Odpowiedzialność cywilna rzecznika dyscyplinarnego z tytułu naruszenia niezawisłości sędziowskiej

• Authors: Gutowski Maciej

Title variants

EN

Civil Liability of a Disciplinary Spokesman for Breach of Judicial Independence

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Opracowanie zawiera analizę problematyki odpowiedzialności cywilnej rzecznika dyscyplinarnego z tytułu naruszenia niezawisłości sędziowskiej. Punktem wyjścia analizy jest wskazanie, że możliwe i realne jest poniesienie odpowiedzialności cywilnej przez sędziowskich rzeczników dyscyplinarnych oraz, że immunitet sędziowski dotyczy wyłącznie spraw karnych. Perspektywa tej odpowiedzialności zależy od prawidłowego pełnienia przez rzecznika powierzonej mu funkcji. Granice pomiędzy prawem realizacji imperium trzeciej władzy w ramach postępowania dyscyplinarnego, a możliwością popełnienia cywilnoprawnego deliktu przez rzecznika, oceniane być musi przez pryzmat podstaw odpowiedzialności dyscyplinarnej, które wyznaczać będą prawne granice ingerencji rzecznika w poszczególnych sprawach. Możliwa jest nie tylko klasyczna odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych na podstawie art. 23 i 24 k.c., lecz również związaną z tą odpowiedzialnością odpowiedzialność odszkodowawcza na podstawie przepisów o odpowiedzialności deliktowej. Te mechanizmy, powinny być rozważone w kontekście ewentualnych zachowań rzeczników dyscyplinarnych, gdyby podjęli czynności represyjne pomimo braku odpowiednich po temu podstaw w art. 107 § 1 u.s.p. W tym zakresie w artykule omówiono dwie kluczowe i specyficzne w kontekście odpowiedzialności rzecznika dyscyplinarnego przesłanki odpowiedzialności: bezprawność i winę (niedbalstwo). Przesłanki dotyczące szkody i związku przyczynowego nie odbiegają zaś od standardów cywilistyki, stąd też w tym zakresie artykuł odsyła do ogólnych reguł.

EN

The article comprises an analysis of the civil law liability of a disciplinary spokesman for breach of judicial independence. The starting point of the analysis is general possibility of imposing civil liability on the judicial disciplinary spokesman, and that judges’ immunity protects from criminal offences only. The civil liability of the disciplinary spokesman is grounded on the requirement of due performance of the disciplinary spokesman’s function. The boarders between the power of the disciplinary spokesman and the civil liability must be assessed in light of the limbs of a disciplinary offense, which limit the disciplinary spokesman’s right to intervene in certain cases. The civil liability of the disciplinary spokesman is possible not only on the grounds of art. 23 and 24 of the Polish Civil Code, but also on the basis of tortious liability. The availability of these legal mechanisms is directly related to the nature of the disciplinary spokesman’s act, and boils down to the question whether the disciplinary spokesman is justified in a given instance to initiate disciplinary proceedings, i.e. whether the limbs of a disciplinary offence as required by art. 107 § 1 u.s.p. are present. The article discusses two crucial elements of the civil law liability of the disciplinary spokesman: unlawfulness and negligence. Further elements of the liability: loss and causation do not differ from the civil law standards. Therefore, in this respect, the article refers to the general rules.

Keywords

PL

rzecznik dyscyplinarny; niezawisłość; odpowiedzialność cywilna; znamiona przewinienia dyscyplinarnego; należyta staranność; bezprawność; niedbalstwo; odpowiedzialność deliktowa; naruszenie dobra osobistego; szkoda

EN

disciplinary spokesman; independence; civil liability; limbs of a disciplinary offense; due diligence; unlawfulness; negligence; tort liability; infringement of personal rights; loss

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2020
• Issue: 4 (56)
• Pages: 75-91

Dates

published

2020-08-31

Contributors

author

Gutowski Maciej

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Czarnecki P., Postępowanie dyscyplinarne wobec osób wykonujących prawnicze zawody zaufania publicznego, Warszawa 2013.
• Giezek J., Interes społeczny jako kryterium legalności działań prokuratorskich, [w:] Prawo wobec problemów społecznych. Księga jubileuszowa prof. Eleonory Zielińskiej, red. B. Namysłowska-Gabrysiak, K. Syroka-Marczewska, A. Walczak-Żochowska, Warszawa 2017.
• Gniewek E., Machnikowski P., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2019. Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na konstytucji, Warszawa 2018.
• Janiszewska B., O ustalaniu wysokości zadośćuczynienia za krzywdę, „Monitor Prawniczy” 2015, nr 23.
• Janusz-Pohl B., Immunitety w polskim postępowaniu karnym, Warszawa 2009.
• Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Warszawa 2014. Kardas P., Przewinienie dyscyplinarne o charakterze ciągłym, „Rejent” 2010, Wydanie Specjalne. Odpowiedzialność dyscyplinarna notariusza.
• Koch A., Związek przyczynowy jako podstawa odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym, Warszawa 1975.
• Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz. Art. 1-352, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
• Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353-626, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
• Konstytucja RP. Tom II. Komentarz, red. M. Safjan, L. Bosek Warszawa 2016.
• Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, prokuratorów, radców prawnych i notariuszy, Warszawa 2016.
• Laskowski M., Uchybienie godności urzędu sędziego jako podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziego, Warszawa 2019.
• Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania - część ogólna, Warszawa 2018.
• Siedlecki W., Uchybienia procesowe w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1971.
• Skuczyński P., Nierepresyjne funkcje odpowiedzialności dyscyplinarnej a model postępowania w sprawach dyscyplinarnych, „Przegląd Legislacyjny” 2017, nr 3.
• Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1972.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2020.04.03