From the research on clay processing and the use of pottery products among the population of the Lusatian culture in the Lublin region

• Authors: Kłosińska Elżbieta M.
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

In the Bronze Age and Early Iron Age pottery making was among the most important branches of domestic production. In the Lublin region there were numerous deposits of clay from which this raw material was extracted and then underwent special processing. Various techniques were developed in the course of making pottery vessels and creating other clay items. Pottery production was done by members of respective families, and high importance in this regard is attributed to women. Traditional technological processes were replicated and there were local peculiarities when it comes to the forms and ornamentation of the products. It is likely that for both the potter and the users of his/her products the implementation of magical actions when working with clay was important.

Keywords

EN

clay processing; Lusatian culture; Lublin region

• Publisher: Muzeum Okręgowe w Rzeszowie; Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego; Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
• Journal: Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
• Year: 2017
• Volume: 38
• Pages: 27-48

Contributors

author

Kłosińska Elżbieta M.

• Instytut Archeologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 4, 20-031 Lublin

References

• Bochyński S., Olszewski A. 2015 Sprawozdanie końcowe z nadzoru archeologicznego przeprowadzonego w związku z inwestycją pn. „Rozbudowa i modernizacja systemu zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w Lublinie”, Kontrakt nr 5B „Budowa sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej w rejonie: Zadębie, Sławin, Rudnik, Lipniak w Lublinie”. Zadanie 5”. Jakubowice Murowane, gm. Wólka, stan. 5 AZP 77–82/61. Zespół pałacowo-parkowy nr Ew. A/461, Lublin, maszynopis w Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie.
• Buko A. 1990 Ceramika wczesnopolska. Wprowadzenie do badań, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
• Bukowski Z. 2003 (rev.) J. Woźny, Symbolika przestrzeni miejsc grzebalnych w czasach ciałopalenia zwłok na ziemiach polskich (od środkowej epoki brązu do środkowego okresu lateńskiego), Bydgoszcz 2000, „Folia Praehistorica Posnaniensia”, vol. 10–11, Poznań, pp. 355–368.
• Buszewicz J. 2004 Sprawozdanie z badań ratowniczych wielokulturowego stanowiska nr 3 w Sitańcu Wolicy, gm. Zamość, Kolonia Bortatycze, maszynopis w Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie – Delegatura w Zamościu.
• Dąbrowski J. 1958 Dwa cmentarzyska kultury łużyckiej w Zeńboku, pow. Ciechanów, Materiały Starożytne, vol. 3, Warszawa, pp. 85–119.
• Dąbrowski J. 1962 Materiały ze Strzyżowa, pow. Hrubieszów, a niektóre powiązania ziem Polski wschodniej i Ukrainy w późnej epoce brązu, Materiały Starożytne, vol. 8, Warszawa, pp. 7–57.
• Dąbrowski J. 2009 Polska przed trzema tysiącami lat. Czasy kultury łużyckiej, Warszawa.
• Eliade M. 1993 Kowale i alchemicy, Warszawa.
• Gabriel J. 2011 Kowal i garncarka. Co zmienia perspektywa indoeuropeistyczna?, [in:] Dzieduszycki W., Wrzesiński J. (eds.), Kim jesteś człowieku? (= Funeralia Lednickie, Spotkanie 13), Poznań, pp. 331–335.
• Gardawski A. 1954 Wyniki prac wykopaliskowych przeprowadzonych w 1952 roku w miejscowości Trzciniec pow. Puławy, Wiadomości Archeologiczne, vol. 20, Warszawa, pp. 369–394.
• Gardawski A. 1979 Zagadnienia wytwórczości, [in:] Dąbrowski J., Rajewski Z. (eds.), Od środkowej epoki brązu do środkowego okresu lateńskiego (= Prahistoria Ziem Polskich, vol. IV), Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, pp. 257–278.
• Głosik J. 1958 Cmentarzysko ciałopalne kultury łużyckiej z IV okresu epoki brązu w Topornicy, pow. Zamość, Materiały Starożytne, vol. 3, Warszawa, pp. 155–205.
