Jakub Litwin – filozof, mistrz, nauczyciel

• Authors: Cwynar Katarzyna M.

Title variants

RU

Якуб Литвин – философ, мастер, учитель

EN

Jakub Litwin – the Philosopher, Master and Teacher

• Languages of publication: PL

Abstracts

RU

Автор предприняла попытку приблизить фигуру и философию Якуба Литвина. Этот философ принадлежал к кругу мыслителей, которым до-велось жить и творить во времена сталинского террора, в Польше после 1956 г., т.н. эпохе социализма Гомулки и в Польше после 1969 года, т.н. социализма стабильности Герка. Его молодость пришлась на двадцатые годы междувоенной Польши и на Вторую мировую войну. Его судьба в значительной мере повлияла на форму его философского мышления и его философию. В последний период своей творческой активности он сформулировал идею ищущей философии, лишенной мировоззренческий и идеологических предубеждений. Он оставался на позиции идейного плюрализма и познавательного релятивизма. Эффектом его творчества и академической деятельности было создание не только оригинального философского мыш-ления, но также и выдающейся философской школы. Представители этой школы отрекаются от польской философской традиции как истории идеи, которая опиралась на проблематичном мышлении: формулирующим новые теоретические предложения и решения проблем прошлого. Якуб Литвин – один из ведущих польских интеллектуалов двадцатого века.

EN

The author made an attempt to approximate the figure and philosophy of Jakub Litwin. This philosopher was one of those thinkers who happen to live and create in the times of Stalin’s terror in Poland, during so-called Gomulka’s era of socialism after 1956 and so-called Gierek’s socialism stability in Poland after 1969. His youth happened during the interwar twenties and in the time of World War II. His life significantly influenced the way of his philosophical thinking and his philosophy. In the last period of his activity he formulated the idea of the philosophy of seeking free from philosophical and ideological prejudices. He remained on the position of pluralism of ideas and cognitive relativism. The result of his work and academic activities was the formation of not only the original way of philosophical thinking but also distinctive way of thinking and ideas formulated into philosophical school. The representatives of this school broke with the Polish tradition of philosophy as the history of ideas opting for thinking problematically and formulating new theoretical proposals and solutions for the existing problems. Jakub Litwin was thinker who belongs to the leading Polish intellectuals of the twentieth century.

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
• Journal: ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
• Year: 2014
• Issue: 14
• Pages: 333-346

Contributors

author

Cwynar Katarzyna M.

