Obszar Metropolitalny Warszawy a rozwój Mazowsza. Wybrane wyniki badań prowadzonych w projekcie „Trendy Rozwojowe Mazowsza”

• Authors: Przemysław Śleszyński

Title variants

EN

Warsaw Metropolitan Area and the development of Mazovia. The selected results of the research carried on project “The Development Trends of the Mazovia Region”

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule zawarto najważniejsze wyniki badań z projektu pod tym samym tytułem, wykonywanego w ramach większego projektu „Trendy Rozwojowe Mazowsza”, realizowanego dla władz samorządowych województwa mazowieckiego w latach 2010−2012. Badano głównie zagadnienia demograficzno-osadnicze oraz kwestie kształtowania się powiązań funkcjonalnych, dostępności przestrzennej, a także infrastrukturalne i użytkowania ziemi. Głównym celem badań było sformułowanie przesłanek rozwojowych, w tym rozpoznanie czynników i uwarunkowań wpływających na prawidłowy przepływ bodźców rozwojowych oraz lepszą efektywność zagospodarowania strefy podmiejskiej i spójność przestrzenną regionu mazowieckiego. Zakres czasowy projektu dotyczył okresu po 1990 r. (diagnoza i retrospekcja) oraz 2030 r. (prognoza). Artykuł ma charakter przeglądowy, relacjonujący wybrane zagadnienia, opublikowane już w obszernej monografii (Śleszyński 2012a), a jego celem jest upowszechnienie najważniejszych wyników badań.

EN

The paper includes the most important results of the project of the same title, carried out as part of a larger project “The Development Trends of the Mazovia Region”, implemented for the local government of the Mazowieckie voivodship in 2010−2012. It primarily concerned demographic and settlement issues related to the evolution of functional relations and linkages, spatial availability, as well as infrastructure and land use conditions. The main objective was to formulate the conditions which would ensure development, and to identify the factors and conditions that affected easy flow of development stimuli and better efficiency of the suburban zone and spatial cohesion of the Mazovia region. The horizon time of the project concerned the period after 1990 (diagnosis and retrospective study) and 2030 (forecast). The paper has a survey character, it reports on selected topics only, and its aim is to disseminate important research results.

Keywords

PL

rozwój społeczno-ekonomiczny; strefa podmiejska; suburbanizacja; Warszawa; Obszar Metropolitalny Warszawy; Mazowsze

EN

socio-economic development; suburban zone; suburbanization; Warsaw; Warsaw Metropolitan Area; Mazovia region

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2015
• Issue: 3(61)
• Pages: 43-66

