Die kulturelle Situation im oberen Sangebiet in der römischen Kaiserzeit im Lichte der neuesten Forschungen

• Authors: Renata Madyda-Legutko , Judyta Rodzińska-Nowak

Title variants

EN

Cultural patterns in upper San region during the Roman Period in the light of current research

• Languages of publication: DE

Abstracts

EN

Surveys conducted in the upper San area since 70-ties led to the discovery of vast number of settlements dated back to the Roman Period. Since 90-ties until now the expedition of Archaeological Institute of Jagiellonian University carry out excavations on selected sites within the area surrounding Sanok, such as settlement at Pakoszówka (sites 1 and 26) and cemetery at Prusiek. Results of this studies allow us to assume that in contrary to the western part of Polish Carpathians the upper San area constituted during the first centuries AD a kind of transitional zone of different cultural currents. Besides elements of Przeworsk culture the Dacian influences from the Dniester region and the eastern Slovakia are especially noticeable in the area in question.

Keywords

EN

Roman Period; upper San region; Przeworsk culture; Dacian influences

• Publisher: Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Journal: Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
• Year: 2010
• Volume: 2
• Pages: 65-77

Dates

published

2010

Contributors

author

Renata Madyda-Legutko

• Institute of Archaeology, Jagiellonian University; Gołębia St. 11, 31-007 Kraków, Poland

author

Judyta Rodzińska-Nowak

• Institute of Archaeology, Jagiellonian University; Gołębia St. 11, 31-007 Kraków, Poland

