OVERVIEW OF THE FOSTER CARE SYSTEM IN POLAND, AND THE PROCESS OF CARE LEAVERS’ GAINING INDEPENDENCE: POSSIBILITIES, LIMITATIONS, AND DIRECTIONS FOR FURTHER CHANGES

• Authors: Kulikowski Piotr

Title variants

PL

PRZEGLĄD SYSTEMU PIECZY ZASTĘPCZEJ W POLSCE ORAZ PROCES USAMODZIELNIANIA SIĘ PODOPIECZNYCH: MOŻLIWOŚCI, OGRANICZENIA ORAZ KIERUNKI DALSZYCH ZMIAN

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The social and political transformation that occurred in Poland following the fall of the communist system has resulted in an intensive development of non-governmental organizations, including those offering services for children and families. Social policy began to be perceived as a tool that allows for investing in the future of the youngest members of society (children and youth) rather than as a system of care services. Hence, the aim of this paper is to indicate threats and possibilities as regards the functioning of the foster care system and the process of adult care leavers’ gaining independence. A synthetic overview of formal changes that have occurred in Poland since 1982 in the range and forms of functioning of the mentioned institutions provides the basis for conclusions regarding the key problems. Based on this overview, the threats and possibilities of the contemporary foster care system are indicated, with particular attention paid to the process of care leavers’ as well as to determining directions for further changes of this system.

PL

Przemiany społeczno-ustrojowe, które nastąpiły w Polsce po upadku systemu komunistycznego, zaowocowały intensywnym rozwojem organizacji pozarządowych, w tym świadczących usługi dla dzieci i rodzin. Polityka społeczna zaczęła być postrzegana jako narzędzie, które pozwala inwestować w przyszłość najmłodszych członków społeczeństwa (dzieci i młodzieży), a nie jako system usług opiekuńczych. Stąd celem niniejszego artykułu jest wskazanie zagrożeń i możliwości w zakresie funkcjonowania systemu pieczy zastępczej oraz procesu usamodzielniania się dorosłych wychowanków. Syntetyczny przegląd zmian formalnych, jakie zaszły w Polsce od 1982 roku w zakresie i formach funkcjonowania wymienionych instytucji, daje podstawę do wniosków dotyczących kluczowych problemów. Na tej podstawie wskazano na zagrożenia i możliwości współczesnego systemu pieczy zastępczej, ze szczególnym uwzględnieniem procesu wychodzenia z opieki oraz określenia kierunków dalszych zmian tego systemu.

Keywords

EN

foster care; the process of gaining independence; institutional forms of foster care; family type forms of foster care

PL

piecza zastępcza; proces usamodzielnienia; instytucjonalne formy pieczy zastępczej; rodzinne formy pieczy zastępczej

• Publisher: Akademia Marynarki Wojennej (Polish Naval Academy), Gdynia, Poland
• Journal: Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
• Year: 2020
• Issue: 3
• Pages: 19-36

Contributors

author

Kulikowski Piotr

• Elbląg University of Humanities and Economics, Poland

References

• Abramowicz M., Strzałkowska A., Tobis T. (2012). Badanie ewaluacyjno - diagnostyczne: sytuacja psychospołeczna i materialna usamodzielnionych wychowanków placówek opiekuńczo -wychowawczych. Gdańsk: Gdańska Fundacja Innowacji Społecznych.
• Andrzejewski M. (2012). Ewolucja pieczy zastępczej przez pryzmat nowych regulacji prawnych. Teologia i Moralność, 11.
• Bitner M., Lubaredzka-Gruca J., Wojtasińska E., Skalec A., Kulig A., Kwaśniewska-Sadkowska A., Iwanowski D. (2018). Raport Postępy dezinstytucjonalizacji pieczy zastępczej w Polsce. Warszawa: Agencja Wydawnicza „PAJ Press”. http://wise-europa.eu/wp-content/uploads/2018/06/raport_deinstytucjonalizacja.pdf 25.06.2020.
• Regionalny Ośrodek Pomocy Społecznej w Poznaniu (2012). Diagnoza systemu pieczy zastępczej w Wielkopolsce. Raport 2012. Poznań: PublicProfits Sp. z o.o. http://www.wrot.umww.pl/wp-content/uploads/2014/07/RAPORT_Piecza_zast%C4%99pcza.pdf 25.06.2020.
• Główny Urząd Statystyczny (2019). Piecza zastępcza w 2019. Informacje sygnalne. file:///C:/Users/User/Downloads/piecza_zastepcza_w_2019_r.pdf, 23.06.2020.
• Golczyńska-Grondas A. (2015). Usamodzielnienie wychowanków placówek opiekuńczo - wychowawczych – podstawowe problemy, implikacje dla praktyki. Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, 30(3).
• Królak B., Rączka M. (2017). Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C. H. BECK.
• Kulig B., Sołtys A. (2012). Usamodzielnienie oczami młodzieży – raport z badań nt. doświadczeń usamodzielniających się wychowanków pieczy zastępczej realizowany w ramach projektu „Prawa dziecka w pieczy zastępczej – od teorii do praktyki: nowe spojrzenie przez badania rówieśnicze”. Warszawa: Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce.
• Kwak M., Rymsza M. (2006). System opieki zastępczej w Polsce – ocena funkcjonowania na przykładzie procesu usamodzielniania wychowanków. Analizy i Opinie, 12.
• Milczarek M. (2018). Przygotowanie do samodzielności życiowej usamodzielnianych wychowanków placówek opiekuńczo - wychowawczych. Civitas Hominibus, 13. https://ch.ahe.lodz.pl/content/132018
• NIK (2014). Najwyższa Izba Kontroli Informacja o wynikach badania. Pomoc w usamodzielnianiu się pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej. Warszawa (https://www.nik.gov.pl/plik/id,7849,vp,9839.pdf 26.06.2020);
• NIK (2017). Najwyższa Izba Kontroli o działaniach na rzecz tworzenia i wsparcia rodzin zastępczych Warszawa (https://www.nik.gov.pl/do_druku/typ,0,id,2930.html?refe-rer=https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-dzialaniach-powiatow-na-rzecz-tworzenia-i-nbsp-wsparcia-rodzinzastepczych.html 15.11.2020)
• Winiarski M. (1999). Samodzielność życiowa. In: Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej. D. Lalak, T. Pilch (eds). Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie.
• Act of 24 July 1998 on the Introduction of the Country’s Three-tier territorial Division ( Journal of Laws of 1998, No 96, item 603).
• Act of 9 June 2011 on Family Support and the Foster Care System (Journal of Laws, no 149, item 887 with subsequent amendments).
• Act of 12 March 2004 on Social Assistance (Journal of Laws of 2019, item 1507).
• Ordinance of the Minister of Labour and Social Policy of 3 August 2012 on providing assistance for gaining independence, continuation of education and settlement (Journal of Laws of 2012, item 954).
• Ordinance of the Minister of Labour and Social Policy of 23 December 2004 on providing assistance for gaining independence, continuation of education and settlement (Journal of Laws, No 6, item 45).
• Ordinance of the Council of Ministers of 11 March 2018 on verified income criteria and amounts of financial assistance in social welfare ( Official Gazette of the Republic of Poland of 13 July 2018, item 1358).
• Announcement of the Minister of Family, Labour and Social Policy of 23 March 2018 on the amount of benefits entitled for a foster family and persons running a family - type children’s home and the amount of assistance for care leaver gaining independence ( Official Gazette of the Republic of Poland of 29 March 2018, item 326).

Identifiers

DOI

10.34813/20coll2020