Etyczno-moralne uwarunkowania kształtujące postawy wojennego społeczeństwa obywatelskiego żołnierzy 2. Korpusu Polskiego w kampanii włoskiej 1944-1945

• Authors: Zbigniew Werra

Title variants

EN

Ethical and moral factors influencing the shaping of the attitudes of the wartime civil society of the soldiers of the 2nd Polish Corps in the Italian campaign 1944-1945

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W czasie trwania działań II wojny światowej nie używano jeszcze pojęcia „społeczeństwo obywatelskie”. Artykuł ten w swojej analizie ma ukazać, iż mimo że nie używano tego pojęcia, to w swej istocie ono funkcjonowało. Nakreślona została tu pewna treść, która może wskazywać na fakt, że oprócz zwykłej struktury wojskowej, jaka niewątpliwa jest konieczna do prowadzenia działań wojennych, konieczne było wytworzenie więzi społecznych miedzy żołnierzami, ale więzi nieco innych niż służbowe. Tu wydaje się być ważną idea gen. W. Andersa polegająca na budowaniu w szeregach wojska pewnych struktur społeczeństwa obywatelskiego czasu wojny. Jego fundament stanowiły zasady etyczne. W tym względzie niezastąpiona była rola kapelanów wojskowych.

EN

During World War II the idea of “the civil society” was not known. The paper is to show that although the notion was not used, yet it already functioned. The author tries to prove that in order to carry out the war activity successfully, both the ordinary military structure and the relations between the soldiers, besides the official ones, are necessary. The idea of Gen. W. Anders to build a certain structure of the civil society during wartime seems to be important. The ethical principles were the foundations of the society. In this regard, the role of military chaplains was invaluable.

Keywords

PL

Ankona; Bolonia; II wojna światowa; generał; kapelan wojskowy; kampania włoska; 2. Korpus Polski; Monte Cassino; Pomocnicza Służba Kobiet; społeczeństwo obywatelskie; społeczność wojskowa; wartości etyczne; Władysław Anders; żołnierze

EN

Ancona; Bologne; World War II; General; military chaplain; the Italian Campaign; the 2nd Polish Corps; Monte Cassino; Auxiliary Women Service; civil society; military society; ethical values; Wladyslaw Anders; soldiers

• Publisher: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego w Szczecinie / Wyższe Seminarium Duchowne w Koszalinie
• Journal: Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
• Year: 2014
• Issue: 21
• Pages: 327-341

Contributors

author

Zbigniew Werra

• adiunkt w Zakładzie Filozofii i Kultury Instytutu Polityki Społecznej i Stosunków Międzynarodowych Politechniki Koszalińskiej

References

• Adamkiewicz M., Z dziejów etosu wojska, Warszawa 1997.
• Bobińska A., Pomocnicza Wojskowa Służba Kobiet 2. Korpusu 1941-1945, Warszawa 1999.
• Cało K., Na froncie wytrzymałości psychicznej, „Ochotniczka” (1944), nr 9-10-11.
• Choma W., Karpackie szkoły, „Goniec Karpacki” (1944), nr 15.
• Domaniewski H., Atmosfera kobiecej opieki, „Ochotniczka” (1945), nr 5.
• Etyczne społeczeństwo obywatelskie, w III RP, red. M. Kwiatkowski, w: Wartości i interesy a społeczeństwo obywatelskie, „Rocznik Lubuski” (2003), t. 29, cz. 1.
• Falkiewiczowi A., Z najmłodszymi, „Ochotniczka” (1944), nr 7-8.
• Filipowski A., Odwaga i wytrwałość polskiej kobity, „Ochotniczka” (1944), nr 3-4.
• Jonkajtys-Luba G., Opowieść o 2. Korpusie Polskim generała Andersa, Warszawa 2004.
• Kłosowska W., Znałam ich wielu, „Junak” (1944), nr 6.
• Leitgeber W., Niepokój naszych czasów, „Ochotniczka” (1944), nr 13.
• Listy z Włoch, „Junak” (1944), nr 5.
• Lorenz K., Regres człowieczeństwa, przeł. A.D. Tauszyńska, Warszawa 1986.
• Makowski J., Głód, „Junak” (1944), nr 1.
• Mariański J., Kościół katolicki a rozwój społeczeństwa obywatelskiego, w: Wartości i interesy a społeczeństwo obywatelskie, red. M. Kwiatkowski, „Rocznik Lubuski” (2003), t. 29, cz. 1.
• Marszałek M., Operacje ewakuacyjne (według poglądów amerykańskich), „Zeszyty Naukowe AON” (2003), nr 1.
• Monte Cassino to nie Samosierra, „Orzeł Biały” (1944), nr 16.
• Monte Cassino W walce ze śmiercią, „Ochotniczka” (1944), nr 9-10-11.
• Naglerowa H., Musimy wiedzieć, „Ochotniczka” (1944), nr 3-4.
• Naglerowa H., Wola kobiet polskich, „Ochotniczka” (1945), nr 7.
• Nagórski J., Prawdy o Monte Cassino i Bolonii, „Ochotniczka” (1945), nr 5.
• Nasz polski instynkt samozachowawczy, „Junak” (1944), nr 7.
• Niełatwa Droga, „Ochotniczka” (1946), nr 1.
• Pilatowa J., Jakimi mamy wrócić do Polski?, „Ochotniczka” (1943), nr 1.
• Rabbe S., Transformacji i społeczeństwo obywatelskie w Polsce. Kościół jako sojusznik społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, „Raporty Fundacji Konrada Adenauera” (2008), nr 9.
• Rosa R., Dialektyka bezpieczeństwa wojny i pokoju. Rozprawy z filozofii, myśli społecznopolitycznej i pedagogiki, Warszawa 2003.
• Rozkaz dowódcy 2. Korpusu, w skutek cofnięcia uznania rządowi londyńskiemu, „Ochotniczka” (1945), nr 7.
• Święcicki M., Walki o Bolonię. Nad kanałem Lugo, „Goniec Karpacki” (2002), nr 329.
• U Ojca Świętego, „Ochotniczka” (1944), nr 9-10-11.
• Werra Z., 2. Korpus Polski i służba duszpasterska kapelanów w walkach o Monte Cassino w wypowiedziach młodzieży, w: Bitwa o Monte Cassino 1944, geneza – przebieg – opinie, red. Bogusław Polak, t. 5, Leszno 2004.
• Werra Z., Człowiek, ksiądz, żołnierz w bitwie pod Monte Cassino, w: Bitwa o Monte Cassino 1944, geneza – przebieg – opinie, red. B. Polak, t. 4, Leszno 2004.
• Werra Z., Duszpasterstwo wojskowe w Rzeczpospolitej na przestrzeni wieków, „GROT Zeszyty Historyczne” (2004), nr 20.
• Werra Z., Działalność duszpasterska w 2. Korpusie gen. Władysława Andersa 1941-1947, Warszawa 2009.
• Werra Z., Służba kapelanów wojskowych w Armii Polskiej w ZSRR, w: Służba duszpasterska na frontach II wojny światowej, red. Bogusław Polak, Sianów 2003.
• Ziemie Wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej, „Junak” (1944), nr 2.
• Żaba J., Symbol Bolonii, „Orzeł Biały” (1945), nr 17.