/default/table?lang=en
• Gaviria, S., Herzberg-Kurasz, M., Żadkowska, M. (2024). Return to the ‘Full Nest’— Re-Cohabitation in Times of the Pandemic in France and Poland. W: M. Żadkow- ska i in. (red.). Reconfiguring Relations in the Empty Nest. Palgrave Macmillan.
• Gebel, M., Unt, M., Bertolini, S., Deliyanni-Kouimtzi, V., Hofäcker, D. (2021). In- troduction: Youth transitions in times of labour market insecurity. W: M. Unt i in. (red). Social exclusion of youth in Europe (s. 1–28). Policy Press.
• Gillespie, B. J., Lei, L. (2021). Intergenerational solidarity, proximity to parents when moving to independence, and returns to the parental home. Population, Space and Place, 27(2), e2395.
• Goglio, V., Bertolini, S. (2021). Housing autonomy of youth in Europe: do labour and housing policies matter? W: M. Unt i in. (red.). Social Exclusion of Youth in Euro- pe, (s. 166–192), Policy Press.
• Goldscheider, F. K., Goldscheider, C. (1996). Leaving Home Before Marriage: Eth- nicity, Familism, and Generational Relationships. University of Wisconsin Press.
• Gierveld, J. D. J., Liefbroer, A. C., Beekink, E. (1991). The effect of parental resources on patterns of leaving home among young adults in the Netherlands. European Sociological Review, 7(1), 55–71.
• Główny Urząd Statystyczny. (2023). https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica. Hoolachan, J., McKee, K., Moore, T., Soaita, A. M. (2017) ‘Generation rent’ and the ability to ‘settle down’: economic and geographical variation in young people’s
• housing transitions. Journal of Youth Studies, 20(1), 63–78.
• Kajta, J., Pustulka, P., Radzińska, J. (2022). Young people and housing transitions du-
• ring COVID-19: navigating co-residence with parents and housing autonomy. Ho-
• using Studies, 38(1), 44–64.
• Lambach, D. (2004). State in Society: Joel Migdal and the limits of state authority.
• Political concepts beyond the nation State: cosmopolitanism, territoriality, demo-
• cracy, Danish Political Theory Network Conference. University of Copenhagen. Leung, C. K. Y., Tse, C. Y. (2017). Flipping in the housing market. Journal of Econo-
• mic Dynamics and Control, 76, 232-263.
• Lewicki, M., Kotnarowski, M. (2024). Between Family and Market. W: K. Słomczyń-
• ski i in. (red.). Poland Thirty Years of Radical Social Change, Brill, s. 142–164. Matel, A. (2022), Stay or move out? Young adults’ housing trajectories in Poland over time and throughout economic cycle. Housing Studies. https://doi.org/10.1080/02
• 673037.2022.2153107
• Mason, J. (2006). Mixing methods in a qualitatively driven way. Qualitative research,
• 6(1), 9–25.
• Migdal, J. S. (2001). State in society: Studying how states and societies transform and
• constitute one another. Cambridge University Press.
• Mills, C. W. (1959). The Sociological Imagination. Oxford University Press. Moreno, L. (2014). The urban process under financialised capitalism. City, 18(3),
• 244–268.
• Mrozowicki, A., Czarzasty, J. (red.) (2020). Oswajanie niepewności. Studia społecz-
• no-ekonomiczne nad młodymi pracownikami sprekaryzowanymi. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Neale, B. (2020). Qualitative longitudinal research: Research methods. Bloomsbury Publishing.
• Piętka, A. (2023). Prywatny rynek najmu mieszkań w Polsce – perspektywy i wyzwa- nia. Studia BAS, (4), 9–25.
• Pustulka, P., Radzińska, J., Kajta, J., Sarnowska, J., Kwiatkowska, A., Golińska A. (2021). Transitions to adulthood during COVID-19: Background and early fin- dings from the ULTRAGEN project, Youth Working Papers, 4. https://swps.pl/ images/STRUKTURA/centra-badawcze/mlodzi-w-centrum/dokumenty/Working- -Paper_Final_201221.pdf
• Pustulka, P., Sarnowska, J., Buler, M. (2022). Resources and pace of leaving home among young adults in Poland. Journal of Youth Studies, 25(7), 946–962.
• Sarnowska, J., Pustułka, P., Wermińska-Wiśnicka, I. (2020). Słabe państwo i solwata- cja społeczna w obszarze łączenia pracy z rodzicielstwem. Studia Socjologiczne, 135–162. https://doi.org/10.24425/sts.2020.132465
• Sarnowska, J., Pustulka, P., Kajta, J. (2024). Casual, customized and contemptuous relationships with education: Social solvation and young people’s strategies during multicrisis. European Journal Of Education, 59(4), e12707.
• Sawulski, J. (2019). Pokolenie ‘89. Młodzi o polskiej transformacji. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Scabini, E., i in. (2006). The Transition to Adulthood and Family Relations: An Inter- generational Approach. Psychology Press.
• Soules, M. (2021). Icebergs, Zombies, and the Ultra-Thin: Architecture and Capita- lism in the 21st Century. Chronicle Books.
• Szelągowska, A. (2021). Wyzwania współczesnej polskiej polityki mieszkaniowej. Studia BAS, (2), 9–33.
• Teddlie, C., Tashakkori, A. (2012). Common “core” characteristics of mixed methods research: A review of critical issues and call for greater convergence. American Behavioral Scientist, 56(6), 774–788.
• ULTRAGEN 2023, zbiór danych z badania CAWI (IPSOS, 2–12.01.2023), A. Kwiat- kowska,P. Pustułka, J. Kajta, A. Golińska, J. Radzińska, J. Sarnowska, Uniwersytet SWPS.
• Unt, M., Gebel, M., Bertolini, S., Deliyanni-Kouimtzi, V., Hofäcker, D. (2021). Social exclusion of youth in Europe: The multifaceted consequences of labour market insecurity. Policy Press.
• Waldron, R. (2023). Experiencing housing precarity in the private rental sector during the covid-19 pandemic: the case of Ireland. Housing Studies, 38(1), 84–106.
• Wilkinson, E., Ortega-Alcazar, I. (2017). A home of one’s own? Housing welfare for ‘young adults’ in times of austerity. Critical Social Policy, 37(3), 329–347.
• Worth, N. (2021) Going back to get ahead? Privilege and generational housing wealt., Geoforum, 120, 30–37.

Identifiers

DOI

DOI: 10.24425/sts.2025.154171