Contributors

author

Przemysław Śleszyński

• Instytut Geografi i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

References

• Błażejczyk K., Błażejczyk A., Kuchcik M., Milewski P., Szmyd J., 2014, „Zmiany zagospodarowania Warszawy według Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i ich możliwy wpływ na warunki mikroklimatyczne i jakość życia mieszkańców”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 2(56), s. 95−118.
• Chrzanowska M., Pomianek I., Drejerska N., 2014, „Zastosowanie analizy korespondencji do badania sytuacji mieszkańców strefy podmiejskiej Warszawy na rynku pracy”, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 327, s. 338−345.
• Chmielewski J.M., Turek A., Kardaś A., 2014, „Tendencje rozwoju pasma północnego obszaru metropolitalnego Warszawy”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 2(56), s. 68−94.
• Degórska B., 2012a, „Problemy planowania struktur przyrodniczych Obszaru Metropolitalnego Warszawy związane z żywiołową urbanizacją przestrzeni”, Mazowsze. Studia Regionalne, nr 10, s. 89−106.
• Degórska B., 2012b, „Spatial growth of urbanised land within the Warsaw Metropolitan Area in the fist decade ofthe 21st century”, Geographia Polonica, nr 85(3), s. 77−96.
• Domański R., 1980, „Dostępność, efektywność i przestrzenna organizacja”, Przegląd Geograficzny, nr 52(1), s. 3−39.
• Dziemianowicz, W., 2000, „Warszawskie przedsiębiorstwa w procesie globalizacji”, w: A. Kukliński, J. Kołodziejski, T. Markowski, W. Dziemianowicz (red.), Globalizacja polskich metropolii, Warszawa: EUROREG.
• Fuhrmann M., Grochowski M., Pieniążek M., Wilk W., Zegar T., 2005, „Warszawa – Obszar Metropolitalny Warszawy – Mazowsze: relacje międzygminne: współpraca czy obojętność?”, Samorząd Terytorialny, nr 7−8, s. 17−37.
• Grochowski M., 2004, „Suburbanizacja – w poszukiwaniu lepszych warunków życia (przykład strefy podmiejskiej Warszawy)”, w: I. Jażdżewska (red.), Zróżnicowanie warunków życia ludności w mieście. XVII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Gutry-Korycka M. (red.), 2005, Urban sprawl. Warsaw Agglomeration case study, Warsaw: Warsaw Uniwersity Press.
• Hensher D.A., Button K.J., Haynes K.E., Stopher P. (red.), 2004, Handbook of Transport Geography and Spatial Systems, Bingley: Emerald Group.
• Herbst M., Wójcik P., 2013, „Delimitacja dyfuzji rozwoju z miast metropolitalnych z wykorzystaniem korelacji przestrzennej”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 4(54), s. 5−21.
• Jędrzejczyk D., Wilk W., 1992, Urbanizacja wsi w strefi podmiejskiej Warszawy, Warszawa: Wydawnictwa WGiSR UW.
• Komornicki, T., 2000, Geograficzny aspekt niepowodzenia rządowego programu budowy autostrad, Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG, t. 6, Warszawa−Rzeszów: Komisja Geografii Komunikacji PTG.
• Komornicki, T., Bański, J., Śleszyński, P., Rosik, P., Świątek, D., Czapiewski, K.Ł., Bednarek-Szczepańska, M., Stępniak, M., Mazur, M., Wiśniewski, R., Solon, B., 2010, Ocena wpływu inwestycji infrastruktury transportowej realizowanych w ramach polityki spójności na wzrost konkurencyjności regionów (w ramach ewaluacji ex post NPR 2004−2006), Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• Korcelli P., Grochowski M., Kozubek E., Korcelli-Olejniczak E., Werner P., 2012, Development of urban-rural regions: from European to local perspective, Monografi IGiPZ PAN, t. 14, Warszawa: IGiPZ PAN.
• Korcelli-Olejniczak E., 2013, „Warsaw urban-rural region – an alternative development perspective?”, Geographia Polonica, nr 86(2), s. 153−166.
• Kowalewski A., Mordasewicz J., Osiatyński J., Regulski J., Stępień J., Śleszyński P., 2014, „Ekonomiczne straty i społeczne koszty niekontrolowanej urbanizacji w Polsce– wybrane fragmenty raportu”, Samorząd Terytorialny, nr 25(4/280), s. 5−21.
• Kuć-Czajkowska K., 2009, „Funkcje metropolitalne Warszawy, Pragi i Budapesztu”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 1(35), s. 74−94.
• Lijewski, T., 2000, Problemy zagospodarowania przestrzennego polski w świetle przebudowy infrastruktury komunikacyjnej, Dokumentacja Geograficzna, t. 18, Warszawa: IGiPZ PAN.
• Lisowski A., 2010, „Suburbanizacja w obszarze metropolitalnym Warszawy”, w: S. Ciok, P. Migoń (red.), Przekształcenia struktur regionalnych. Aspekty społeczne, ekonomiczne i przyrodnicze, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego.
• Lisowski A., Grochowski, 2009, „Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy i konsekwencje”, w: K. Saganowski, M. Zagrzejewska-Fiedorowicz, P. Żuber (red.), Ekspertyzy do Koncepcji Zagospodarowania Przestrzennego Kraju, t. 1, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• Mantey D., 2013, „Pułapka suburbanizacji, czyli o planach migracyjnych młodych piaseczan”, Przegląd Geograficzny, nr 85(2), s. 271−289.
• Niedzielski M., 2006, „A spatially disaggregated approach to commuting efficiency”, Urban Studies, nr 43, s. 2485−2502.
• Niedzielski M., Śleszyński P., 2008, „Analyzing accessibility by transport mode in Warsaw, Poland”, Geographia Polonica, nr 81(3−4), s. 61−78.
• Olszewski P., Dybicz T., Śleszyński P., 2013, „Proponowane miary dostępności czasowej w transporcie publicznym”, Przegląd Komunikacyjny, nr 12, s. 10−17.
• Potrykowska, A., Śleszyński, P., 1999, „Migracje wewnętrzne w Warszawie i województwie warszawskim”, Atlas Warszawy, t. 7, Warszawa: IGiPZ PAN.
