Pozbawienie praw publicznych jako środek karny w aspekcie realizacji praw wyborczychPozbawienie praw publicznych jako środek karny w aspekcie realizacji praw wyborczych

• Authors: Zych Radosław , Kowalczyk Tomasz

Title variants

EN

Deprivation of civil rights as a criminal in the aspect of voting rights

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Polski system prawny wyklucza pewne kategorie osób z grona posiadających czynne prawo wyborcze (a tym samym nie posiadają one również biernego prawa wyborczego). Konstytucja w art. 62 ust. 2 stanowi, że prawo wybierania nie przysługuje m.in. osobom pozbawionym praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądowym, czyli w wyniku zastosowania instytucji prawa karnego – jednego ze środków karnych. Ponadto prawo wybierania nie przysługuje osobom pozbawionym praw wyborczych przez prawomocne orzeczenie Trybunału Stanu. Jest to samoistne pozbawienie praw wyborczych (przy pozostawieniu innych praw publicznych), będące karą orzekaną przez Trybunał przy okazji rozstrzygania o odpowiedzialności prawnej osób zajmujących najwyższe stanowiska państwowe. Zaistnienie omawianego środka karnego czy kary traktowane jest w literaturze jako tzw. „klauzule negatywne”, gdyż powodują pozbawienie praw wyborczych. Ponadto wymienione powody ograniczenia zakresu tych praw uznawane są za „społecznie i moralnie uzasadnione”. W katalogu środków karnych zamieszczonym w art. 39 k.k. próżno szukać środka karnego w postaci pozbawienia czynnego prawa wyborczego do organów władzy publicznej. Zgodnie z treścią przepisu art. 40 § 2 k.k. jest ono tylko jednym z kilku elementów składających się na treść środka karnego pozbawienia praw publicznych. Poczynione rozważania dowodzą tego, iż pozbawienie praw publicznych jako środek karny oraz pozbawienie praw wyborczych jako kara nabierają doniosłego znaczenia dla praktycznej realizacji podmiotowych praw wyborczych a powyższe refleksje nie mają charakteru czysto teoretycznego.

EN

The Polish legal system excludes certain categories of persons from the group have the right to vote (and thus they do not have the right to be elected). The Constitution of the art. Paragraph 62. 2 provides that the right to vote is not entitled to such persons deprived of their civil rights by a final court judgment, or as a result of the institution of criminal law – one from the penalty. Moreover, the 0right to vote shall not be entitled persons deprived of their voting rights by a final judgment of the Court of State. It is a spontaneous deprivation of voting rights (while leaving other public rights), a penalty adjudicated by the Court in resolving the legal liability of persons holding the highest positions in the state. The existence of the measure or criminal penalties in the literature is treated as so. „Clauses negative” because the cause deprivation of electoral rights. Moreover, these reasons for limiting the scope of these rights are regarded as „socially and morally justified”. In the catalog of punitive measures set out in art. 39 k.k. vain to seek the penalty in the form of deprivation of voting rights for public authorities. According to the wording of art. 40 § 2 k.k. it is only one of several elements that make up the substance of a measure of criminal deprivation of civil rights. Considerations made this show that the deprivation of civil rights as a criminal and the deprivation of voting rights as a punishment take on major importance for the practical implementation of symptoms and the electoral rights of these reflections are not purely theoretical.

Keywords

PL

środek karny; prawa wyborcze; prawa publiczne

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2012
• Issue: 2 (10)
• Pages: 105-122

Dates

published

2012-06-30

Contributors

author

Zych Radosław

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Kowalczyk Tomasz

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Banaszak B., Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2009
• Banaszak B., Prawo wyborcze obywateli, Warszawa 1996
• Buczkowski J., Powszechność wyborów w praktyce III Rzeczpospolitej, Rzeszów 1996
• Frydrych A., Sobczyk M., Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wyborczych, Toruń 2011
• Garlicki L., Komentarz do art. 107, s. 10. [w:] Konstytucja RP. Komentarz, T. II, red. L. Garlicki, Warszawa 2001
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2010
• Góral R., Kodeks karny, praktyczny komentarz z orzecznictwem, Warszawa 2005
• Granat M., Prawo konstytucyjne w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2009
• Granat M., Prawo wyborcze, [w:] Polskie prawo konstytucyjne
• Granat M., Prawo wyborcze, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2005
• Isensee J., Kirchhof P., Parlament Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa 1995
• Kucejko J., Sytuacja prawna i faktyczna skazanych stwarzających poważne zagrożenie społeczne, [w:] X lat obowiązywania kodeksu karnego wykonawczego, red. S. Lelental, G. B. Szczygło, Białystok 2009
• Kuciński J., Konstytucyjny ustrój państwowy RP, Warszawa 2003
• Kulesza J., Bieg kar dodatkowych wymierzonych z art. 38 pkt 1-4 k.k., „Nowe Prawo” 1981, nr 5
• Kulig A., Zasada powszechności wyborów, [w:] Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa 2002
• Lachowski J., Pozbawienie praw publicznych w kodeksie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2003, nr 10
• Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2007
• Marek A., Podstawy prawa karnego i prawa wykroczeń dla studentów administracji, Toruń 2009
• Marek A., Prawo karne, Warszawa 2009
• Melezini M., Czas trwania środków karnych, [w:] System Prawa Karnego, red. A. Marek, Warszawa 2010, t. VI
• Sokala A., Administracja wyborcza w obowiązującym prawie polskim. Struktura organizacyjna, charakter prawny, kompetencje, Toruń 2010
• Stefański R. A., Glosa do postanowienia SN z dnia 12 marca 1992 r., II KRN 20/92, OSP 1992, z. 10, poz. 221
• Stefański R. A., Glosa do postanowienia SN z dnia 17 maja 1990 r., V KZP 5/90, OSP 1991, z. 1
• Szewczyk M., Komentarz do art. 40 k.k. [w:] Kodeks karny, część ogólna, komentarz, red. A. Zoll, Kraków 2004
• Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne, część ogólna, Warszawa 2010

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2012.02.06