Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2008 | 18 | 33-48

Article title

Tożsamość społeczna a globalizacja

Content

Title variants

EN
Social identity and globalization

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Kiedy zmiany społeczne mają charakter ewolucyjny, a dana społeczność jest względnie zamknięta, formowanie się tożsamości zbiorowych odbywa się w sposób płynny i niemal zrutynizowany. Każda radykalna zmiana powoduje istotne modyfikacje tożsamości, a nawet może prowadzić do jej kryzysu. Otwarcie się wspólnot lokalnych sprawiło, że zwiększyła się liczba punktów odniesienia i ich zakres. W miarę nasilania się procesów o charakterze globalnym, zamiast tożsamości formowanych przez kontekst lokalny, pojawiają się obok nich także tożsamości ponadnarodowe. Globalizacja kwestionuje stałość i niezmienność porządku legitymizowanego tradycją, przyczynia się do fragmentacji rzeczywistości oraz jej relatywizacji. Nowoczesne społeczeństwa są społeczeństwami wyboru, w których absolutne nakazy zostały zastąpione przez możliwość wyboru spośród wielu opcji. Anthony Giddens mówi o czterech podstawowych dylematach człowieka współczesnego, które zakłócają procesy formowania tożsamości. Są to następujące zjawiska o charakterze biegunowym: unifikacja – fragmentacja, bezsilność – kontrola, autorytet – niepewność, doświadczenie osobiste – doświadczenie urynkowione. Można więc postawić tezę, że globalizacja powoduje nie tylko to, że ludzie inaczej żyją, ale także to, że ludzie stają się inni. W warunkach późnej nowoczesności przekształcenie tożsamości jednostki dokonuje się pomiędzy globalizmem a lokalizmem.
EN
The formation of collective identity takes place in a fluent and almost routine way when the social changes are evolutional and a given community is relatively closed. Every radical change results in essential modification of identity and may even lead to its crisis. Local communities’ opening caused the increase of points of reference and their scope. With the increase of global processes instead of identity formed through local context new international identities appear. Globalisation questions stability and invariability of the traditional order and causes relativity of reality and its division into fragments. Modern societies are societies of choice in which absolute orders are replaced by a possibility of choice from many options. Anthony Giddens mentions four basic dilemmas of contemporary man which disrupt the processes of identity formation. These are: unification–particularisation, helplessness–control, authority–insecurity, personal experience–market experience. One may conclude that globalisation does not only mean that people live different but also that they become different. In the condition of late modernisation the change in identity of an individual is done between globalisation and locality.

Contributors

  • Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

References

  • Badania nad tożsamością regionalną. Stan i potrzeby 1999, red. A. Matczak, Silesia, Łódź–Ciechanów.
  • Barber B.R. 1998, A Place for Us. How to Make Society Civil and Democracy Strong, Hill and Wang, New York.
  • Bauman Z. 1995, Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Wydawnictwo UMK, Toruń.
  • Bauman Z. 1994, Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Wydawnictwo Instytutu Kultury, Warszawa.
  • Bauman Z. 2000, Globalizacja, PIW, Warszawa.
  • Bauman Z. 2007, Tożsamość, GWP, Gdańsk.
  • Berger P., Luckmann T. 1983, Społeczne tworzenie rzeczywistości, PIW, Warszawa.
  • Bokszański Z. 1989, Tożsamość – interakcja – grupa. Tożsamość jednostki w perspektywie teorii socjologicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
  • Budakowska E. 2005, Tożsamość bez granic, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  • Budakowska E. 2005, Współczesne migracje a nowe wyzwania wobec identyfikacji narodowo-kulturowej, w: Tożsamość bez granic, red. E. Budakowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  • Giddens A. 2000, Runway World. How Globalization is Reshaping our Lives, Routledge, New York.
  • Giddens A. 2001, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Giddens A. 2004, Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Globalizacja i co dalej? 2004, red. S. Amsterdamski, IFiS PAN, Warszawa.
  • Globalizacja i my. Tożsamość lokalna wobec trendów globalnych 2003, red. R. Piekarski, M. Graban, Universitas, Kraków.
  • Habermas J. 1983, Teorie i praktyka, tłum. M. Łukasiewicz, Z. Krasnodębski, PIW, Warszawa.
  • Jałowiecki B. Łukowski W. 2006, Społeczności lokalne, Teraźniejszość i przyszłość, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
  • Jasińska-Kania A. 2004, Zmieniające się identyfikacje Europejczyków: globalne, europejskie, narodowe, regionalne i lokalne, w: Globalizacja i co dalej?, red. S. Amsterdamski, IFiS PAN, Warszawa, s. 146–164.
  • Jawłowska A. 2004, Globalizacja i świadomość globalna, w: Globalizacja i co dalej?, red. S. Amsterdamski, IFiS PAN, Warszawa, s. 118–145.
  • Kempny M. 2004, Społeczeństwo glokalne – czyli o tym jak globalizacja splata się z lokalnością, w: Globalizacja i co dalej?, red. S. Amsterdamski, IFiS PAN, Warszawa, s. 165–186.
  • Kłoskowska A. 1992, Tożsamość i identyfikacja narodowa w perspektywie historycznej i psychologicznej, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
  • Kłoskowska A. 2005, Kultury narodowe u korzeni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Kostera M. 1996, Postmodernizm w zarządzaniu, PWE, Warszawa.
  • Kurczewska J. 2006, Lokalne społeczeństwo obywatelskie (dwie możliwości interpretacyjne), w: Społeczności lokalne. Teraźniejszość i przyszłość, red. B. Jałowiecki, W. Łukowski, s. 11–38.
  • Kwaśniewski K. 1986, Tożsamość społeczna i kulturowa, „Studia Socjologiczne”, nr 3.
  • Misztal B. 2005, Tożsamość jako pojęcie i zjawisko społeczne w zderzeniu z procesami globalizacji, w: Tożsamość bez granic, red. E. Budakowska, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 21–32.
  • Ossowski S. 1957, Struktura klasowa w społecznej świadomości. Dzieła, T. V, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
  • Starosta P. 1999, Tożsamość regionalna w perspektywie socjologicznej, w: Badania nad tożsamością regionalną, Silesia, Łódź–Ciechanów, s. 40–53.
  • Starosta P. 2000, Globalizacja i nowy komunitaryzm, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 47–67.
  • Synak B. 2003, Małe ojczyzny w globalnej wiosce, w: Globalizacja i my. Tożsamość lokalna wobec trendów globalnych, red. R. Piekarski, M. Graban, Universitas, Kraków.
  • Szacki J. 2004, O tożsamości (zwłaszcza narodowej), „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 9–40.
  • Szczepański M. 1999, Tożsamość regionalna – w kręgu pojęć podstawowych, w: Badania nad tożsamością regionalną, red. A. Matczak, Silesia, Łódź–Ciechanów, s. 7–17.
  • Szczepański M. 2001, Na peryferiach systemu światowego?, „Regiony Polski”, nr 1 (2), s. 35–51.
  • Wnuk-Lipiński E. 2004, Świat międzyepoki, ISP PAN, Kraków.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-4659e90b-8c8d-4e51-b936-14a08e508f81
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.