O temporalnych skutkach orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego stosowanie prawa

• Authors: Sebastian Otto

Title variants

EN

Temporal effects of judgments of the Constitutional Court application of the law

Abstracts

PL

Zgodnie z przepisem art. 190 ust. 1 Konstytucji RP, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Ust. 3 tego artykułu stanowi zaś, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a w przypadku innego aktu normatywnego – dwunastu miesięcy. Co istotne, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją RP, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania (art. 190 ust. 4 Konstytucji RP). Stwierdzić należy, że prima facie art. 190 ust. 3 Konstytucji RP skutki orzeczenia Trybunału w stosunku do przepisu prawnego uznanego za niezgodny z ustawą zasadniczą określa w sposób oczywisty. Wejście w życie wyroku, z którym wiąże się oddziaływanie orzeczenia na tekst ustawy, powodujące ewentualną derogację określonej jednostki redakcyjnej aktu prawnego następuje z chwilą ogłoszenia wyroku we właściwym dzienniku urzędowym. Można więc bez wątpienia przyjąć, że bezpośrednim efektem pracy Trybunału, którego dotyczy powyższa regulacja, jest zmiana stanu prawnego w istocie na gruncie tekstu prawnego, tj. w zakresie obowiązywania prawa.

EN

There are many opinions, regarding the effects of judgments of the Constitutional Court. Polish Constitution regulates this issue in a very unclear way. The author of this article finds it incorrect to relate the terminology of judgments’ effects ex tunc or ex nunc to any results of decisions of the Constitutional Court. There is a difference between en entry into force of the Constitutional Court’s judgments and interference in a content of a legal act, which is pro futuro, and elimination of an unconstitutional norm (because of a fall of a presumption of constitutionality) – an elimination of its applicability. Constitutional Court’s judgments, stating that a provision is incompatible with the Constitution must be always taken into account by other courts, and this is connected with the fall of a presumption of constitutionality, which takes place at a hearing. A postponement of an entry into force is not relevant for an application of the law. It is not so, that up to this day provision was consistent with the Constitution, and since that day is has not been constitiunal any more.

Keywords

PL

Prawo konstytucyjne; Trybunał Konstytucyjny

EN

The Constitutional law; the Constitutional Court

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Acta Iuris Stetinensis
• Year: 2010
• Issue: 1

Contributors

author

Sebastian Otto

• Uniwersytet Szczeciński

References

• M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Ars boni et aequi, Poznań 2006, s. 15–16.
• B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2009, s. 835 i n.
• M. Safjan, Skutki prawne orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, PiP 2003, nr 3, s. 5–6.
• K. Gonera, E. Łętowska, Wieloaspektowość następstw stwierdzenia niekonstytucyjności, PiP 2008, nr 5, s. 17.
• K. Pietrzykowski, Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2000 roku, II CKN 688/98, Palestra 2001, nr 11–12, s. 219.
• K. Gonera, E. Łętowska, Artykuł 190 Konstytucji i jego konsekwencje w praktyce sądowej, PiP 2003, nr 9, s. 15–16; postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 kwietnia 2004 r., SK 32/01, OTK-A 2002/3/31.
• L. Bosek, Bezprawie legislacyjne, LexisNexis, Warszawa 2007, s. 33.
• P. Radziewicz, Przywrócenie mocy obowiązującej przepisu prawnego jako skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Sejmowy 2008, nr 3, s. 32.
• R. Hauser, J. Trzciński, Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2008, s. 52–55
• S. Wronkowska, W sprawie bezpośredniego stosowania Konstytucji, PiP 2001, nr 9,s. 16.
• B. Nita, Bezpośrednie stosowanie Konstytucji, a rola sądów w ochronie konstytucyjności prawa, PiP 2002, nr 9, s. 45.
• P. Hofmański, Glosa do postanowienia SN z dnia 13 grudnia 2005 r., III KK 318/05, EPS 2006, nr 7, s. 44.
• M. Florczak, Skutki prawne odroczenia przez Trybunał Konstytucyjny terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego, Przegląd Sejmowy 2003, nr 2, s. 47.
• A. Wróbel, Odroczenie przez Trybunał Konstytucyjny utraty mocy obowiązującej przepisu niezgodnego z Konstytucją. Zagadnienia wybrane, Księga Jubileuszowa ku czci Profesora J. Trzcińskiego, wyd. NSA, Warszawa 2007, s. 125.
• M. Zubik, Trybunały po dziesięciu latach obowiązywania Konstytucji III RP, Przegląd Sejmowy 2007, nr 4, s. 164;