Niewidzialna „Operetka” Witolda Gombrowicza. Od męskości hegemonicznej ku męskości atopicznej

• Authors: Mazurkiewicz Filip

Title variants

EN

Witold Gombrowicz’s Invisible “Operetka” (“Operetta”). From Hegemonic Masculinity to Atopic Masculinity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł o ostatnim dramacie Witolda Gombrowicza powstał jako wyraz niezgody na wcześniejsze odczytania sztuki (Jan Błoński, Jerzy Jarzębski, Maria Janion, Michał Paweł Markowski, Małgorzata Sugiera, Tamara Trojanowska), nie uwzględniające należycie – zdaniem autora – pewnej fundamentalnej niezgodności kwestii historycznych i historiozoficznych poruszanych w sztuce z jej nieoczekiwanym zakończeniem, w którym – przypomnijmy – z trumny wyłania się naga Albertynka. Wysiłek interpretacyjny zmierza więc w kierunku określenia: 1) wcześniej nie odnalezionych intertekstualnych śladów postaci Albertynki, głęboko tkwiących w cyklu powieściowym Marcela Prousta „W poszukiwaniu straconego czasu”; 2) problematyki „Operetki” jako gruntownego przewartościowania XIX-wiecznej nowoczesności; 3) samej sztuki jako dramatu męskości hegemonicznej, z istoty swej nieprzerwanie uczestniczącej w obracaniu historii ludzkości w niewypowiedziany koszmar; 4) Albertynki jako czynnika ustanawiającego inny, radykalny projekt męskości, którą autor proponuje nazywać męskością atopiczną.

EN

The article about Witold Gombrowicz’s last drama was composed as an expression of discontent about the former readings of the play (by Jan Błoński, Jerzy Jarzębski, Maria Janion, Michał Paweł Markowski, Małgorzata Sugiera, Tamara Trojanowska) that inaccurately, in Mazurkiewicz’s view, consider certain fundamental literary historical and historiophilosophical issues touched upon in the play with its unexpected conclusion in which naked Albertine emerges from a coffin. Thus, Mazurkiewicz’s interpretive efforts leads to defining 1) previously not found intertextual traces of Albertine deeply rooted in Marcel Proust’s “In Search of Lost Time;” 2) the problems of “Operetta” as a thorough reevaluation of 19th century modernity; 3) the play as a hegemonic masculinity drama in its nature constantly taking part in turning history of humanity into a terrifying nightmare; 4) Albertine as a factor establishing a different, radical project of masculinity which the author proposes to be referred as “atopic.”

Keywords

EN

Witold Gombrowicz; W. Gombrowicz’s "Operetka (Operetta)"; Jan Błoński; Jerzy Jarzębski; Maria Janion; Michał Paweł Markowski; Małgorzata Sugiera; Tamara Trojanowska; Albertine; Marcel Proust; M. Proust’s “In Search of Lost Time"; hegemonic masculinity

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2016
• Volume: 107
• Issue: 2
• Pages: 113-136

Dates

printed

2016-06-27

Contributors

author

Mazurkiewicz Filip

Identifiers

ISSN

0031-0514