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Bińko B. 1996. „Instytut Kształcenia Kadr Naukowych przy KCPZPR – narzędzie ofensywy ideologicznej w nauce i szkolnictwie wyższym”. Kultura i Społeczeństwo XI (2).
• Chałasiński J. 1964. Początki Uniwersytetu robotniczej Łodzi. W Tranzytem przez Łódź. Wydawnictwo Łódzkie.
• Jażdżyński W. 1964. Kartki z dziejów „Wsi”. W Tranzytem przez Łódź. Wydawnictwo Łódzkie.
• Lamennais H.F.R. de. 1970. Wybór pism, wstęp i przypisy A. Sikora, wybór J. Litwin, tłum. J. Guranowski, J. Rogoziński, B. Strumiński. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Litwin J. 1948. „Współzawodnictwo a humanizm”. Wieś 13–14.
• Litwin J. 1949. Na drogach rozwoju ruchu robotniczego: (Łódź w latach 1861–1905). Łódź: Instytut Naukowo-Wydawniczy Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Włókienniczego w Polsce.
• Litwin J. 1950. „»Przegląd Socjologiczny« t. X, 1948” [rec.]. Myśl Współczesna 1 (44) : 158–173.
• Litwin J. 1951. „U granic rewolucyjnej myśli burżuazyjnej [rec. D. Diderot, To nie bajka, „Książka i Wiedza”, Warszawa 1949]”. Myśl Współczesna 1 (56) : 143–148.
• Litwin J. 1951. Z genezy marksizmu. Myśl Współczesna 11–12 (66–67) :194–229.
• Litwin J. 1952. „Uwagi o świadomości klasowej proletariatu”. Myśl Filozoficzna 2 (4) : 266–302.
• Litwin J. 1953. Przyczynek do genezy materializmu historycznego. Warszawa: „Książka i Wiedza.
• Litwin J. 1953. „»O partii« Bolesława Bieruta”. Myśl Filozoficzna 1 (7) :122–136.
• Litwin J. 1953. „O roli czynnika demograficznego w rozwoju społecznym”. Myśl Filozoficzna 2 (8) : 389–400.
• Litwin J. 1955. „Mably i sprzeczności wewnątrz obozu antyfeudalnego w XVIII w.”. Myśl Filozoficzna 2 (16) : 79–103
• Litwin J. 1956. Szkice krytyczne o determinizmie geograficznym i geopolityce. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Litwin J. 1957. „Idee polityczne Alberta Laponneraye’a”. Myśl Filozoficzna 1 (27) : 55–77.
• Litwin J. 1958. „Linguet i Oświecenie”. Studia Filozoficzne 2 (5) : 97–127.
• Litwin J. 1961. Polemiki osiemnastowieczne: Linguet, Holbach i ich adwersarze. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Litwin J. 1962. Idee społeczne Laponneraye’a wraz z wyborem jego pism, wybór i tłum. J. Litwin. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Litwin J. 1967. Eseje o dialogach wewnętrznych: Diderot, Lamennais. Warszawa: PWN.
• Litwin J. 1968. „Pojęcie „praktyki” u Marksa”. Człowiek i Światopogląd 5 (5) : 102–107.
• Litwin J. 1969. „Bóg i rewolucja”. Człowiek i Światopogląd 5 (11) : 44–61.
• Litwin J. 1970. „Rousseau: los, wolność i dzieje człowieka”. Człowiek i Światopogląd 2 (55) :50–75.
• Litwin J. 1971. „Całość, nieokreślenie i człowiek. Szkice filozoficzne (I)”. Człowiek i Światopogląd 4 (69) :36–58.
• Litwin J. 1971. „Całość, nieokreślenie i człowiek (II)”. Człowiek i Światopogląd 5 (70) : 85–100.
• Litwin J. 1972. „Turgot, Condorcet i idea postępu”. Człowiek i Światopogląd 5 (82) : 127–150.
• Litwin J. 1973. Lamennais. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN.
• Litwin J. 1973. Dylematy postępu i regresu. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Litwin J. 1974. Interpretacja i nieokreślenie. W Problemy filozofii historii, 7–40. Wrocław: IFiS PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Litwin J. (red.). 1974. Problemy filozofii historii. Wrocław: IFiS PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Litwin J. 1976. Nieokreślenie i człowiek. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Litwin J. 1977. Dialektyka świadomości poznawczej. W Zagadnienia historiozoficzne, 45–75. Wrocław: IFiS PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Litwin J. (red.). 1977. Zagadnienia historiozoficzne. Wrocław: IFiS PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Litwin J. 1979. Historia – co znaczy?. W Perspektywy historiozoficzne, 5–25. Wrocław: IFiS PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Litwin J. 1979. Moralność i niemoralność W Perspektywy historiozoficzne, 77–86. Wrocław: IFiS PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Litwin J. (red.). 1979. Perspektywy historiozoficzne. Wrocław: IFiS PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Litwin J. 1980. Horyzonty nieokreślenia i „Ja”. Warszawa: PWN.
• Litwin J. 1982. Rozmyślania humanistyczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Litwin J. 1982. Światy człowieka. W Profile filozofii dziejów, 7–67. Wrocław: IFiS PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Litwin J. (red.). 1982. Profile filozofii dziejów. Wrocław: IFiS PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Mably G.B. de. 1956. Pisma wybrane, tłum. D. Malewska, przejrzał i przypisami opatrzył S. Ossowski, posłowie J. Litwin. Warszawa: PWN.
• Myśliński J. 1988. Prasa w Polsce Ludowej. W Dzieje prasy polskiej, J. Łojek, J. Myśliński, W. Władyka (red.). Warszawa: Wyd. Interpress.
• Pilichowski Cz. i in. (red.). 1979. Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Warszawa: PWN.
• Proudhon P.J. 1974. Wybór pism, tom 1, wybór J. Litwin, tłum. J. Bornstein i in., wstęp J. Garewicz, przypisami opatrzył M. Wykurz. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Proudhon P.J. 1974. Wybór pism, tom 2, wybór J. Litwin, tłum. J. Bornstein i in., wstęp J. Garewicz, przypisami opatrzył M. Wykurz. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Rzadkowolska M. 2014. „Obecność spółdzielni wydawniczej „Czytelnik” w Łodzi (styczeń – lipiec 1945)”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum 2 (19).
• Rzadkowolska M. 2012. „Wydawcy książek w Łodzi w latach 1945–1956”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia X.
• Symotiuk S. 2013. „Ostatnia „biała plama” na mapie filozofii polskiej XX wieku – Jakub Litwin”. Colloquia Communia 2 (95).
• Symotiuk S. 1984. „Jakub Litwin (1920–1984)”, Studia Filozoficzne 11 (228–229) : 193–196.
• Woroszylski W. 1964. Nasza łódzka młodość. W Tranzytem przez Łódź. Wydawnictwo Łódzkie.
• Zachariasz A.L. 2013. „Jakub Litwin – filozof, dla którego świat był problemem i nieokreślonością”. Colloquia Communia 2 (95).
• Zachariasz A.L. (red.). 1988. Profile racjonalności. Lublin: Wyd. UMCS.