Jasnopis a wsparcie osób z zaburzeniami mowy – na przykładzie materiałów ze środowiskowej debaty konsultacyjnej dla słabosłyszących

• Authors: Czerepowicka Monika , Osowicka-Kondratowicz Magdalena

Title variants

EN

Jasnopis and the Support for Persons with Language Impairments. An Analysis of the Materials Used in Local Social Consultations among Hearing-Impaired Persons

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Mierzenie zrozumiałości tekstu ma długą tradycję w badaniach lingwistycznych. Współcześnie powstają programy komputerowe, mierzące stopień trudności tekstów. Jednym z nich jest Jasnopis. Celem artykułu jest ocena przydatności tego typu aplikacji w komunikowaniu się z osobami z uszkodzeniami słuchu. Materiał badawczy stanowią materiały konsultacji społecznych, zatytułowanych „Wdrażanie konwencji o prawach osób niepełnosprawnych – wspólna sprawa”, które odbyły się w Olsztynie w 2018 roku. W konsultacjach wzięły udział osoby niepełnosprawne z deficytem słuchu mieszkające w województwie warmińsko-mazurskim. Autorki tekstu omawiają problemy związane z komunikacją osób słabosłyszących i ich dostępem do języka polskiego obecnego w komunikacji oficjalnej. Dowodzą, że materiały udostępnione w konsultacjach nie zostały odpowiednio przygotowane pod względem językowym.

EN

Measuring text readability has a long tradition in the linguistic research. The ease with which a text can be read can nowadays be measured by readability computer programs. One of such programs is Jasnopis. The aim of the paper is to assess the utility of this kind of application for communication with the hearing-impaired persons. The empirical material of the research are the documents of social consultations titled “Implementation of the convention on the rights of persons with disabilities – a matter of common concern”, which took place in Olsztyn in 2018. The consultations involved people with hearing impairment from Warmińsko-Mazurskie Voivodeship. The authors discuss problems in communication faced by the hearing-impaired persons and their access to the Polish language used in official public communication. The authors argue that the materials used in the consultations were not prepared properly in terms of the language that was used in them.

Keywords

PL

Jasnopis.pl; zrozumiałość tekstu; mierzenie zrozumiałości tekstu; deficyt słuchu; zaburzenia mowy; konsultacje społeczne

EN

Jasnopis.pl; text readability; measuring text readability; hearing impairment; language impairments; social consultations

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2019
• Volume: 48
• Issue: 1
• Pages: 401-417

Dates

published

2020-08-30

Contributors

author

Czerepowicka Monika

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Instytut Polonistyki i Logopedii

author

Osowicka-Kondratowicz Magdalena

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Instytut Polonistyki i Logopedii

