Ergonomia w projektowaniu obiektów z funkcją opieki dla osób starszych

• Authors: Benek Iwona , Szewczenko Anna

Title variants

EN

Ergonomics in designing facilities with a fuction to care for the elderly

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie środowiska fizycznego obiektów opieki geriatrycznej na przykładzie domów pomocy społecznej i oddziałów geriatrycznych jako środowiska warunkującego sprawność działań opiekuńczych i pielęgnacyjnych. Dotychczasowa tendencja projektowania wymienionych obiektów zakładała prymat procedur medycznych czy regulacji prawnych w opiece nad osobami starszymi. Obecnie natomiast podmiotem w kształtowaniu rozwiązań przestrzennych jest senior oraz jego potrzeby i dysfunkcje. Zostały one przedstawione w artykule na podstawie przeglądu piśmiennictwa oraz przeprowadzonego procesu koncepcyjnego. Osoby starsze są szczególną grupą użytkowników z powodu zwiększonych indywidualnych potrzeb wynikających z ich stanu fizycznej sprawności, psychicznego podejścia do starzenia się oraz często obniżonej pozycji społecznej. Wpływa to na sposób projektowania obiektów przeznaczonych dla osób starszych, zwłaszcza tych z sektora opieki zdrowotnej oraz pomocy społecznej. Opierając się na badaniach literaturowych i wizytach studialnych w domach pomocy społecznej oraz na oddziałach geriatrycznych, określono zasadnicze problemy przestrzenne dotyczące obiektów dla osób starszych. Istotnym elementem tych działań są rozwiązania ergonomiczne. Zaprezentowano również propozycje projektowe związane z potrzebami osób starszych i przykład wykorzystania badań w projektowaniu metodą Evidence-Based Design oraz rezultaty badań koncepcyjnych.

EN

The aim of the article is to present the physical environment of geriatric care facilities based on the examples of care homes and geriatric wards as environments which condition the effectiveness of care and nursing activities. So far, the tendency in design has assumed the priority of medical procedures or legal regulations in caring for the elderly. At present, however, the subject of the spatial solutions is the senior citizen and his/her needs and dysfunctions which are presented in the article based on the literature research and the performer conceptual process. Elderly people are a specific group of users due to the increased number of individual needs resulting from the level of their physical ability, their mental approach to the aging process and often lowered social position. All these factors have an impact upon designing facilities aimed at the elderly, especially those from the health care sector and social care. The principal spatial problems concerning facilities for the elderly have been determined based on the literature research and study visits in care homes and geriatric wards. Ergonomic solutions are an important element of such activities. Some design suggestions connected with the needs of the elderly are also presented along with an example of using research in designing by employing the Evidence-Based Design method, as well as the results of the conceptual research.

Keywords

PL

projektowanie dla osób starszych; domy pomocy społecznej; oddziały geriatryczne; środowisko terapeutyczne

EN

designing for the elderly; care homes; geriatric wards; therapeutic environment

• Publisher: Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna
• Journal: Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
• Year: 2015
• Issue: 2-3(27)
• Pages: 79-95

Dates

published

2015-09

Contributors

author

Benek Iwona

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury

author

Szewczenko Anna

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury

References

• Benek, I. (2014). Potrzeby pacjenta starszego i ich wpływ na projektowanie szpitali. Gerontologia Polska, 22(4), 97‒158.
• Benek, I. (2015). Kształtowanie środowiska zamieszkania dla osób starszych w domach seniora. W: J. Lewandowski, K. Niziołek, J. Królikowski (red.). Ergonomia niepełnosprawnym. Projekty poprawiające jakość życia (s. 33‒64). Łódź: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej. ISBN 978-83-7283-659-5.
• Brzezińska, A.I. (2014). Charakterystyka procesu starzenia – aspekt psychologiczny. W: K. Wieczorkowska-Tobis, D. Talarska (red.). Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne (s. 26‒34). Warszawa: PZWL. ISBN 978-83-200-4893-3.
• Gesler, W., Bell, M., Curtis, S., Hubbard, P. & Francis, S. (2004). Therapy by design: evaluating the UK hospital building program. Health & Place, 10(2), 117‒128.
• Hamilton, D.K., Watkins, D.H. (2009). Evidence-Based Design for Multiple Building Types. Hoboken, NJ: Wiley. ISBN 9780470129340.
• Józefik, A. (1982). Próba określenia zakresu merytorycznego ergonomii i jej związków z pokrewnymi dziedzinami i dyscyplinami. Ergonomia, 5(1‒2).
• Krzyżowski, J. (2004). Psychogeriatria. Warszawa: Medyk. ISBN 83-89745-20-8.
• Lawson, B., Phiri, M. (2003). The Architectural Healthcare Environment and its Efects on Patients Health Outcomes. Sheffield: University of Sheffield, NHS Estates.
• NHS Estates (2005). Ward Layouts with Single Rooms and Space for Flexibility. Harrogate: The Stationary Office.
• Parke, B. (2007). Physical Design Dimension of an Elder Friendly Hospital. Victoria: University of Victoria. Centre of Aging.
• Paszkowicz, M.A. (2006). Zaspokajanie potrzeb osób niepełnosprawnych a technika. W: H. Ochonczenko, M.A. Paszkowicz (red.). Potrzeby osób niepełnosprawnych w warunkach globalnych przemian społeczno-gospodarczych (s. 270‒275). Kraków: Impuls. ISBN 83-7308-727-3.
• Robertson, L. (2015). Alzheimer Disease and Relate Dementias. Maintaining a Therapeutic Environment for AD/Dementia [online, dostęp: 2015-11-02]. Dostępny w Internecie: www.atrainceu.com/course-module/1473205-55_alzheimer-s-and-related-dementias-module-07.
• Szewczenko, A. (2015a). Uwarunkowania w projektowaniu pokoi chorych na oddziale geriatrycznym. W: J. Lewandowski, K. Niziołek, J. Królikowski (red.). Ergonomia niepełnosprawnym. Projekty poprawiające jakość życia (s. 105‒123). Łódź: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej. ISBN 978-83-7283-659-5.
• Szewczenko, A. (2015b). Ocena jakości oddziałów geriatrycznych – możliwości w adaptacji do potrzeb osób starszych. W: B. Komar, J. Biedrońska, A. Szewczenko (red.). Monografia konferencyjna Badania interdyscyplinarne w architekturze 1. T. 3: Badania przedprojektowe i okołoprojektowe w kształtowaniu środowiska zbudowanego (s. 159‒169). Gliwice: Wydział Architektury Politechniki Śląskiej.
• Ulrich, R. (1991). Effects of interior design on wellness: theory and recent scientific research. Journal of Healthcare Interior Design, 3, 97‒109.
• UMK. (2013). Opieka długoterminowa nad człowiekiem w wieku podeszłym i przewlekle chorym. Materiał informacyjny Rady Miasta Krakowa. Kraków: Urząd Miasta Krakowa. Biuro ds. Ochrony Zdrowia.
• Waller, S., Masterson, A., Finn, H. (2013). Developing the Supportive Design for People with Dementia. Improving the patient experience. The King’s Fund’s Enhancing the Healing Environment Programme 2009–2012. London: The King’s Fund.