• Smętkowski, M., 2003, „Polaryzacja procesów rozwoju w regionie metropolitalnym Warszawy”, w: I. Jażdżewska (red.), Funkcje metropolitalne i ich rola w organizacji przestrzeni. Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź: Katedra Geografii Miast i Turyzmu UŁ.
• Smętkowski M., 2007, „Nowe relacje metropolia − region w gospodarce informacyjnej na przykładzie Warszawy i Mazowsza”, w: G. Gorzelak (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Solon J., 2009, „Spatial context of urbanization: landscape pattern and changes between 1950 and 1990 in the Warsaw metropolitan area”, Poland, Landscape Urban Planning, nr 93(3−4), s. 250−261.
• Stępniak M., Deręgowska A., Śleszyński P., 2012, Atlas. Społeczno-demograficzny rozwój Mazowsza, Warszawa: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego.
• Strzelecki Z., Kucińska M., 2006, „Żywiołowe rozprzestrzenianie się metropolii warszawskiej”, w: S. Kozłowski (red.), Żywiołowe rozprzestrzenianie się miast. Narastający problem aglomeracji miejskich w Polsce, Studia nad zrównoważonym rozwojem Komitetu „Człowiek i Środowisko» PAN”, t. 2, Białystok−Lublin−Warszawa: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
• Śleszyński P., 2003, „Funkcje metropolitalne Warszawy – zarys problematyki”, w: I. Jażdżewska (red.), Funkcje metropolitalne i ich rola w organizacji przestrzeni. XVI Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź: Katedra Geografii Miast i Turyzmu UŁ, Komisja Geografii Osadnictwa i Ludności PTG, Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
• Śleszyński P., 2004a, „Demograficzne przesłanki rozwoju rynku mieszkaniowego w aglomeracji warszawskiej”, Przegląd Geograficzny, nr 76(4), s. 493−514.
• Śleszyński P., 2004b, Kształtowanie się zachodniej części centrum Warszawy, Prace Geograficzne, t. 196, Warszawa: IGiPZ PAN.
• Śleszyński P., 2005, „Różnice liczby ludności ujawnione w Narodowym Spisie Powszechnym 2002”, Przegląd Geograficzny, nr 77(2), s. 173−212.
• Śleszyński P., 2008, „Ocena powiązań gospodarczych i kapitałowych miedzy miastami”, w: K. Saganowski, M. Zagrzejewska-Fiedorowicz, P. Żuber (red.), Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008−2033, t. 1, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• Śleszyński P., 2009, „Dostępność metropolii jako warunek konkurencyjności polskiej przestrzeni”, Mazowsze. Studia Regionalne, nr 2, s. 53−71.
• Śleszyński P., 2012a, „Warszawa i Obszar Metropolitalny Warszawy a rozwój Mazowsza”, Trendy Rozwojowe Mazowsza, nr 8, Warszawa: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego, Warszawa, http://www.trendyrozwojowemazowsza.pl/sites/default/fles/trm_nr8_lekki.pdf[dostęp 10.08.2015].
• Śleszyński P., 2012b, „Klasyfikacja gmin województwa mazowieckiego”, Przegląd Geograficzny, nr 86(4), s. 559−576.
• Śleszyński P., 2013a, „Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych stolic województw”, Przegląd Geograficzny, nr 85(2), s. 173−197.
• Śleszyński P., 2013b, „Migracje na Obszarze Metropolitalnym Warszawy: uwarunkowania i wnioski dla polityki miejskiej i przestrzennej”, Samorząd Terytorialny, nr 24(11), s. 45−61.
• Śleszyński P., 2013c, „Warszawa jako ośrodek dojazdów pracowniczych”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 1(51), s. 5−25.
• Śleszyński P., 2014a, „Przemiany społeczno-demograficzne województwa mazowieckiego w latach 1990–2030”, Trendy Rozwojowe Mazowsza, nr 15, Warszawa: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego, , http://www.trendyrozwojowemazowsza.pl/sites/default/fies/trm_nr_15_internet.pdf[dostęp 10.08.2015].
• Śleszyński P., 2014b, „Dostępność czasowa i jej zastosowania”, Przegląd Geograficzny, nr 86(2), s. 171−215.
• Śleszyński P., Czapiewski K., Komornicki T., Stępniak M., Świątek D., Węcławowicz G., Deręgowska A., Janc K., Jaworska B., Rosik P., Siłka P., Wiśniewski R., 2012, „Społeczno-demograficzne uwarunkowania rozwoju Mazowsza”, Trendy Rozwojowe Mazowsza, nr 3, Warszawa: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego, http://www.trendyrozwojowemazowsza.pl/sites/default/fies/www_trm_nr_3.pdf [dostęp 10.08.2015].
• Śleszyński P., Dybicz A., Olszewski P., 2015, „Stopień dostępności czasowej jako syntetyczny wskaźnik poziomu obsługi transportowej”, Przegląd Komunikacyjny, nr 6, s. 23−27.
• Śleszyński P., Rosik P., 2013, „Struktura drogowego ruchu dojazdowego do Warszawy w świetle badań kordonowych”, Transport Miejski i Regionalny, nr 7, s. 34−41.
• Śleszyński P., Stępniak M., Górczyńska M., 2011, „Sieć autobusowa w województwie mazowieckim”, Transport Miejski i Regionalny, nr 4, s. 22−26.
• Taylor, Z., 1997, „Przebieg autostrady A2 a system drogowy aglomeracji warszawskiej”, Biuletyn KPZK PAN, z. 179, s. 89−109.
• Taylor Z., 2007, Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, Monografie IGiPZ PAN, t. 7, Warszawa: IGiPZ PAN.
• Węcławowicz G., 2002, „O nową politykę regionalną dla obszaru metropolitalnego Warszawy i Polski Wschodniej”, w: G. Węcławowicz (red.), Warszawa jako przedmiot badań w geografii społeczno-ekonomicznej, Prace Geograficzne, t. 184, Warszawa: IGiPZ PAN.
• Wróbel A., 1960, Województwo warszawskie. Studium ekonomicznej struktury regionalnej, Prace Geograficzne IG PAN, t. 24, Warszawa: IG PAN.

Identifiers

DOI

10.7366/1509499536103