References

• Andrzejowski J., 2001 Wschodnia strefa kultury przeworskiej – próba definicji, Wiadomości Archeologiczne,54, S. 59 – 87.
• Barłowska A., 1984 Osada z późnego okresu wpływów rzymskich w Lesku, woj. Krosno, Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za lata 1976 –1979, S. 51–101.
• Bichir Gh., 1984 Geto-Dacii din Muntenia in epoca Romanǎ, Bucureşti.
• Budinský-Krička V., 1967 Východoslovenské mohyly, Slovenská Archeólogia, 15, S. 277– 338.
• Budinský-Krička V., Lamiová-Schmiedlová M., 1990 A late 1st century B.C. – 2nd century A.D. cemetery at Zemplín, Slovenská Archeólogia, 37/2, S. 245 – 344.
• Cabalska M., 1976 Wehrsiedlung und Burg der Lausitzer Kultur in Maszkowice, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Archeologiczne, 23, Kraków, S. 41– 62.
• Dąbrowska T., 1973 Wschodnia granica kultury przeworskiej w późnym okresie lateńskim i wczesnym okresie rzymskim, Materiały Starożytne, 2, S. 127 – 254.
• Dąbrowska T., 1981a Zmiany kulturowe prawobrzeżnego Mazowsza i Podlasia w okresie wpływów rzymskich, Wiadomości Archeologiczne, 45/1, S. 45 – 58.
• Dąbrowska T., 1981b Kultura przeworska a kultura wielbarska na Mazowszu i Podlasiu, (in:) T. Malinowski (Hrsg.), Problemy kultury wielbarskiej, Słupsk, S. 117 – 125.
• Dąbrowska T., 1991 Uwagi o związkach kulturowych między kulturą przeworską a kulturą zachodniobałtyjską w okresie wpływów rzymskich, Rocznik Białostocki, 16, S. 201– 212.
• Dobrzańska H., Kielski A., Wodnicka K., 2004 Ścieralność ceramiki „siwej” – zjawisko kulturowe czy technologiczne?, (in:) J. Gancarski (Hrsg.), Okres lateński i rzymski w Karpatach polskich, Krosno, S. 679 – 690.
• Gierlach B., Strupiechowski J., 1967 Stanowiska archeologiczne na terenie przyszłego Zalewu Solińskiego (Bieszczady polskie), Acta Archaeologica Carpathica, 9, S. 69 – 74.
• Godłowski K., 1982 Północni Barbarzyńcy i wojny markomańskie w świetle archeologii, (in:) Znaczenie wojen markomańskich dla państwa rzymskiego i północnego Barbaricum, Scripta Archaeologica, 2, Warszawa, S. 48 – 80.
• Godłowski K., 1985 Przemiany kulturowe i osadnicze w południowej i środkowej Polsce w młodszym okresie przedrzymskim i w okresie rzymskim, Prace Komisji Archeologicznej PAN, 23, Wrocław.
• Godłowski K., 1994 Die Barbaren nördlich der Westkarpaten und das Karpatenbecken – Einwanderungen, politische und militärische Kontakte, Specimina Nova, A Herman Ottó Múzeum Évkönyve 1993, Miskolc, S. 65 – 89.
• Godłowski K., 2000 Europa barbarzyńska od IV w. p.n.e. do VI w. n.e. w świetle źródeł pisanych, (in:) Pierwotne siedziby Słowian. Wybór pism pod redakcją M. Parczewskiego, Kraków, S. 15–46.
• Gołąb B., Madyda-Legutko R., 2004 Osada kultury puchowskiej na Grojcu w Żywcu, woj. śląskie, stan. 1, (in:) J. Gancarski (Hrsg.), Okres lateński i rzymski w Karpatach polskich, Krosno, S. 289 – 321.
• Jamka R., 1961 Kultura puchowska i celtycka, (in:) Pradzieje powiatu krakowskiego, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Archeologiczne, 2, Kraków, S. 115 – 135.
• Janowski J., 1961 Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych przez pracowników Muzeum w Krośnie w 1961 roku. Badania konserwatorsko-archeologiczne i stacjonarne na osadzie kultury przeworskiej w Krośnie, dzielnica Zawodzie, prowadzonych od 25 sierpnia do 18 września 1961 roku, Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za rok 1961, S. 22 – 23.
• Jodłowski A., 1969 Badania archeologiczne w Wieliczce w 1966 roku, Sprawozdania Archeologiczne, 20, S. 369 – 377.