• Jóźwiak J., Wilczyński D. 2012 Sprawozdanie z ratowniczych badań archeologicznych stanowiska nr 3 w m. Świerszczów, gm. Hrubieszów wykonywanych na planowanej obwodnicy miasta Hrubieszów w ciągu drogi krajowej nr 74 – Janów Lubelski – Granica Państwa, Lublin, maszynopis w Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie.
• Kłosińska E.[M.] 2004 Osadnictwo ludności kultury łużyckiej nad środkowym Wieprzem w epoce brązu i we wczesnej epoce żelaza, [in:] Libera J., Zakościelna A. (eds.), Przez pradzieje i wczesne średniowiecze. Księga jubileuszowa na siedemdziesiąte piąte urodziny docenta doktora Jana Gurby, Lublin, pp. 239–252.
• Kłosińska E.[M.] 2005 Na południowo-wschodnich rubieżach popielnicowego świata – sytuacja kulturowa i osadnicza w młodszej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza w dorzeczu Huczwy i górnego Bugu, [in:] Czopek S. (ed.), Problemy kultury wysockiej, Rzeszów, pp. 161–192.
• Kłosińska E.[M.] 2006 Sprawozdanie z badań na cmentarzysku ludności kultury łużyckiej w Perespie, pow. tomaszowski w sezonach 2003–2004, Archeologia Polski Środkowowschodniej, vol. 8, Lublin, pp. 63–69.
• Kłosińska E.[M.] 2007a Issues of the East- and Central-European contacts of the Lublin Region in the younger Bronze Age and the early Iron Age in the light of existing research and sources, [in:] Baron J., Lasak I. (eds.), Long Distance Trade in the Bronze Age and Early Iron Age (= Studia Archeologiczne, vol. 40), Wrocław, pp. 269–290.
• Kłosińska E.[M.] 2007b Nieznane stanowisko ludności kultury łużyckiej ze Szczepiatyna, pow. Tomaszów Lubelski, Archeologia Polski Środkowowschodniej, vol. 9, Lublin, pp. 279–284.
• Kłosińska E.[M.] 2012 Przyczynek do badań nad występowaniem przedmiotów krzemiennych, kamieni i skamielin w grobach ludności kultury łużyckiej na Lubelszczyźnie, Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, vol. 33, Rzeszów, pp. 135–154.
• Kłosińska E.[M.] 2015 Lusatian culture in the Lublin region – history and state of research, Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, vol. 36, Rzeszów, pp. 55–74.
• Kłosińska E.[M.] 2016 Metallurgical production of the Lusatian culture in the Lublin region – discussion question, Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, vol. 37, Rzeszów, pp. 153–164.
• Kłosińska E., Klisz T. 2003 Po śmierci ku Słońcu, Z otchłani wieków, vol. 58, Warszawa, pp. 59–67.
• Kociszewski L. 1965 Badania fizyko-chemiczne ceramiki z Częstochowy-Rakowa, „Rocznik Muzeum w Częstochowie”, vol. 1, Częstochowa, pp. 401–413.
• Kociuba J. 1980 Świeciechów, woj. tarnobrzeskie, Stanowiska I, II, III, Informator Archeologiczny. Badania 1979 rok, Warszawa, p. 72.
• Kowalski A.P. 1991 Próba analizy kontekstowej niektórych symboli wczesnego neolitu Europy Środkowej, [in:] Przewoźna-Armon K. (ed.), Interpretacje archeologiczne i etnologiczne koncepcje kultury, Toruń, pp. 31–42.
• Kurzątkowska U. 1987 Cmentarzysko z przełomu epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Jakubowicach Murowanych, stan. 5, gm. Wólka Lubelska, woj. lubelskie, [in:] Gurba J. (ed.), Sprawozdania z badań terenowych Katedry Archeologii UMCS w 1987 roku, Lublin, pp. 19–23.
• Mierzwiński A. 2003 Znaki utrwalone w glinie. Społeczno-obrzędowe aspekty działań wytwórczych z końca epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Model nadodrzański. Wrocław.
• Misiewicz W. 1985 Cmentarzysko kultury łużyckiej w Topornicy, woj. zamojskie. Badania Muzeum Okręgowego w Lublinie w roku 1957, „Studia i Materiały Lubelskie”, vol. 10, Lublin, pp. 7–31.
• Misiewicz W. 1999 Pierwszy sezon badań na cmentarzysku ciałopalnym kultury łużyckiej we wsi Krupy, stan. 1, pow. Lubartów, woj. lubelskie, Archeologia Polski Środkowowschodniej, vol. 4, Lublin, pp. 99–106.
• Misiewicz W. 2000 Drugi sezon badań na cmentarzysku ciałopalnym w Krupach, pow. Lubartów, stan. 1, Archeologia Polski Środkowowschodniej, vol. 5, Lublin, pp. 63–71.
• Misiewicz W. 2003 Wyniki trzeciego sezonu badań na cmentarzysku kultury łużyckiej we wsi Krupy, gm. Michów, pow. Lubartów, Archeologia Polski Środkowowschodniej, vol. 6/2001, Lublin, pp. 79–85.
• Miśkiewicz J., Węgrzynowicz T. 1974 Cmentarzyska kultury łużyckiej z Kosina, pow. Kraśnik (Stanowiska I, II, III), Wiadomości Archeologiczne, vol. 39, Warszawa, pp. 131–202.
• Mogielnicka M. 1974 Sprawozdanie z eksperymentalnego wylepiania i wypalania ceramiki w Worytach, pow. Olsztyn, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, vol. 22, z. 3, Warszawa, pp. 515–544.
• Mogielnicka-Urban M. 1980 Organizacja produkcji garncarskiej w kulturze łużyckiej, [in:] Gediga B. (ed.), Rola oddziaływań kręgu halsztackiego w rozwoju społeczeństw epoki żelaza w Polsce zachodniej na tle środkowoeuropejskim, Wrocław, pp. 155–168.
• Mogielnicka-Urban M. 1984 Warsztat ceramiczny w kulturze łużyckiej, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
• Moskwa K. 1976 Kultura łużycka w południowo-wschodniej Polsce, Rzeszów.
• Niedźwiedź J. 1990 Badania archeologiczne na stan. 9 w Komarowie, [in:] Zespół WOAK (eds.), Sprawozdania z badań terenowych w województwie zamojskim w 1990 roku, Zamość, pp. 30–33.
• Niedźwiedź J. 1992 Materiały kultury łużyckiej (?) z okresu halsztackiego z południowo-wschodniej Lubelszczyzny, [in:] Czopek S. (ed.), Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami, Rzeszów, pp. 155–171.
• Niedźwiedź J. 1994 Osadowy obiekt kultury łużyckiej w Kolonii Bortatycze, stan. 4, gm. Zamość, [in:] Urbański A. (ed.), Sprawozdania z badań archeologicznych w woj. zamojskim w 1993 roku, Zamość, pp. 23–26.
• Niedźwiedź J. 2001 Materiały do badań nad kulturą łużycką w południowo-wschodniej Lubelszczyźnie, Zamość, maszynopis w Archiwum Regionalnego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Lublinie.
• Niedźwiedź J., Taras H. 1997 Wyniki badań wykopaliskowych na osadzie wielokulturowej w Teptiukowie, stan. 6, woj. zamojskie w 1996 roku, Archeologia Polski Środkowowschodniej, vol. 2, Lublin, pp. 66–72.
• Ostoja-Zagórski J. 1996 Ornament i plastyka figuralna – sztuka pradziejowa czy przetworzona magia?, [in:] Chochorowski J. (ed.), Problemy epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej. Księga jubileuszowa poświęcona Markowi Gedlowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, Kraków, pp. 415–421.
• Pavliv D. 1993 Tâglìvs’kij mogil’nik, [in:] Krušel’nicka L. (ed.), Pam’âtki gal’štatc’kogo periodu v mežirìččì Vìsli, Dnìstra ì Prip’âtì, Kiïv, pp. 35–56.
• Piotrowski M., Wiśniewski T. 2006 Wstępne wyniki badań wykopaliskowych na wielokulturowym stanowisku 4 w Husynnem-Kolonii, powiat hrubieszowski, w roku 2005, Archeologia Polski Środkowowschodniej, vol. 8, Lublin, pp. 153–171.
• Przybyła M.S. 2009 Intercultural contacts in the Western Carpathian area at the turn of the 2nd and 1st millennia BC, Warszawa.
• Węgrzynowicz T. 1973 Kultura łużycka na Mazowszu Wschodnim i Podlasiu, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne, vol. 2, Warszawa, pp. 7–120.
• Wichrowski Z. 1988 Materiały kultury łużyckiej z Siedliszcza, gm. Wola Uhruska, woj. chełmskie, (stanowisko 17), „Studia i Materiały Lubelskie”, vol. 13, Lublin, pp. 13–27.
• Wichrowski Z. 1989 Osadnictwo kultury łużyckiej we Wronowicach-Paprzycy, woj. zamojskie, stan. 5A i 5B, „Prace i Materiały Zamojskie”, vol. 2, Zamość, pp. 98–138.
• Wirska-Parachoniak M. 1983 Surowce ceramiczne, [in:] Kozłowski J.K., Kozłowski S.K. (eds.), Człowiek i środowisko w pradziejach, Warszawa, pp. 136–140.
• Woźny J. 2011 Garncarki i kowale czyli eschatologiczna symbolika wybranych narzędzi kamiennych w pradziejowych obrzędach pogrzebowych, [in:] Dzieduszycki W., Wrzesiński J. (eds.), Kim jesteś człowieku? (= Funeralia Lednickie, Spotkanie 13), Poznań, pp. 43–50.

Identifiers

DOI

10.15584/misroa.2017.38.3