Wyłowione z potoku mowy. O statusie i funkcjonowaniu w polszczyźnie wyrażenia „powiem ci, że_”

• Authors: Wołk Mariola

Title variants

EN

Caught in the stream of speech. On the status and functioning of "powiem ci, że_" (‘I will tell you that _’) in the spoken Polish

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem opisu w artykule jest wyrażenie pojawiające się w prywatnych, potocznych rozmowach. Najczęściej funkcjonuje ono w tekstach w postaci ciągu „powiem ci, że_”, ale nie jest to jego jedyny kształt – prawostronny zaimek w liczbie pojedynczej może być zastąpiony innym wyrażeniem adresatywnym, np. „powiem wam, że_”, „powiem panu / pani, że_” itp. Celem zaprezentowanych rozważań jest ustalenie statusu tego wyrażenia, czyli odpowiedź na pytanie, czy badany ciąg stanowi gotową całość odrębną pod względem formalnym i funkcjonalnym (w rozumieniu A. Bogusławskiego – jednostkę języka), czy też jest złożeniem jednostek, tyle że często występującym w takim kształcie. Kolejnym zadaniem jest przybliżenie zestawu cech językowych opisywanego wyrażenia, w szczególności jego właściwości pragmatycznych i semantycznych. Krótka wzmianka poświęcona została również próbie klasyfikacji gramatycznej ciągu „powiem ci, że_”.

EN

The article presents a description of a common phrase which occurs in private, colloquial conversations. It most commonly functions in utterances as a sequence, yet this is not the only shape it assumes – the rightside singular pronoun can be replaced with an addressee-related expressions, e.g. "powiem wam, że_", "powiem panu / pani, że_" (‘I’ll tell you that_’ when ‘you’ can denote both a second person plural pronoun as well as a polite third person singular pronoun with Ms/Mr as the addressee), etc. The presented discussion aims at establishing the status of the expression, which means deciding whether the analysed sequence constitutes a complete unit formally and functionally separate from others (i.e. a unit of language according to Andrzej Bogusławski) ten used in this form. Another purpose of the article is to present more closely a set of linguistic features of the described phrase, especially its pragmatic and semantic properties. A short note also refers to the grammatical classification of the sequence "powiem ci, że_".

Keywords

PL

jednostka języka; semantyka; pragmatyka; metatekst

EN

a unit of language; semantics; pragmatics; metatext

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2016
• Volume: 96
• Issue: 4
• Pages: 88-96

Contributors

author

Wołk Mariola

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn