Projekt jako kryterium demarkacji

• Authors: López Mario A.

Title variants

EN

Design as a Criterion of Demarcation

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Naturalizm metodologiczny, chociaż w sposób niejawny za sprawą wykluczenia odwołań do celowości, funkcjonuje całkowicie w zgodzie z założeniami naturalizmu ontologicznego i dlatego operuje jedynie w sferze tego, co empiryczne i naturalistyczne. Bardziej neutralna epistemologia w mniejszym stopniu opiera się na założeniach, pozwalając nauce na rozkwit bez ograniczeń narzucanych przez takie filozoficzne zobowiązanie. Zadanie oddzielenia nauki od naturalizmu metodologicznego wymaga porzucenia idei, że struktura wiedzy, czy też uzasadnione przekonanie, nie potrzebuje żadnego epistemicznego fundamentu i że uzasadnianie inferencyjne ma w nauce zdecydowanie wyższy status poznawczy niż uzasadnianie nieinferencyjne. W moim przekonaniu odwieczny problem nauki, a tym samym kryterium demarkacji, wiąże się z dwoma kwestiami. Po pierwsze, zakłada się, że tylko wiedza zdobywana inferencyjnie jest prawdziwie uzasadniona i, po drugie, że teorie muszą być — co najmniej — teoretycznie falsyfikowalne. W tym artykule zamierzam zaproponować kryterium demarkacji nauki pełniące praktyczną i heurystyczną rolę jako bodziec rozwoju nauki. Moja propozycja nie zakłada odgórnie mocy przyczynowej przypadku i konieczności, lecz zmusza naukowca do uznania ontologicznych cech przyrody i przyjęcia, że kwestia przyczynowości jest całkowicie otwarta. W ten sposób propozycja ta unika problemów, jakie na naukę nieubłaganie sprowadza naturalizm ontologiczny, a także jego wierny sprzymierzeniec — naturalizm metodologiczny.

EN

Methodological naturalism, though inexplicit in the denial of purpose, operates exclusively under the tenets of ontological naturalism and, therefore, proceeds only by way of the empirical and naturalistic. A more neutral epistemology is less presumptive and would allow science to flourish without the strictures of such a philosophical commitment. The task of divorcing science from methodological naturalism requires the abandonment of the idea that the structure of knowledge, or justified belief, requires no epistemic foundation and that inferential justification possess a uniquely superior epistemic status in the sciences than that which is non-inferentially known. As I see it, the persistent problem of science, and thus the criterion of demarcation that undergirds it, is two-fold. First, it is assumed that only inferential knowledge is genuinely justified, and second, that theories must be, at the very least, theoretically falsifiable. In this paper, I intend to provide a criterion of demarcating science that is practical and heuristically useful to spur scientific progress. My proposition does not presuppose the causal powers of chance and necessity. Instead, it forces the scientist to appreciate the ontological characteristics of nature and to leave the question of causation completely open, thereby, avoiding the pitfalls that ontological naturalism, and its faithful ally, methodological naturalism, habitually impose on science.

Keywords

PL

projekt eutaksjologiczny; teleologia; teleonomia; falsyfikowalność; epistemiczne uzasadnianie; przekonanie podstawowe; ontologiczne zaangażowanie; naturalizm ontologiczny; naturalizm metodologiczny

EN

eutaxiological design; teleology; teleonomy; falsifiability; epistemic justification; basic belief; ontological commitment; ontological naturalism; methodological naturalism

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
• Journal: Filozoficzne Aspekty Genezy
• Year: 2016
• Volume: 13
• Pages: 75-100

Contributors

author

López Mario A.

• Organización Internacional para el Avance Científico del Diseño Inteligente

References

• AYER Alfred J. (ed.), Logical Positivism, Free Press, New York 1959.
• BARROS Benjamin, „Natural Selection as a Mechanism”, Philosophy of Science 2008, vol. 75, no. 3, s. 306-322.
• BOYD Richard, GASPER Philip, and TROUT J.D. (eds.), The Philosophy of Science, 7th ed., A Bradford Book, MIT Press, Cambridge, Massachusetts 1991.
• CARNAP Rudolf, Logiczna składnia języka, przeł. Barbara Stanosz, Biblioteka Współczesnych Filozofów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• CHISHOLM Roderick M., Teoria poznania, przeł. Renata Ziemińska, Daimonion, Lublin 1994.
• COREY Michael Anthony, God and the New Cosmology: The Anthropic Design Argument, Rowman & Littlefield, Lanham, Maryland 1993.
• CRICK Francis, „On Protein Synthesis”, The Symposia of the Society for Experimental Biology 1958, vol. 12, s. 138-163.
• GODFREY-SMITH Peter, Theory and Reality, University of Chicago Press, Chicago 2003.
• GUBA Egon Gotthold, The Paradigm Dialog, SAGE Publications, Newbury Park — London — New Delhi 1990.
• HICKS Lewis Ezra, A Critique of Design Arguments, C. Scribner’s Sons, New York 1883.
• KESKIN Ferda (ed.), The Proceedings of the Twenty-First World Congress of Philosophy, vol. 12, Philosophical Society of Turkey, Ankara 2007.
• MEYER Stephen C., Signature in the Cell: DNA and the Evidence for Intelligent Design, HarperOne, New York 2010.
• NEURATH Otto, „Protocol Sentences”, w: AYER (ed.), Logical Positivism…, s. 199-208.
• PLANTINGA Alvin, Where the Conflict Really Lies: Science Religion, & Naturalism, Oxford University Press, New York 2011.
• POPPER Karl R., Logika odkrycia naukowego, przeł. Urszula Niklas, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• POPPER Karl R., Realism and the Aim of Science, Routledge, New York 1992.
• PUTNAM Hilary, „The «Corroboration» of Theories”, w: BOYD, GASPER, and TROUT (eds.), The Philosophy of Science…, s. 121-138.
• QUINE Willard van Orman, „O tym, co istnieje”, w: QUINE, Z punktu widzenia logiki…, s. 24-37.
• QUINE Willard van Orman, Z punktu widzenia logiki. Eseje logiczno-filozoficzne, przeł. Barbara Stanosz, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
• RALEY Yvonne, „Science and Ontology”, w: KESKIN (ed.), The Proceedings…, s. 143-147.
• SHAPIRO James A., Evolution: A View From the 21st Century, FT Press, Upper Saddle River, New Jersey 2011.
• SOKAL Alan i BRICMONT Jean, Modne bzdury. O nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmodernistycznych intelektualistów, przeł. Piotr Amsterdamski, Pejzaże Myśli, Prószyński i S-ka, Warszawa 1998.
• SOLOMON Robert C. and HIGGINS Kathleen M., The Big Questions: A Short Introduction to Philosophy, 9th ed., Wadsworth Publishing, Cengage Learning, Belmont, California 2013.
• von PRANTL Karl, History of Logic, 1870.