Wchodzenie w dorosłość. Ogólnopolskie badanie młodych Polaków w wieku 18–29 lat

• Authors: Dorota Wiszejko-Wierzbicka , Agnieszka Kwiatkowska

Title variants

EN

Entering Adulthood in Poland: A Report from the Nationwide Survey of Young Poles Aged 18-29

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Główne pytanie tekstu dotyczy wchodzenia w dorosłość młodych Polaków w wieku 18-29 lat, ich postrzegania dorosłości. Zgodnie z wynikami badania młodzi odchodzą obecnie od definiowania dorosłości w kategoriach tradycyjnych markerów społecznych na rzecz własności intrapsychicznych oraz kompetencji. Dorosłość jest silnie związana z postrzeganiem siebie jako osoby kompetentnej w obszarze zawodowym i relacji społecznych, z pewną autonomię. Markery te (kompetencji, relacji, autonomii) na poziomie mikro odpowiadają najważniejszym potrzebom psychicznym człowieka (teoria autodeterminacji). Na poziomie makro markery te są zbieżne z charakterystyką czterech europejskich modeli wchodzenia w dorosłość, stworzonych przez Cécile van de Velde. Polski model wydaje się mieć charakter hybrydowy, łączący dużą rolę kompetencji zawodowych i autonomii z naciskiem na samorozwój jednostki.

EN

The article focuses on the model of entering adulthood. According to the results of the on-line survey among 3264 (aged 18–29), people, in defining adulthood young people abandon the traditional social markers in favour of intra-psychic properties and competences. The sense of adulthood is strongly associated with the perception of oneself primarily as a competent person in both professional and social relations, and maintaining a certain autonomy. These markers (competencies, relationships, autonomy) at the micro level correspond to the most important psychological human needs (theory of self-determination). At the macro level, the markers of competence, relationships and autonomy are in line with the characteristics of four European models of adulthood ( Cécile van de Velde); the Polish model appears to be hybrid in character, combining the significant role of professional competences and autonomy with the emphasis on self-development of an individual.

Keywords

PL

wchodzenie w dorosłość; młodzi; społeczne markery dorosłości; modele wchodzenia w dorosłość; teoria autodeterminacji

EN

emerging adulthood; youth; social markers of adulthood; models of entering adulthood; theory of self-determination

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2018
• Issue: 2(229)
• Pages: 147-176

