„Robotnica”, „Włościanka” i „Kobieta Sowiecka” – główne tytuły masowej sowieckiej prasy kobiecej szczebla centralnego (przed II wojną i po II wojnie światowej)

• Authors: Miodowski Adam

Title variants

EN

“Robotnica”, “Włościanka” and “Kobieta Sowiecka” – The leading titles mass soviet women’s press at the central level (before and after World War II)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W Polsce odczuwalny jest deficyt wiedzy na temat masowej sowieckiej prasy kobiecej. A przecież to ona przez dekady kształtowała poglądy i postawy milionów Rosjanek, Ukrainek, Białorusinek i pozostałych mieszkanek Związku Sowieckiego. Takie periodyki, jak „Robotnica”, „Włościanka”, „Kobieta Sowiecka”, będąc na szczeblu centralnym częścią potężnej machiny propagandowej, ułatwiały partii komunistycznej „pierekowkę dusz” kobiecych w duchu marksistowskiego feminizmu. A takie jego propagatorki, jak Nadieżda Krupska, Anna Uljanowa-Jelizarowa, Inessa Armand, Aleksandra Kołłontaj i wiele im podobnych, tyle że mniej znanych współpracownic Włodzimierza Lenina i jego następców, łączyły aktywność polityczną i dziennikarską. Konsekwencją tego była nie tylko instrumentalizacja upolitycznionej przez partię komunistyczną prasy kobiecej, ale też ograniczenie jej sprawczości.

EN

In Poland, there is a noticeable deficit of knowledge about the mass Soviet women’s press. After all, it for decades shaped the views and attitudes of millions of Russian, Ukrainian, Belarusian women and other residents of the Soviet Union. Such periodicals as “Robotnica”, “Włościanka”, “Kobieta Sowiecka”, being at the central level a part of a powerful propaganda machine, facilitated the Communist Party’s ‘piecemeal’ of women’s souls in the spirit of Marxist feminism. And its promoters, such as Nadezhda Krupska, Anna Ulyanova-Yelizarova, Inessa Armand, Aleksandra Kołłontaj and many others like them, so much that less known associates of Vladimir Lenin and his successors combined political and journalistic activity. The consequence of this situation was not only the instrumentalization of the women’s press politicized by the communist party, but also the limitation of its agency.

Keywords

PL

Związek Sowiecki; Agitprop; Komitet Kobiet Sowieckich; masowa prasa kobieca; politycyzacja prasy; „Robotnica”; „Włościanka”; „Kobieta Sowiecka”

EN

Soviet Union; Agitprop; Committee of Soviet Women; women’s mass press; politicization of the press; Robotnica [Workwoman]; Włościanka [Countrywoman]; Kobieta Sowiecka [Soviet Woman]

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2021
• Issue: 1(10)
• Pages: 97-125