References

• Cieszyńska J., 2001, Od słowa przeczytanego do wypowiedzianego. Droga nabywania systemu językowego przez dzieci niesłyszące w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym, Kraków.
• Charzyńska E., 2015, Badania ankietowe, [w:] Jasnopis – narzędzie do badania zrozumiałości, [w:] JASNOPIS czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych, red. W. Gruszczyński, M. Ogrodniczuk, Warszawa, s. 77–107.
• Charzyńska E., Dębowski Ł., Gruszczyński W., Hadryan M., 2015, Historia badań nad zrozumiałością tekstu, [w:] JASNOPIS czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych, red. W. Gruszczyński, M. Ogrodniczuk, Warszawa, s. 11–37.
• Czajkowska-Kisil M., 2014, Głusi, ich język i kultura – zarys problematyki, [w:] Lingwistyka przestrzeni i ruchu. Komunikacja migowa a metody korpusowe, red. P. Rutkowski, S. Łozińska, Warszawa, s. 17–35.
• Czerepowicka M., 2016, Możliwości zastosowania narzędzia pomiaru zrozumiałości tekstu Jasnopis w praktyce szkolnej, „Prace Językoznawcze”, IV, s. 5–17.
• Długołecka L., 2009, Znaczenie komunikacji migowej dla niesłyszących, [w:] Młodzież głucha i słabosłysząca w rodzinie i otaczającym świecie – dla terapeutów, nauczycieli, wychowawców i rodziców, red. J. Kobosko, Warszawa, s. 216–222.
• Domagała-Zyśk E., 2011, Kompetencje uczniów niesłyszących i słabosłyszących w zakresie posługiwania się językiem angielskim w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych, [w:] Niezwykły uczeń – indywidualne potrzeby edukacyjne w nauce języków obcych, red. K. Karpińska-Szaj, Poznań, s. 91–110.
• Domaracka-Malinowska E., 1991, O ograniczeniach językowych uczniów głuchych, „Biuletyn Audiofonologii”, III, 1–4, s. 57–62.
• Gruszczyński W., Ogrodniczuk M. (red.), 2015, Jasnopis, czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych, Warszawa.
• Januszewicz M., Jura M., Kowal J., 2014, Każdy ma prawo do nauki. Prawo głuchych do dostępu do języka i edukacji, [w:] Raport Rzecznika Praw Obywatelskich. Edukacja Głuchych, red. M. Sak, Warszawa, s. 8–16.
• Kołodziejczyk R., 2011, Osoba z uszkodzeniem słuchu w komunikacji interpersonalnej, [w:] Student niesłyszący we wspólnocie akademickiej. Informator o warunkach edukacji wyższej osób z uszkodzeniami słuchu, red. K. Krakowiak, R. Kołodziejczyk, A. Borowicz, E. Domagała-Zyśk, Lublin, s. 35–61.
• Kołodziejczyk R., 2015, Trudności gramatyczne u dzieci i młodzieży z uszkodzeniem słuchu, [w:] Surdologopedia. Teoria i praktyka, red. E. Muzyka-Furtak, Gdańsk, s. 156–175.
• Korendo M., 2009, Jak dzieci niesłyszące czytają teksty podręczników szkolnych, Kraków.
• Krakowiak K., 2009, Ucieczki do i ze „świata ciszy” – w poszukiwaniu wspólnoty, [w:] Młodzież głucha i słabosłysząca w rodzinie i otaczającym świecie – dla terapeutów, nauczycieli, wychowawców i rodziców, red. J. Kobosko, Warszawa, s. 181–198.
• Krakowiak K., 2012a, Typologia uszkodzeń słuchu i osób nim dotkniętych, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Lublin, s. 215–248.
• Krakowiak K., 2012b, Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu, Lublin.
• Krakowiak K., 2015, Typologia zaburzeń mowy u osób z uszkodzonym słuchem, [w:] Surdologopedia. Teoria i praktyka, red. E. Muzyka-Furtak, Gdańsk, s. 114–133.
• Kurkowski Z.M., 2013, Audiogenne uwarunkowania zaburzeń komunikacji językowej, Lublin.
• Muzyka E., 2003, Komunikacyjna sprawność społeczna dzieci niesłyszących, „Logopedia”, 32, s. 139–155.
• Muzyka-Furtak E., 2010, Konstrukcje słowotwórcze w świadomości językowej dzieci niesłyszących. Seria: Komunikacja Językowa i Jej Zaburzenia, t. 24, Lublin.
• Muzyka-Furtak E., 2015, Postępowanie logopedyczne w głuchocie i niedosłuchu. Programowanie języka, [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin, s. 192–224.
• Nitoń M., 2015, Jasnopis – narzędzie do badania zrozumiałości, [w:] JASNOPIS czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych, red. W. Gruszczyński, M. Ogrodniczuk, Warszawa, s. 137–169.
• Rakowska A., 1992, Rozwój systemu gramatycznego u dzieci głuchych, Kraków.
• Raport 2014, Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu ds. g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, red. M. Świdziński, Warszawa 2014.
• Raport RPO 2014, Raport Rzecznika Praw Obywatelskich. Edukacja głuchych, red. M. Sak, Warszawa.
• Rutkowski P., Talipska M., 2014, Kształcenie akademickie głuchych, [w:] Raport Rzecznika Praw Obywatelskich. Edukacja głuchych, red. M. Sak, Warszawa, s. 82–88.
• Rutkowski P. (red.), 2017, Ikoniczność w gramatyce i leksyce polskiego języka migowego (PJM) (Lingwistyka Migowa w Polsce / Sign Linguistics in Poland, Warszawa.
• Szczepankowski B., 2008, Język migowy i system językowo-migowy, [w:] Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, red. J. Błeszyński, Kraków, s. 163–184.
• Świdziński M., Gałkowski T., 2003, Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących, Warszawa.
• Świdziński M., Rutkowski P., 2014, Ikoniczność nieleksykalna: reprezentacja referencjalna jako składnik tekstu w językach wizualno-przestrzennych, [w:] Lingwistyka przestrzeni i ruchu. Komunikacja migowa a metody korpusowe, red. Paweł Rutkowski, Sylwia Łozińska, Warszawa, s. 145–154.
• Trochymiuk A., 2008, Wymowa dzieci niesłyszących. Analiza audytywna i akustyczna, Lublin.
• Wojda P., 2009, Kompetencje w języku migowym u młodzieży głuchej, [w:] Młodzież głucha i słabosłysząca w rodzinie i otaczającym świecie – dla terapeutów, nauczycieli, wychowawców i rodziców, red. J. Kobosko, Warszawa, s. 223–236.
• Zaorska M. (red.), 2008, Komunikacja alternatywna osób głuchoniewidomych, Toruń.
• https://www.evelyn.co.uk/
• http://jasnopis.pl