Głogi, gnoje, grady, grochy– północnokresowe formy Liczby mnogiej

• Authors: Jolanta Mędelska

Title variants

EN

Głogi, gnoje, grady, grochy – plural forms in Polish of northeast borderland

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents unusual plural forms of nouns excerpted from various publications printed in Polish in Republic of Lithuania (the years 1919−1940). The changes of grammatical number are not so typical for the studied language as changes of grammatical gender, but they also are worth attention of lin-guists. Characteristic changes of a number may be observed mostly in Polish influenced by Lithuanian. The most common are uses of plural instead of singular. In the group of 72 unusual grammatical forms 51 nouns were used in plural. Most of these uses (75%, 38 examples) has Lithuanian origin, which dif-fers from Polish in a way that different classes of nouns function as pluralia tantumand some of Polish singularia tantummay inflect for number.

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Year: 2010
• Issue: 1(9)
• Pages: 115-124

Contributors

author

Jolanta Mędelska

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz

References

• J. A. Zabłocki, C. Kulesza (ułożyli), J. Talmantas (zredagował), Akcentowany słownik polsko-litewski i litewsko-polski, cz. 2: Litewsko-polski, Wilno 1940.
• BAJEROWA I., 1992, Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. II: Fleksja, Katowice.
• BIRGIEL, N., 2002, Procesy interferencyjne w mowie dwujęzycznych Litwinów puńskich na Suwalszczyźnie, Warszawa–Puńsk
• S. KEINYS, Dabartinės lietuviųkalbos žodynas, Vilnius 1993.
• GOŁĄBEK A.. 1990, Wpływy litewskie na polszczyznę okolic Puńska w zakresie nazw żywności, [w:] M. Kondratiuk (red.), Bałto-słowiańskie związki językowe, Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 129–140.
• A. Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, Warszawa 2000.
• JOACHIMIAK-PRAŻANOWSKA J., 2001, Regionalne cechy północnokresowe w „Kurierze Wileńskim” (1924–1939) (maszynopis rozprawy doktorskiej przygotowanej pod kierunkiem Jolanty Mędelskiej, przechowywany na Wydziale Filologicznym UMK w Toruniu).
• KARAŚ H., 2002, Gwary polskie na Kowieńszczyźnie, Warszawa–Puńsk.
• KASNER M., 1992, Język polski w ustach Litwinki z Puńska, „Język Polski” LXXII, s. 178–186.
• KOLIS N., 1991a,Wybrane zagadnienia z fleksji polszczyzny Litwinów puńskich, [w:] J. Rieger, W. Werenicz (red.), Studia nad polszczyzną kresową, t. VI, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź, s. 107–129.
• KOLIS N., 1991b, Polszczyzna Litwinów puńskich – wybór tekstów, [w:] J. Rieger, W. Werenicz (red.), Studia nad polszczyzną kresową, t. VI, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź, s. 213–221.
• KRUPIANKAA., 1988, Wahania i zmiany w kategorii liczby rzeczownika w języku Mickiewicza, [w:] T. Skubalanka (red.), Stylistyczna akomodacja systemu gramatycznego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź, s. 81–90.
• KRUPOWIES M., 1991, Тексты из деревни Попишки (Литва) – легенда о ясновидце Оле. Подборка текстов на польщизне виленской, [w:] J. Rieger, W. Werenicz (red.), Studia nad polszczyzną kresową, t. VI, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź, s. 165–185.
• KRUPOWIES M., 1999, Repertuar wokalny a identyfikacja etniczna i kulturowa ludności polsko języcznej terenów Litwy, [w:] J. Porayski-Pomsta (red.), Sytuacja językowa na Wileńszczyźnie. Materiały sympozjum „Socjo- i psycholingwistyczne uwarunkowania sytuacji językowej w Wilnie i na Wileńszczyźnie. Warszawa 16–18 października 1997 roku”, Warszawa, s. 40–53.
• V. Vaitkevičiūtė, Lenkulietuviu Kalbųžodynas, Vilnius 1994.
• M. Mieżinis, Litewsko-łotewsko-polsko-rossyski słównik, Tylża 1894.
• A. Lyberis, Lietuvių-rusųkalbųžodynas, Vilnius 2001.
• ŁĘTOWSKI A., 1915, Błędy nasze. Rzecz o czystości języka polskiego na Litwie, Wilno.
