Grób konia z Dziekanowic

• Authors: Wrzesińska Anna , Wrzesiński Jacek

Title variants

DE

Das Grab eines Pferdes aus Dziekanowice

• Languages of publication: PL

Abstracts

DE

Das frühmittelalterliche Skelettgräberfeld in Dziekanowice, Fst. 22 (Gemeinde Łubowo, Woj. Poznań) liegt am östlichen Ufer des Lednica-Sees, ca. 90 m weit von dem Brückenübergang auf Ostrów Lednicki (Abb. 1). 404 bisher freigelegten Skelettgräber (Abb. 2) werden auf den Zeitraum von der Mitte des 11. bis Ende des 12. Jh. datiert. In der Ausgrabungskampagne 1993 wurde ein Grab eines Pferdes freigelegt (Abb. 4 und 5). In der Tiefe von ca. 9 0 - 100 cm unter der gegenwärtigen Nutzfläche befand sich das Skelett eines Pferdes, der in anatomischer Anordnung gelegt war. Das Pferd Jag au f der linken Seite in einer 240x240 cm großen Grube. Unter den vorderen Gliedern (ohne Hufe!) befanden sich kleine Steine. Über dem Skelett, in der Höhe des Brustkastens, lagen zwei große (60-70 cm Durchmesser) Granitgesteine. Das Skelett gehörte einem Hengst, der im Alter 15- 18 Jahre gestorben ist, im Hinterteil ca. 142 cm hoch, mit stark ausgeriebenen Oberflächen der linken und rechten Backenzähnen des Unterkiefers. Das Pferdegrab wurde vom Grab 21/92 beschädigt (Abb. 2 - 5 ) . Infolge der Beschädigung wurde dem Skelett des Pferdes der Schädel entzogen und der erste Halswirbel verlagert. Es fehlt an keinerlei Beigaben sowohl in dem Männergrab (Grab 21/92) als auch in dem Pferdegrab, was deren genaue Chronologie unmöglich machte. Nur ihre gegenseitige Relation ermöglicht die Bestimmung einer relativen Chronologie — das Pferdegrab ist älter als das Grab 21/92, das zu dem auf den Zeitraum von der Mitte des 11. bis Ende des 12. Jh. datierten Gräberfeld gehört. Um die Chronologie des Pferdegrabes anzunähern, wurden die Fragmente des Skeletts des Pferdes (und auch von 4 anderen Gräbern aus dem Gräberfeld) einer Radiokarbonanalyse unterzogen. Erhaltene Ergebnisse (Tabelle 1) lassen es zu, den chronologischen Horizont des Pferdegrabes zu bestimmen. Seine Entstehungszeit kann mit der frühmittelalterlichen Zeit, jedoch mit d er Zeit vor dem Funktionieren des Gräberfeldes verbunden werden.

• Publisher: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
• Journal: Studia Lednickie
• Year: 1998
• Volume: 5
• Pages: 103-115