• Kokowski A., 2001 Ramy chronologiczne osadnictwa kultury przeworskiej w południowo-wschodniej Polsce, Wiadomości Archeologiczne, 54 (1999 – 2001), S. 109 – 128.
• Kordecki J., Okoński J., 1999 Mikroregion osadniczy na prawobrzeżu dolnego biegu Raby, (in:) S. Czopek, A. Kokowski (Hrsg.), Na granicach antycznego świata. Sytuacja kulturowa w południowo-wschodniej Polsce i regionach sąsiednich w młodszym okresie przedrzymskim i okresie rzymskim, Rzeszów, S. 181– 215.
• Kozak D., 1984 Pševors`ka kul`tura u verchn`omu Podnistrov`ji i zachidnomu Pobužži, Kiïv.
• Krauss A., 1957 Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Kurdwanowie koło Krakowa w latach 1954 –1955, Sprawozdania Archeologiczne, 4, S. 90 – 97.
• Lamiová-Schmiedlová M., 1969 Römerzeitliche Siedlungskeramik in der Südostslowakei, Slovenská Archeólogia, 17, S. 403 – 501.
• Lamiová-Schmiedlová M., Mačala P., 1991 Nálezy z rozrušeného pohrebiska staršej doby rímskej v Kvakovciach, okr. Vranov nad Topl`ou, Východoslovenský Pravek, 3, S. 133 – 140.
• Luštiková L., 2007 Dácka ceramika na území Slovenska, Východoslovenský Pravek, 8, S. 77 – 93.
• Madyda-Legutko R., 1995 Zróżnicowanie kulturowe polskiej strefy beskidzkiej w okresie lateńskim i rzymskim Katalog stanowisk, Rozprawy Habilitacyjne UJ, 304/1, Kraków.
• Madyda-Legutko R., 1996 Zróżnicowanie kulturowe polskiej strefy beskidzkiej w okresie lateńskim i rzymskim, Rozprawy Habilitacyjne UJ, 304/2, Kraków.
• Madyda-Legutko R., 2004 Polskie Karpaty w okresie późnolateńskim i w okresie wpływów rzymskich. Uwagi dotyczące zróżnicowania kulturowego, (in:) J. Gancarski (Hrsg.), Okres lateński i rzymski w Karpatach polskich, Krosno, S. 71– 92.
• Madyda-Legutko R, Pohorska-Kleja E., 2001 Die Beziehungen zwischen dem oberen Sangebiet (östlicher Teil der polnischen Karpaten) und den südlichen Gebieten in der Zeit vom 1. bis zum 5. Jahrhundert n. Chr., (in:) E. Istvánovits, V. Kulcsár (Hrsg.), International connections of the Barbarians of the Carpathian Basin in the 1st – 5th centuries A.D., Aszód–Nyíregyháza, S. 299 – 310.
• Madyda-Legutko R, Pohorska-Kleja E., 2004 Pakoszówka, Gde. Sanok, Woiw. Podkarpackie, Fst. 26. Eine Siedlung der jüngeren Kaiserzeit, Recherches Archéologiques de 1993 –1998, Kraków, S. 126 –132.
• Madyda-Legutko R, Pohorska-Kleja E., Rodzińska-Nowak J., 2004 Warsztat garncarski z Sanoka, stan. 54, na tle materiałów ceramicznych z terenu górnego Sanu, (in:) J. Gancarski (Hrsg.), Okres lateński i rzymski w Karpatach polskich, Krosno, S. 691– 709.
• Madyda-Legutko R, Pohorska-Kleja E., Rodzińska-Nowak J., 2005 Cmentarzysko w Prusieku, gm. Sanok, woj. podkarpackie, stan 25. Uwagi o przenikaniu ludności kultury przeworskiej w strefę Karpat polskich we wczesnym okresie rzymskim, Acta Archaeologica Carpathica, 40, S. 115 –128.
• Madyda-Legutko R, Pohorska-Kleja E., Rodzińska-Nowak J., 2006a Osada z okresu rzymskiego w Pakoszówce, stan. 1, pow. Sanok, Rocznik Przemyski, 42, Archeologia, 2, S. 69 – 84.
• Madyda-Legutko R, Pohorska-Kleja E., Rodzińska-Nowak J., 2006b Pakoszówka, Gde. Sanok, Woiw. Podkarpackie, Fst. 1 (eine Siedlung der römischen Kaiserzeit), Recherches Archéologiques de 1999 – 2003, Kraków, S. 160 –168.
• Madyda-Legutko R., Rodzińska-Nowak J., im Druck, Interkulturowe powiązania ludności kultury przeworskiej w strefie karpackiej na przełomie wczesnego i młodszego okresu rzymskiego na przykładzie cmentarzyska w Prusieku, FSt. 25, Gde. Sanok.
• Madyda-Legutko R., Rodzińska-Nowak J., Zagórska-Telega J., 2006a Cmentarzysko ludności kultury przeworskiej w Prusieku, stan. 25, pow. Sanok, Rocznik Przemyski, 42, Archeologia, 2, S. 59 – 67.
