ZWYCZAJE ZWIĄZANE Z ZAKUPAMI W SKLEPIKACH SZKOLNYCH ORAZ OPINIE UCZNIÓW NA TEMAT ZMIAN W ICH ASORTYMENCIE PO WPROWADZENIU ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ZDROWIA Z DNIA 26 SIERPNIA 2015 ROKU DOTYCZĄCEGO ŻYWIENIA W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH

• Authors: Kucharska Alicja , Wiski Mateusz , Sińska Beata , Panczyk Mariusz

Title variants

EN

Habits Related to School Shops and Students’ Opinions on the Changes Made in Product Range Following the Implementation of the Minister of Health Regulation of 26th August 2015 Concerning Nutrition Standards in Educational Institutions

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Sklepiki szkolne stanowią ważny element polityki zdrowotnej, mającej na celu zapobieganie nadwadze, otyłości oraz niedożywieniu wśród uczniów. Oferowanie w nich odpowiednich produktów może kształtować prozdrowotne nawyki żywieniowe. Celem pracy było poznanie zwyczajów związanych z zakupami w sklepikach szkolnych oraz opinii uczniów na temat zmian w ich asortymencie po wprowadzeniu Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 roku. Badaniem objęto 394 uczniów szkół podstawowych z Warszawy i Łomży. Zastosowano technikę ankiety audytoryjnej. U 38% uczniów stwierdzano nadmierną masę ciała. Większość respondentów była niezadowolona ze zmian w asortymencie (70%) i wyraziła opinię, że były one niepotrzebne (61%). Ponad jedna trzecia ankietowanych deklarowała rzadsze zakupy po wprowadzeniu zmian (34%) a także chciała powrotu do sklepików szkolnych produktów zabronionych (słodkich przekąsek – 50%, słonych przekąsek – 40%, słodkich napojów – 20% oraz słodkich bułek 20%). Uzyskane wyniki skłaniają do wniosku, że wprowadzenie zmian w sposobie żywienia uczniów jest konieczne jednakże, aby uzyskać ich akceptację należy poprzedzić je edukacją skierowaną do wszystkich członków społeczności szkolnej.

EN

School shops constitute a vital part of the health policy which aims to prevent overweight, obesity and malnutrition among pupils. Offering the right kinds of products can help foster healthy eating habits. The aim of the paper was to discover students’ habits related to buying at the school shop and students’ opinions on the changes in product choice following the Minister of Health Regulation of 26th August 2015. The study comprised 394 elementary school students from Warsaw and Łomża. The survey was conducted as an auditorium questionnaire. 38% of students exhibited excess body weight. Most of the respondents were unhappy about the changes in the product range (70%) and expressed their opinion that the changes were unnecessary (61%). Over one third of the respondents reported lower shopping frequency after the changes were introduced (34%) and wanted the shops to reintroduce the banned products (sweet snacks - 50%, savoury snacks - 40%, sweet beverages - 20%, and sweet pastries - 20%). The results lead to the conclusion that the changes in students’ diet are necessary, but for them to be accepted, the changes need to be preceded by an educational programme directed to all members of the school community.

Keywords

PL

zwyczaje żywieniowe; dzieci; młodzież; sklepiki szkolne

EN

eating habits; children; youth; school shops

• Publisher: Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
• Journal: Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
• Year: 2017
• Issue: 2(52)
• Pages: 275-287

Contributors

author

Kucharska Alicja

• Warszawski Uniwersytet Medyczny

author

Wiski Mateusz

• Warszawski Uniwersytet Medyczny

author

Sińska Beata

• Warszawski Uniwersytet Medyczny

author

Panczyk Mariusz

• Warszawski Uniwersytet Medyczny

References

• Jaczewska-Schuetz J. (2014), Analiza żywienia zbiorowego w Polsce w szkołach podstawowych i gimnazjach z uwzględnieniem ilości stołówek szkolnych, liczby uczniów korzystających z posiłków szkolnych oraz struktury finansowania tych posiłków, „Żywienie Człowieka i Metabolizm”, nr 41(4).
• Jarosz M. (red) (2013), Ogólnopolskie działania w zakresie zwalczania nadwagi i otyłości, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, Wydawnictwo IŻŻ, Warszawa, http://www.who.int/growthref/who2007_bmi_for_age/en/ [dostęp: 18.04.2016].
• Kardas M., Nowak J., Kiciak A., Grochowska-Niedworok E. (2013), Promocja zdrowia w aspekcie asortymentu produktów oferowanych przez sklepiki szkolne, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, nr 19(4).
• Mazur J., Małkowska-Szkutnik A. (2010), Problem nadwagi i otyłości w Polsce wśród dzieci i młodzieży, dane epidemiologiczne, Raport z badań HBSC, http://www. parpa.pl/images/file/hbsc_rap1-2010.pdf [dostęp: 20.04.2016].
• Pachocka L. (2010), Rola dietetyka w ochronie zdrowia publicznego, „Żywienie Człowieka i Metabolizm”, nr 37(3).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. z 2015 r., poz. 1256).
• Somow U. (2016), Analiza trybu wprowadzenia oraz ocena treści Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 roku dotyczącego żywienia w placówkach oświatowych, „Polish Journal of Nutrition”, nr 3(5).
• Szatko F., Wierzbicka M., Grzybowski A. (2010), Kariogenne wzorce żywieniowe polskich dzieci narzucone przez sklepiki szkolne, „Przegląd Stomatologii Wieku Rozwojowego”, nr 3(4).
• Szostak-Węgierek D., Cybulska B., Zdrojewski T., Kopeć G., Podolec P. (2009), Dlaczego w polskich szkołach nie powinna być sprzedawana żywność typu fast food?, „Kardiologia Polska”, nr 67(3).
• Szymandera-Buszka K., Waszkowiak K., Jędrusek-Golińska A., Sulima E., Skowrońska M. (2010), Ocena asortymentu sklepików w szkołach miasta Poznania, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, nr 91(4).
• Vardanjani A.E., Reisi M., Javadzade H., Pour Z.G., Tavassoli E. (2015), The Effect of nutrition education on knowledge, attitude, and performance about junk food consumption among students of female primary schools, “Journal of Education and Health Promotion”, No. 4(53).
• Wawrzyniak A., Hamułka J., Sadurska J. (2010), Częstotliwość zakupu produktów spożywczych w sklepikach szkolnych w kontekście nieprawidłowości masy ciała uczniów, „Hygeia Public Health”, nr 45(2).
• Wojciechowska J. (2014), Rodzinne środowisko żywieniowe jako istotny czynnik kształtowania nawyków żywieniowych u dzieci i młodzieży, „Pielęgniarstwo Polskie”, nr 1(51).
• Wolnicka K. (2008), Regularne spożywanie posiłków, pojadanie między posiłkami, (w:) POLHEALTH Zasady prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży oraz wskazówki dotyczące zdrowego stylu życia, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.
• Wolnicka K., Jaczewska-Schuetz J. (2010), Zachowania żywieniowe dziewcząt i chłopców z losowo wybranych szkół warszawskich, „Żywienie Człowieka i Metabolizm”, nr 37(4).