Dates

published

1998

Contributors

author

Wrzesińska Anna

• Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy

author

Wrzesiński Jacek

• Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy

References

• Ambros С. 1991. Kostrove zvyšky koňa zo staromadarského pohrebiska v Nesvodach, AR 43, s. 281-184.
• Ambros C., Müller H.-H. 1980. Frühgeschichtliche Pferdeskelett aus dem Gebit der Tschechoslowakei, Bratislava.
• Baranowski T. 1996. Pochówki koni z Tumian, w woj. olsztyńskim, AP 41, s. 65-130.
• Caune A. 1995. Archäologische Zeugnisse von den heidnischen Volksglauben in Riga während des 12-13 Jahrhunderts, Św 40, s. 26-42.
• Chalikowa E.A. 1976. Rannievengerskije pamiatniki niżnego Prikamia i Priuralia, Sovietskaja Archeologija, t. 3, Moskva.
• Dembińska M . 1975. Zmiany w strukturze hodowli na ziemiach polskich we w czesnym średniowieczu, KHKM 23, s. 215-224.
• Dzięciołowski E. 1991. Rozmieszczenie stanowisk archeologicznych w Lednickim Parku Krajobrazowym, s. 43-56, [w:] Wstęp do paleoekologii Lednickiego Parku Krajobrazowego, red. K. Tobolski. Poznań.
• Eliade M. 1993. Sacrum, mit, historia. Warszawa.
• Gediga B. 1996. Chrystianizacja i utrzymanie się przedchrześcijańskich praktyk kultowych na Śląsku, [w:] Słowiańszczyzna w Europie średniowiecznej, t. 1, red Kurnatowskas. 159-167. Wrocław
• Gieysztor A. 1982. Mitologia Słowian. Warszawa
• Godynicki Sz., Kruszona W., Schramm W., Makowiecki D. 1993. Szczątki kostne konia (Equus Przewalski F. Caballus L.) z wykopalisk na Ostrowie Lednickim, Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, t. 252, Archeozoologia, s. 15-26.
• Górecki J., Łastowiecki M., Wrzesiński J. 1994. Wczesnośredniowieczne budownictwo mieszkalne Ostrowa Lednickiego, SL 3, s. 21-45.
• Hanuliak M. 1994. Malé Kosihy. Pohrebisko z 10-11. Staročia, Nitra.
• Hensel W. 1973. Polska starożytna, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk.
• Hilczer-Kurnatowska Z. 1982, Zakładzina, SSS, t. 7, s. 52-54.
• Jaskanis J. 1974, Obrządek pogrzebowy Zachodnich Bałtów u schyłku starożytności (I-V w.n.e.), Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk.
• Kempiński A.M. 1993. Słownik mitologii ludów indoeuropejskich. Poznań.
• Kobryń H. 1984. Zmiany niektórych cech morfologicznych konia w świetle badań kostnych materiałów wykopaliskowych z obszaru Polski. Warszawa.
• Kopaliński W. 1990. Słownik symboli. Warszawa.
• Koperski A. 1982. Cmentarzysko „staromadziarskie” w Przemyślu, PiM MAEŁ SA, t. 29, s. 261 - 167.
• Koperski A., Parczewski M. 1978. Wczesnośredniowieczny grób Węgra-koczownika z Przemyśla, AAC 18, s. 151 - 199.
• Kurnatowska Z. 1991. Z badań nad przemianami organizacji terytorialnej w państwie pierwszych Piastów, SL 2, s. 11-22.
• Kurnatowska Z. 1991, Tworzenie się państwa pierwszych Piastów w aspekcie archeologicznym, [w:] Od plemienia do państwa. Śląsk na tle wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny Zachodniej, red. L. Leciejewicz, Wrocław, Warszawa, s. 77 - 98.
• Kurnatowska Z. 1993, Przemiany lokalnych ośrodków władzy w XI-XII wieku w Wielkopolsce, [w:] Lokalne ośrodki władzy państwowej w XI-XII wieku w Europie Środkowo-Wschodniej, red. S. Moździoch, s. 21 - 29. Wrocław
• Lasota-Moskalewska A. 1977. Ocena morfologii kości bydlęcych z „Gajowizny", [w:] Cmentarzysko kultury amfor kulistych w Złotej Sandomierskiej, Wrocław, s. 97-132. 1997, Podstawy archeozoologii. Szczątki ssaków. Warszawa.
• Leśny J. 1973. W sprawie kultu pogańskiego na Ostrowie Lednickim we wczesnym średniowieczu, SlAn 21, s. 119-135.
• Lewicki T. 1988. Kabarowie (Kawarowie) na Rusi, na Węgrzech i w Polsce we wczesnym średniowieczu, [w:] Studia nad etnogenezą Słowian i kulturą Europy średniowiecznej, t. 2, s. 77-88. Warszawa,
• Łowmiański H. 1986. Religia Słowian i jej upadek. Warszawa.
• Makowiecki D. 1997. Hodowla oraz użytkowanie zwierząt na Ostrowie Lednickim w średniowieczu, Poznań (maszynopis niepublikowanej pracy doktorskiej).
• Miś A. L. 1997, Przedchrześcijańska religia Rugian, S1A 38, s. 105-149.
• Müller H.-H. 1985. Frühgeschichtliche Pferdeskelettfunde im Gebit der Deutschen Demokratischenn Republik, Beiträge zur Archäozoologie, t. 4, Weimar.
• Müller-Wille M. 1970-1971. Pferdegrab und Pferdekopfer im frühen Mittelalter, Berichten van de Rijksdienst vorr het Oudheidkunig Bodemonderzoek, t. 20-21, s .119-248.
• Nadolski A., Abramowicz A., Poklewski T. 1959. Cmentarzysko z XI wieku w Lutomiersku pod Łodzią, Łódź.
• Nowak A. 1966. Badania archeologiczne na Ostrowie Lednickim, pow. Gniezno w 1963 roku, S1A 18, s. 179 - 189.
• Piekarczyk S. 1979, Mitologia germańska. Warszawa.
• Pyrgała J. 1973. Gospodarcze i konsumpcyjne aspekty chowu zwierząt udomowionych na ziemiach polskich między I w. p.n.e. a IV w. n.e., KHKM 21, s. 483-493.
• Rajewski Z. 1973. Das Pferd im Glauben bei den Slawen im frühen Mittelalter, [w:] Slavjanite i sredizemnomorsijat svjat VI–XI vek, Sofia, s. 231-237.
• Rajewski Z. 1974. Koń w wierzeniach Słowian wczesnośredniowiecznych, WA 39, s. 516-521.
• Słupecki L. P. 1998. Wyrocznie i wróżby pogańskich Skandynawów. Warszawa.
• Szafrański W. 1983. Płock we wczesnym średniowieczu. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź.
• Szymański W., Dąbrowska E. 1979, Awarzy. Węgrzy, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk.
• Świeżyński K., Wyrost P. 1973. Szczątki z grobów zwierzęcych jako przedmiot badań archeozoologicznych, KHKM 21, s. 455-460.
• Urbańczyk S. 1991. Dawni Słowianie. Wiara i kult, Wrocław, Warszawa, Kraków.
• Węgrzynowicz T. 1982, Szczątki zwierzęce jako wyraz wierzeń w czasach ciałopalenia zwłok. Warszawa.
• Wrzesińscy A., J. 1992, Sprawozdanie z badań na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku szkieletowym w Dziekanowicach, stan. 22, gm. Łubowo, woj. poznańskie, WSA 1, s. 103-112.
• Wrzesińscy A., J. 1996. Grób „pradziejowy” z Dziekanowic, gm. Łubowo, woj. poznańskie, stan. 22, SL 4, s. 325-338.
• Żak J. 1957. Czy grób uzbrojonego jeźdźca z Ciepłego, pow. Tczewski, jest grobem skandynawskim?, AP 1, s. 164-180.
• Żurowska K. 1993, (red.) U progu chrześcijaństwa w Polsce. Ostrów Lednicki, Kraków.

Identifiers

ISBN

83-903072-3-5