• Madyda-Legutko R., Rodzińska-Nowak J., Zagórska-Telega J.,2006b Prusiek, pow. sanocki, stan. 25. Pierwsze cmentarzysko ludności kultury przeworskiej w polskich Karpatach, Wiadomości Archeologiczne, 58, S. 394 – 400.
• Madyda-Legutko R., Rodzińska-Nowak J., Zagórska-Telega J.,2007 Wyniki dalszych badań na cmentarzysku kultury przeworskiej w Prusieku, stan. 25, pow. Sanok, Rocznik Przemyski, 43, Archeologia, 2, S. 61– 69.
• Madyda-Legutko R., Tunia K., 2008 Late Roman and Early Migration Period in Polish Beskid Mountains, Carpathians, (in:) B. Niezabitowska-Wiśniewska u.a. (Hrsg.), The Turbulent Epoch – New Materials from the Late Roman Period and the Migration Period, Lublin, S. 227– 248.
• Marinescu G., Miriţoiu N., 1987 Die karpische Nekropole von Şopteriu, Gem. Urmeniş, Kreis Bistriţǎ-Nǎsǎud, Dacia, N. S., 31, Bucureşti, S. 107–118.
• Muzyczuk A., Pohorska-Kleja E., 1994 Wyniki badań wykopaliskowych w Hłomczy, gm. Sanok, woj. krośnieńskie w latach 1981-1985. Część I. Materiały, Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za rok 1993, S. 55 –154.
• Nowakowski W., 1994 Kultura wielbarska na wschód od dolnej Wisły. Materiały z dawnych badań i przypadkowych odkryć w zbiorach berlińskich i norymberskich, Barbaricum, 3, S. 163 –181.
• Nowakowski W., 1999 „Książęca” zapinka ze zniszczonego cmentarzyska kultury przeworskiej w Karwowie, pod Sochaczewem, (in:) J. Andrzejowski (Hrsg.), COMHLAN. Studia z archeologii okresu przedrzymskiego i rzymskiego w Europie Środkowej dedykowane Teresie Dąbrowskiej w 65. Rocznicę urodzin, Warszawa, S. 279 – 294.
• Okoński J., 1996 Mikroregion osadniczy kultury przeworskiej na prawobrzeżu dolnego biegu Raby. Sprawozdanie z badań w 1995 roku, Rocznik Bocheński, 4, S. 333 – 352.
• Okoński J., 1997 Brzesko. Z najdawniejszych dziejów miasta i okolicy, Brzesko.
• Okoński J., 1999 – 2000 Osada na stanowisku 3 w Bessowie, gm. Bochnia, na tle nadrabskiego mikroregionu osadniczego, Acta Archeologica Carpathica, 35, S. 113 –167.
• Pieta K., 1982 Die Púchov-Kultur, Nitra.
• Pohorska-Kleja E., 2006 Die Ergebnisse der Forschungen auf der Siedlung mehrerer Kulturen in Sanok, Woiw. Podkarpackie, FSt. 54, Recherches Archéologiques de 1999 – 2003, S. 212 – 220.
• Poleska P., 2000 Celtycki warsztat garncarski na osadzie w Krakowie-Pleszowie (stan. 20), Materiały Archeologiczne Nowej Huty, 22, S. 75 – 93.
• Poleska P., Toboła G., 1987 Osada grupy tynieckiej kultury lateńskiej na stan. 41 w Nowej Hucie-Krzesławicach, część I, Materiały Archeologiczne Nowej Huty, 11, S. 8 –119.
• Rodzińska-Nowak J., 2006 Jakuszowice, stanowisko 2. Ceramika z osady kultury przeworskiej z młodszego i późnego okresu wpływów rzymskich i wczesnej fazy okresu wędrówek ludów, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Archeologiczne, 61, Kraków.
• Strupiechowski J., 1968 Sprawozdanie z archeologicznych badań ratowniczych w Solinie pow. Lesko w roku 1966, Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za rok 1966, S. 207– 217.
• Śmiszko M., 1932 Kultury wczesnego okresu epoki cesarstwa rzymskiego w Małopolsce Wschodniej, Lwów.
• Śmiszko M., 1948 Duże naczynia baniaste okresu rzymskiego w Małopolsce Wschodniej, Wiadomości Archeologiczne, 16, S. 211–258.
• Vakulenko L.V., 1977 Pam’jatki pidgir’ja ukrajns’kich Karpat peršoj polovini I tisjačolittja n. e., Kiiv.
• Woźniak Z., 1990 Osada grupy tynieckiej w Podłężu, woj. krakowskie, Wrocław.
• Zielińska-Durda M., 1984 Badania wykopaliskowe na wielokulturowej osadzie w Hoczwi, gm. Lesko, Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za lata 1976 – 1979, S. 233 – 238.