Axiological, personality and behavioral determinants of an individual’s behavior in a situation of danger

• Authors: Juliusz Piwowarski , Wojciech Czajkowski , Bartosz Soliński , Štefan Kočan

Title variants

PL

Aksjologiczne, osobowościowe i behawioralne determinanty indywidualnych zachowań w sytuacji zagrożenia

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

EN

Problem. The paper examines an impact of safety and physical culture on individualistic, behavioral and axiological determinants of functioning of a person in threat situations and a stereotype existing in common consciousness, related to individuals professionally associated with security. Method. The authors refer to the category of Type “A” Behavioral Pattern, on basis of which behavior of these individuals was examined in the context of security culture. Results and Conclusions. Studying the research group of students of security, martial arts and combat sports, the authors argue that presently this stereotype related to social expectations and close to used category of TABP has no confirmation. It is also noticed, that behavioral and axiological determinants of analyzed persons’ behavior in threat situations are closer to values associated with martial arts, than impulsive reactions comprehended as stereotypical.

PL

Praca stanowi wynik projektu badawczego dotyczącego behawioralnych, aksjologicznych i indywidualistycznych wyznaczników zachowania jednostek w sytuacji zagrożenia. Autorzy posłużyli się kategorią Wzoru Zachowań „A”, która identyfikuje szereg zachowań i tym samym ułatwia opis i badanie jednostek pod kątem funkcjonowania w różnych kontekstach związanych z kulturą bezpieczeństwa. Jako metoda badania WZA wykorzystana została tzw. Skala Aktywności Jenkinsa (JAS), w ramach której wyróżnione na drodze analizy czynnikowej zostały trzy wymiary Wzoru Zachowań „A”, wyznaczające występujące w jego ramach charakterystyczne cechy: (1) H-D (hard-driving, competitiveness): zaangażowanie, sumienność, dążenie do rywalizacji, (2) S-I (speed, impatience): dynamika zachowania, sposób mówienia, skłonność do irytacji, niecierpliwość, (3) J-I (job involvement): stopień zaangażowania w sprawy zawodowe. Wskazane cechy stanowią jednocześnie stereotypowe wyznaczniki zachowania osób postrzeganych jako liderzy, a także osób związanych zawodowo z ochroną bezpieczeństwa. Autorzy założyli, że badania ukażą przystosowawczy lub nieprzystosowawczy charakter WZA, który wynikałby z występujących w dużej mierze w ramach tego wzoru rysów intensywności zachowania. Postawili także ogólne pytanie dotyczące roli WZA w zachowaniu jednostki w sytuacji zagrożenia. Podstawą dla badań było jednocześnie pragnienie naukowej weryfikacji stereotypu dotyczącego osobowości i zachowań funkcjonariuszy służb mundurowych. Grupę uczestników badań stanowili studenci obojga płci szkoleni w zakresie sportów i metod walki. Wypełniali oni kwestionariusz JAS służący identyfikowaniu Wzoru Zachowań „A”, a uzyskane wyniki rozszerzono o dane demograficzne. Pytanie badawcze dotyczyło także wagi różnych zmiennych i ich wpływu na zachowanie jednostki w sytuacji zagrożenia. Autorzy, odwołując się do stereotypów funkcjonujących w świadomości zbiorowej i wyznaczających oczekiwania wobec zachowania przedstawicieli służb mundurowych, osób kształconych w zakresie sportów walki i zawodowo związanych z bezpieczeństwem, założyli możliwość zaniku owej tendencji w sposobie działania funkcjonariuszy, związaną ze zmianą społecznych oczekiwań. Uzyskano ujemne wyniki badań dla przedstawicieli obu płci w zakresie wszystkich analizowanych zmiennych, co dowiodło zasadności wysuwanych przez autorów wątpliwości dotyczących występowania WZA u adeptów sztuk walki.

Keywords

EN

safety culture; martial arts; securitology; security; values; uniformed services

PL

kultura bezpieczeństwa; sztuki walki; securitologia; bezpieczeństwo; wartości; jednostki mundurowe

• Publisher: Stowarzyszenie Idōkan Polska
• Journal: Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology
• Year: 2015
• Volume: 15
• Issue: 2
• Pages: 37-44

Contributors

author

Juliusz Piwowarski

• School of Higher Education in Public and Individual Security “Apeiron” in Cracow (Poland)

author

Wojciech Czajkowski

• School of Higher Education in Public and Individual Security “Apeiron” in Cracow (Poland)

author

Bartosz Soliński

• Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Cracow (Poland)

author

Štefan Kočan

• Akadémia Policajného zboru v Bratislave, Bratislava (Slovakia)