Contributors

author

Dorota Wiszejko-Wierzbicka

• Uniwersytet SWPS, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

author

Agnieszka Kwiatkowska

• Uniwersytet SWPS, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

References

• Archer, Margaret Scotford. 2000. Being Human: The Problem of Agency. New York: Cambridge University Press.
• Archer, Margaret Scotford. 2012. The Reflexive Imperative. Cambridge: Cambridge University Press.
• Archer, Margaret Scotford. 2013. Człowieczeństwo. Problem sprawstwa. Tłum. A. Dziuban. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Arnett, Jeffrey. 2000. Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. „American Psychologist” 55 (5): 496–480.
• Arnett, Jeffrey. 2001. Conceptions of the Transition to Adulthood: Perspectives From Adolescence Through Midlife. „Journal of Adult Development” 8(2): 133–143.
• Arnett, Jeffrey. 2016. The Oxford Handbook of Emerging Adulthood. New York: Oxford University Press.
• Bethlehem, Jelke. 2010. Selection bias in web surveys. „International Statistical Review” 78(2): 161–188.
• Blasius, Jörg i Maurice Brandt. 2010. Representativeness in online surveys through stratified samples. „Bulletin de Méthodologie Sociologique” 107: 5–21.
• Centrum Badania Opinii Społecznej. 1994. Młodzież ’94. Warszawa: CBOS.
• Centrum Badania Opinii Społecznej. 2014. „Opinie i Diagnozy nr 28: Młodzież2013”. Warszawa: CBOS.
• Corselli-Nordblad, Louise i Andrea Gereoffy. 2015. Marriage and birth statistics – new ways of living together in EU. Eurostat.
• Czapiński, Janusz i Tomasz Panek (red.). 2015. Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków. Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego.
• Długosz, Piotr. 2016. Pokolenie przegranych? Kondycja psychospołeczna młodzieży w Europie Środkowo-Wschodniej. „Zeszyty Pracy Socjalnej” 21(2): 77–90.
• Deci, Edward L. i Richard M. Ryan. 2002. The Handbook of Self-Determination Research. Rochester: University of Rochester Press.
• Giddens, Anthony. 2012. Nowoczesność i tożsamość. Tłum. A. Szulżycka. Warszawa: WN PWN.
• Gilligan, Carol. 2015. Innym głosem. Tłum. B. Szelawa. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• GUS. 2011. Narodowy Spis Powszechny 2011. Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna – NSP 2011. Tablice wynikowe. Warszawa: GUS.
• GUS. 2015. Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych GUS.
• Inglehart, Ronald. 1977. The Silent Revolution – Changing Values and Political Styles among Western Publics. Princeton: Princeton University Press.
• Izrael, David, Michael P. Battaglia i Martin R. Frankel. 2009. Extreme Survey Weight Adjustment as a Component of Sample Balancing (aka raking). W: Proceedings from the XXXIV Annual SAS Users Group International Conference.
• Jacyno, Małgorzata. 2007. Kultura indywidualizmu. Warszawa: WN PWN.
• Kegan, Robert. 1982. The Evolving Self: Problem and Process in Human Development. Cambridge: Harvard University Press.
• Kiersztyn, Anna. 2007. Niskie zarobki, brak stabilizacji, przegrani na rynku pracy. W: K. Słomczyński (red.). Kariera i sukces. Analizy socjologiczne. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza UZ.
• Komisja Europejska. 2016. Digital Economy and Society Index 2016. Country Profile: Poland, „Digital Single Market. Reports and Studies”.
• Levinson, Daniel. 1986. A Conception of Adult Development. „American Psychologist” 4: 3–13.
• Lowe, Sarah R., Colleen O. Dillon, Jean E. Rhodes i Liza Zwiebach. 2013. Defining adults experiences: Perspective of a diverse sample of young adults. „Journal of Adolescent Research” 28: 31–68.
• Macek, Petr, Josef Bejček i Jitka Vaničkova. 2007. Contemporary Czech emerging adults: Generation growing up in the period of social change. „Journal of Adolescent Research” 22(5): 444–475.
• Mach, Bogdan. 2003. Pokolenie historycznej nadziei i codziennego ryzyka. Społeczne losy osiemnastolatków z roku 1989. Warszawa: ISP PAN.
• Marcia, James. 1980. Identity in adolescence. W: J. Adelson (red.). Handbook of adolescent psychology. New York: Wiley.
• Marody, Mirosława i Anna Giza-Poleszczuk. 2004. Przemiany więzi społecznych. Warszawa: WNS.
• Nelson, Larry J. 2009. An examination of emerging adulthood in Romanian college students. „International Journal of Behavioral Development” 33: 402–411.
• Oleś, Piotr. 2016. Psychologia człowieka dorosłego. Ciągłość – zmiana – integracja. Warszawa: WN PWN.
• PARP. 2016. Badanie Kapitału Ludzkiego. Baza badanie ludności (2010–2014). Warszawa: PARP.
• Petrogiannis, Konstantinos. 2011. Conception of the transition to adulthood in a sample of Greek education students. „International Journal of Psychology and Psychological Therapy” 11(1): 121–137.
• Piszczatowska-Oleksiewicz, Mariola. 2014. Polscy gniazdownicy. O powodach, dla których dorosłe dzieci mieszkają z rodzicami. „Pogranicze. Studia Społeczne” XXIV: 181–207.
• Ryan, Richard M. i Edward L. Deci. 2000. Self-Determination Theory and the Facilitation of Intrinsic Motivation, Social Development, and Well-Being. „American Psychologist” 55(1): 68–78.
• Settersten, Richard Jr. 2011. Becoming adult: Meaning and makers for young Ameri¬cans. W: M. C. Waters, P. J. Carr, M. J. Kefals i J. Holdaway (red.). Coming of age in America: The transition to adulthood in twenty-fi rst century. Berkley: Univer¬sity of California Press.
• Sirch, Ulrike, Eva Dreher, Eva Mayr i Ulrike Willinger. 2009. What does it take to be an adult in Austria? Views of adulthood in Austrian adolescent, emerging adults, and adults. „Journal of Adolescents Research” 24: 275–292.
• Stańczak, Joanna, Karina Stelmach i Magdalena Urbanowicz. 2015. Marriages and births in Poland, http: ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title= Marriages_and_births_in_Poland
• Strzemińska, Agnieszka i Maria Wiśnicka. 2011. Młodzież na wsi. Raport z badania. Warszawa: Pracownia Badań i Innowacji „Stocznia”.
• Szafraniec, Krystyna. 2011a. Młodzi 2011. Warszawa, http://nck.pl/upload/attachments/302470/mlodzi_2011.pdf [dostęp 12.08.2017].
• Szafraniec, Krystyna (red.). 2011b. Młodzież jako problem i jako wyzwanie ponowoczesności, z prac Sekcji Socjologii Edukacji i Młodzieży PTS. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Szafraniec, Krystyna. 2012a. Młodość jako wyłaniający się problem i nowa polityczna siła. „Nauka” 1: 101–122.
• Szafraniec, Krystyna. 2012b. Dojrzewający obywatele dojrzewającej demokracji. O stylu politycznej obecności młodych. Warszawa: Instytut Obywatelski.
• Szafraniec, Krystyna, Jarosław Domalewski, Krzysztof Wasilewski, Paweł Szymborski i Marcin Wernerowicz. 2017. Zmiana warty. Młode pokolenia a transformacje we wschodniej Europie i Azji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Sztompka, Piotr. 2000. Trauma wielkiej zmiany. Warszawa: ISP PAN.
• Świda-Ziemba, Hanna. 2003. Urwany lot. Pokolenie inteligenckiej młodzieży powojennej w świetle listów i pamiętników z lat 1945–1948. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Valliant Richard, Jill A. Dever i Frauke Kreuter. 2013. Practical Tools for Designing and Weighting Survey Samples. New York: Springer.
• Van de Velde, Cécile. 2008. Devenir adulte Sociologie comparée de la jeunesse en Europe. Paris: Universitaires de France.
• Warzywoda-Kruszyńska, Wielisława i Piotr Szukalski (red.). 2004. Rodzina w zmieniającym się społeczeństwie polskim. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Wrzesień, Witold. 2009. Europejscy Poszukiwacze. Impresje na temat współczesnego pokolenia polskiej młodzieży. Warszawa: WN PWN.
• Wrzesień, Witold. 2015. Pokoleniowość współczesnej polskiej młodzieży. „Władza Sądzenia” 7: 37–55.
• Wrzesień, Witold. 2016. Kilka uwag o pokoleniowej sytuacji współczesnej polskiej młodzieży. „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1: 229–241.