• MAGIERA W., 1910, Właściwości językowe „Nieznanych pism” Ad.Mickiewicza, „Poradnik Językowy” z. 3, s. 84–94.
• MARSZAŁEK M., 2001, Ajery, pośladek i nuda. O kategorii liczby w polszczyźnie północnokresowej, [w:] Ł. M. Szewczyk, M. Czachorowska (red.), Język polski w rozwoju, Bydgoszcz.
• MARYNIAKOWA I., GREK-PABISOWA I., ZIELIŃSKA A., 1996, Polskie teksty gwarowe z obszarów dawnych Kresów północno-wschodnich, Warszawa.
• MĘDELSKA J., 2000, Język polskiej prasy wileńskiej (1945–1979), t. II: Lata 1945–1959, Bydgoszcz.
• MĘDELSKA J., 2001, Język polskiej prasy wileńskiej (1945−1979), t. III: Lata 1960–1979, cz. 1: Fonetyka, słowotwórstwo, fleksja, składnia, Bydgoszcz.
• MĘDELSKA J., 2007, Słowniki innojęzyczno-polskie wydawane na Kresach jako źródło wiedzy o stanie polszczyzny północnokresowej (na przykładzie „Słownika litewsko -polskiego z 1991 roku”), „Acta Baltico -Slavica” XXXI, s. 161–174.
• ORVIDIENĖ E., 1964, Lietuviųkalbos vadovėlis, Vilnius.
• H. Zgółkowa (red.), Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t.1–50, Poznań 1994–2005.
• J. Kardelytė, Ch. Lemchenas, J. Macaitis, A. Mankevičienė(sudarė), Rusų-lietuvių kalbųžodynas, t. 1–4, Vilnius 1982–1985.
• J. Baronas, Rusų-lietuviųžodynas, Kaunas 1923.
• ROSZKO R., 2005, Ogólny opis kontrastywny języka litewskiego i polskiego. Wybrane zagadnienia, „Acta Baltico -Slavica” XXIX, s. 47–67.
• W. Doroszewski (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 1958–1969.
• S. B. Linde, Słownik języka polskiego, Warszawa 1807–1814.
• S. Szober, Słownik ortoepiczny. Jak mówić i pisać po polsku, Warszawa 1937.
• STACHURSKI E., 1980, Fleksja Adolfa Dygasińskiego na tle polszczyzny drugiej połowy XIX wieku (badania statystyczne), Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
• STACHURSKI E., 1996, Niektóre formy deklinacyjne w tekstach poematów romantycznych, [w:] M. Kucała, W. R. Rzepka (red.), Studia historycznojęzykowe II: Fleksja historyczna, Kraków, s. 275–297.
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 1900–1927.
• A. Zdanowicz i in., Słownik języka polskiego, Wilno 1861.
• SZWED J., 1931, Mów poprawnie! Słownik błędów językowych, Wilno.
• TRYPUĆKO J., 1955, Język Władysława Syrokomli (Ludwika Kondratowicza). Przyczynek do dziejów polskiego języka literackiego w wieku XIX, t. I, Uppsala.
• TRYPUĆKO J., 1970, O języku Wspomnień dzieciństwa Franciszka Mickiewicza, Uppsala.
• A. Busilas, Nowe czytanki II. Dla klasy pierwszej, Kaunas 1940.
• Podręcznik historii Litwy, Kaunas 1937.
• A. Herman, Obrazki z powodzi 1931 rok, Kowno 1931.
• S. Jabłońska, Nowe czytanki, część I. Wydanie II, Kowno 1923.
• Kowieński Kalendarz Powszechny na rok 1928, Wilno 1927.
• Kowieński Kalendarz Powszechny na rok 1928, Kowno 1927.
• Kowieński Kalendarz Powszechny na rok 1930, Kowno 1930.
• Kowieński Kalendarz Powszechny na rok 1931, Kowno 1931.
• Kowieński Kalendarz Powszechny na rok 1934, Kowno 1934.
• Rok Rolnika. Przypomnienie czynności i zabiegów gospodarskich na cały rok, Kowno 1931.
• Kalendarzyk Rolniczy na rok 1931 -szy (część II), Kowno 1931.
• Kalendarzyk Rolniczy na rok 1932 -gi (część II), Kowno 1932.
• Nowe czytanki, część II, zebrała Stefanja Jabłońska, a uzupełnił M. Birżyszka, Wilno 1919
• Polski Kalendarz Powszechny na rok 1937. Rok wydawnictwa XV, Kowno 1937.
• Polski Kalendarz Powszechny na rok 1939. Rok wydawnictwa XVII, Kowno 1939.
• K. Porębski, Jarstwo jako czynnik moralny, Kowno 1939.
• K. S. W., Wypisy do użytku szkolnego i domowego, zebrał i ułożył Przyjaciel Młodzieży, do druku podał A. K., Kaunas 1924.
• S. Szmidt, Litewsko-polsko-rosyjski słównik, Kowno 1922.
• Świat dziecięcy. Książka do czytania w szkole i domu. Cz. I. Drugi rok nauki, zebrał i ułożył przyjaciel dzieci, do druku podał A. K., Kaunas 1925.
• K. Tamutis, Lietuviškai-lenkiškas žodynėlis. Słowniczek litewsko-polski, L. Dambrauskas (red.), Kaunas 1940.