Dates

published

2021-06-30

Contributors

author

Miodowski Adam

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• Alferova, Irina. „Bol’shevistskaya zhenskaya pechat’ 1920-kh gg. kak sredstvo sotsial’nogo konstruirovaniya »Novoy sovet’skoy zhenshchiny«”, Vestnik Udmurt’skogo universiteta (Seriya „Istoriya i filologiya”), No. 3, 2011, 106–111 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/304kzSh>.
• Blum, Arlen. Za kulisami „Ministerstva pravdy”. Taynaya istoriya sovetskoy tsenzury 1917–1929, (Sankt-Peterburg: Gumanit. agentstwo „Akad.proyekt”, 1994), 4–320 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/3630pcb>.
• Bol’shaya rossiyskaya entsiklopediya [ros. Большая российская энциклопедия], [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/3eFPmce>.
• Dashkova, Tat’yana. „Ideologiya v litsakh. Formirovaniye vizual’nogo kanona v sovetskikh zhurnalakh 1920-kh–1930-kh godov”, Vestnik kul’turologii, No. 2, 2014, 210–214, [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/2D7gmnB>.
• Dashkova, Tat’yana. „»Rabotnitsu« – v massy!: politika sotsial’nogo modelirovaniya v sovet’skikh zhenskikh zhurnalakh 1930-kh godov”, Vestnik kul’turologii, No. 2, 2014, 190–192 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/3f9HRdv>.
• Gleyzer, Marat. „»Sovetskiy filatelist«/ »Sovetskiy kollektsioner«”, Filateliya, No. 3, 2004, 32–34. [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/2PflN8g>.
• Gudova, Margarita. „Tsennostnaya spetsifika khronotopa sovetskogo i rossiyskogo zhenskogo illyustrirovannogo zhurnala (na primere zhurnalov »Sovetskaya zhenshchina« i »Krest’yanka«)”, w: Sovetskaya kul’tura v sovremennom sotsioprostranstve Rossii: transformatsii i perspektivy, red. koll., (Yekaterinburg: Ural’skiy gosudarstvennyy universitet, 2008), 1–11 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/2BrH3TK>.
• „Istoriya zhenskikh zhurnalov v Rossii: zhurnalistika sovetskogo perioda”, w: Entsiklopediya mody [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/364a5mP>.
• Jureniene, Virginija. „Lithuanian family – a hearth of the unarmed resistance against the soviet occupation”, Studia Podlaskie, t . 24, 2016, 259–293.
• Kolomiytseva, Yelena. „Pervyye sovetskiye zhenskiye zhurnaly 1920-kh godov: istoriya razvitiya”, Vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo universiteta kul’tury i iskusstv, No. 6, 2013, 199–205 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/3jV8kPU>.
• Lezhen’, Yevgeniy. „Plakat kak sredstvo politicheskoy agitatsii v 1917–1930-ye gody”, Vestnik Saratowskogo gosudarstvennogo sotsial’no-ekonomicheskogo universiteta, No 3 (47), 2013, 122–124 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/2qHFDib>.
• Minayeva, Ol’ga. „Bor’ba zhurnala »Rabotnitsa« za auditoriyu i tirazhi v 1920–1930-ye gg.”, Vestnik Moskovskogo universiteta (Seriya 10. Zhurnalistika), No. 5, 2013, 7–24 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/32ZqERD>.
• Minayeva, Ol’ga. „Zhurnal »Krest’yanka« v 1920 gg.: priyemy formirovaniya chitatel’skoy auditorii”, Vestnik Moskovskogo universiteta (Seriya 10. Zhurnalistika), No. 6, 2014, 128–149 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/39wh4Ha >.
• Minayeva, Ol’ga. Zhurnaly „Rabotnitsa” i „Krest’yanka” v reshenii zhenskogo voprosa v SSSR v 1920–1930-ye gg. Model’ propagandistskogo obespecheniya sotsial’nykh reform, (Moskva: MedyaMir, 2015) [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/2CNOogG>.
• Mrozik, Agnieszka. „Wanda Tycner. Kobiety całego świata – rozmowa Agnieszki Mrozik z Wandą Tycner”, Bez dogmatu. Kwartalnik kulturalno-polityczny, nr 116, 2018 [cyt. za: lewica.pl], [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/30sCukB>
• Ovsyannikova, Mariya . Zlodeyaniya amerikano-angliyskikh interventov v Koreye. Stenogramma publichnoy lektsii, (Moskva, 1951), 2–24 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/3eUWLEn>.
• Pisarevskaya, Natal’ya. Otechestvennyye zhenskiye zhurnaly kak fenomen sovremennoy massovoy kul’tury: funktsional’nyye i strukturno-tematicheskiye osobennosti. (Dissertatsiya), (Krasnodar, 2018) [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/3f0LEd7>.
• Romashova, Mariya. „Zhurnal »Rabotnitsa« kak istochnik po istorii sovetskogo detstva (1945–1953 gg.)”, Istochnikovedcheskiye issledovanya, vyp. 4, 2008, 154–171 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/2E1d5XC>.
• Smeyukha, Viktoriya . Otechestvennyye zhenskiye zhurnaly: Istoriko-tipologicheskiy aspekt, (Rostov-na-Donu: Izdatel’stvo Yuzhnogo federal’nogo universiteta, 2011) [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: .
• Smeyukha, Viktoriya. „Sovetskiy zhurnal dlya domokhozyayek”, RELGA – nauchno-kul’turologicheskiy zhurnal, nr 6, 2005 [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <https://bit.ly/2CxoVIz>.
• Smeyukha, Viktoriya. „Zhenskiye zhurnaly SSSR v 1945–1991 gg.: Tipologiya, problematika, obraznaya transformatsiya”, Zhenshchina v rossiyskom obshchestve, No. 1, 2012, 55–67.
• Whalley, Zita. “Zhenotdel. The Soviet Union’s Feminist Movement”, Culture Trip, 9 September 2018, [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/2qzhKcr>.
• Vlasov, Dmitriy. Zhurnalistika rossiyskogo esperanto-dvizheniya v XX v.: tendentsii razvitiya i tipologicheskiye osobennosti. (Dissertatsiya na soiskaniye uchënoy stepeni kandidata filologicheskikh nauk), (Sankt-Peterburgskiy gosudarstvennyy universitet, 2014) [online] [dostęp: 10.07.2020]. Dostępny w World Wide Web: <http://bit.ly/2N2lIBS>.

Identifiers

DOI

10.15290/cnisk.2021.01.10.05