MIENIE I RASA. WYBRANE ASPEKTY „ARYZACJI” MAJĄTKU ŻYDOWSKIEGO W TRZECIEJ RZESZY I W KRAJU WARTY

• Authors: Rudawski Bogumił

Title variants

EN

THE RACE AND POSSESSION. SOME ASPECTS OF „ARYANIZATION” OF THE JEWISH PROPERTY IN THE THIRD REICH AND WARTHELAND

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The purpose of the article is to analyze the expropriation of Jewish possesion in the Third Reich and in the part of occupied territories of Poland (Wartheland). The author draws the attention to the organization and stages of the economic exploitation of Jews. The main object of the article is to present the activity of German institution that had been participated in the robbery of Jewish property. In consideration on the formal confiscation, the attention is focused on the Main Trusty Office East, which organized the „aryanization” in occupied Poland. The expropriation of Jews is discussed as a stage of Holocuast. Lastly, the author notes the confiscation operations in the context of the racist and germanization policy towards „Non – Aryan” people.

Keywords

PL

„ARYZACJA”; WŁASNOŚĆ ŻYDOWSKA; GRABIEŻ MIENIA; GŁÓWNY URZĄD POWIERNICZY WSCHÓD

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
• Year: 2016
• Volume: VIII
• Pages: 311-326

Dates

published

2016

Contributors

author

Rudawski Bogumił

• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Bundesarchv Berlin – Lichterfelde, R 144, Haupttreuhandstelle Ost.
• Instytut Zachodni w Poznaniu, Dok. I – 859.
• Archiwum Państwowe w Poznaniu, Haupttreuhandstelle, Poznań, sygn.: 66, 79, 102, 1116, 1117, 2268, 2280, 2424, 4274.
• Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, sygn. 233.
• Pospieszalski K. M., Hitlerowskie „prawo” okupacyjne w Polsce. Wybór dokumentów. Część 1. Ziemie „wcielone”, „Documenta Occupationis”, 1952, t. 5.
• Barkai A., Vom Boykott zur „Entjudung”. Der wirtschaftliche Kampf der Juden im Dritten Reich 1933-1945, Frankfurt am Main 1987.
• Birkwald I., Die Steurverwaltung im Dritten Reich, [w:] Geschichte der Finanzverfassung – und verwaltung in Westfalen seit 1815, red. W. Leesch, Münster 1998.
• Dean M., Robbing the Jews. The confiscation of Jewish Property in the Holocaust, 1933–1945, Cambridge 2008.
• Dmitrzak A., Hitlerowskie kontrybucje w okupowanej Polsce 1939-1945, Poznań 1983.
• Eisenbach A., Hitlerowska polityka zagłady Żydów, Warszawa 1961.
• Fritzsche P., Życie i śmierć w Trzeciej Rzeszy, Kraków 2010.
• Goschler C., The Dispossession of the Jews and the Europeanization of the Holocaust, [w:] Business in the Age of Extremes. Essays on Modern German and Austrian Economic History, red. H. Berghoff, J. Kocka, D. Ziegler, Washington 2013.
• Hilberg R., Zagłada Żydów europejskich, t. 1–3, Warszawa 2014.
• Klein P., Die „Gettoverwaltung Litzmannnstadt” 1940-1944. Eine Dienstelle im Spannungsfeld von Kommunalbürokratie und staatlicher Verfolgungspolitik, Hamburg 2009.
• Loose I., Aspekty ekonomiczno-prawne niemieckiej polityki okupacyjnej i rola banków oraz innych firm niemieckich w Generalnym Gubernatorstwie 1939-1945, [w]: Klucze i kasa. O mieniu żydowskim w Polsce pod okupacją niemiecką i we wczesnych latach powojennych, 1939–1950, red. J. Grabowski, D. Libionka, Warszawa 2014.
• Loose I., Die Beteiligung deutscher Kreditinstitute an der Vernichtung der ökonomischen Existenz der Juden in Polen 1939-1945, [w:] Die Comerzbank und die Juden 1933 – 1945, red. L. Herbst, T. Weihe, München 2004.
• Majer D., „Narodowo obcy” w Trzeciej Rzeszy. Przyczynek do narodowo-socjalistycznego ustawodawstwa i praktyki prawniczej w administracji i wymiarze sprawiedliwości ze szczególnym uwzględnieniem ziem wcielonych do Rzeszy i Generalnego Gubernatorstwa, Warszawa 1989.
• Marczewski J., Hitlerowska koncepcja polityki kolonizacyjno-wysiedleńczej i jej realizacja w „Okręgu Warty”, Poznań 1979.
• Niedośpiał M., Wacławik B., Prawo własności. Aspekty prawne – etyczne (moralne) – społeczne – filozoficzne – ekonomiczno – finansowe, Warszawa 2013.
• Piaszyk Z., Działalność Głównego Urzędu Powierniczego Wschodu w Kraju Warty w latach 1939-1945, [w:] Przyczynki do gospodarki niemieckiej w latach 1939-1945, red. C. Łuczak, Z. Piaszyk, C. Wasiek, Poznań 1949.
• Pohl D., The Robbery of Jewish Property in Eastern Europe under German Occupation, 1939-1942, [w:] Robbery and Restitution. The Conflict over Jewish Property in Europe, red. M. Dean, C. Goschler, P. Ther, New York 2007.
• Rosenkötter B., „...eine der radikalsten Räubereien der Weltgeschichte...”. Die Rolle der Haupttreuhandstelle Ost und ihrer „Sonderabteiling Altreich”, [w:] Vor der Vernichtung. Die staatlichen Enteignung der Juden im Nationalsozialismus, red. K. Stengel, Frankfurt–New York 2007.
• Rosenkötter B., Treuhandpolitik, Die „Haupttreuhandstelle Ost” und der Raub polnischer Vermögen 1939-1945, Essen 2003.
• Ryszka F., Państwo stanu wyjątkowego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1985.
• Ziegler D., „Aryanization” and the Role of the German Great Banks, 1933-1938, [w:] Networks of Nazi Persecution. Bureaucracy, Business nad the Organization of the Holocaust, red. G. D. Feldman, W. Seibel, New York–Oxford 2005.
• Ziegler D., Wixford H., Osterloh J., „Aryanisation” in Central Europe, 1933-1939: a preliminary account for Germany (the „Altreich”), Austria and the „Sudeten” area, [w:] Business and politics in Europe, 1900-1970, red. T. R. Gourvish, Cambridge 2003.