Andrzeja Grzegorczyka endocentryczne „relacje ze sobą” jako związki z wartościami, kulturą czy życiem w ogóle

• Authors: Krakowiak Józef L.

Title variants

EN

Andrzej Grzegorczyk’s Endocentric Relations with Himself as Connections with Values, Culture and Life in General

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Imperatyw Andrzeja Grzegorczyka; dawać świadectwo wewnętrznie przeżywanej prawdzie jest bliski personalizującemu egzystencjalizmowi chrześcijańskiemu, który nie tylko interpersonalnie uzewnętrzniania autentyczne przeżycia, ale — jak starożytni filozofowie życia – trenuje określonego typu postawę wobec bytu. Grzegorczyk w swej relacyjnej i aktywistycznej koncepcji osoby przeżywającej wartości podkreśla poznawczą, analityczną rolę samo-poznawania siebie na każdym z czterech poziomów wielowarstwowej struktury relacji, jaką jest ludzka osoba, jak i etyczną rolę samo-kształtowania jedności swej osobowej natury. Broniąc autonomii każdej ludzkiej osoby, pochwala wywieranie nacisku na siebie samego. Grzegorczyk odnawia antyczny wymiar etyki jako teorii i praktyki kształtowania siebie. W ujęciu Grzegorczyka – za Maslowem – odrzucana jest perspektywa psychologii braku, oparta o behawioryzm (naturalizm) i psychoanalizę. Człowiekowi przypisana jest humanistyczna perspektywa wzrostu i nadmiarowego charakteru przeżywania wartości jako głównego motoru ludzkiej aktywności.

EN

Andrzej Grzegorczyk’s imperative “to give evidence to the internally lived truth” is close to personalistic Christian existentialism which does not only tend to externalise the authentic experiences of I, but also—as the ancient philosophers of life— trains a chosen attitude toward being. In his relational and activistic conception of the person which experiences values Grzegorczyk emphasizes the cognitive and analytic roles of knowing itself on each level of many-layered relational structure which is the human person. He also emphasizes the ethical role of forming the unity of the person’s nature. Defending the autonomy of the human person, Grzegorczyk approves pressure exerting by it on itself. Grzegorczyk restores the ancient dimension of ethics viewed as a theory and practice of forming itself. He rejects—after Abraham Maslow—the perspective of the psychology of deficiency, based on behaviourism and psychoanalysis. He assigns to the man a humanistic perspective of growth and excess character of living values as a main factor of human activity.

Keywords

PL

Andrzej Grzegorczyk; etyka; egzystencjalizm chrześcijański; osoba; wartości

EN

Andrzej Grzegorczyk; ethics; Christian existentialism; values

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
• Year: 2017
• Volume: 5
• Pages: 299-310

Contributors

author

Krakowiak Józef L.

• em. Instytut Filozofii UW, WSEZiNS, Łódź