Polityka językowa państwa polskiego w okresie międzywojennym

• Authors: Woźniak Ewa

Title variants

EN

Linguistic policy of Second Polish Republic in interwar period

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono działania władz państwowych Drugiej Rzeczpospolitej w dziedzinie polityki językowej, koncentrując się na dwóch jej obszarach: wyznaczaniu ustawowo obowiązującego zakresu użycia języka polskiego, a także ustalaniu nazewnictwa państwowego (oficjalna nazwa państwa, organów władzy, jednostek samorządu terytorialnego itp.) oraz urzędowych nazw miejscowych (wymagających repolonizacji). Przegląd aktów prawnych zawierających przepisy dotyczące kwestii językowych dowodzi braku planowości i konsekwencji ze strony władz — efektem jest m.in. utrwalenie prawnego zróżnicowania terytorium Polski oraz niejednolitość terminologii dotyczącej języka. Są to zagadnienia nieobecne dotąd w literaturze językoznawczej, choć mieszczące się w ramach tzw. zewnętrznej historii języka.

EN

The article discusses the activities of the state authorities of Second Polish Republic in the field of linguistic policies, focusing on two main areas: determining by means of regulations the binding range of use of Polish language, and also determining the official definitions (official name of the state, government bodies, local authorities) and official local names (which required adaptation to Polish). The research into legal acts containing regulations relating to linguistic issues proves the lack of complex plan and consistency of authorities — which resulted in f.e. the consolidation of legal diversity of the territory of Poland and incoherence in terminology relating to language. These problems have been absent in linguistic writings, however they fall into category of so-called external history of language.

Keywords

PL

polityka językowa; dwudziestolecie międzywojenne; ustawodawstwo językowe; zewnętrzna historia języka

EN

linguistic policy; interwar period; legislation on language; external history of language

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2015
• Issue: 29
• Pages: 7-20

Dates

published

2015

Contributors

author

Woźniak Ewa

• Uniwersytet Łódzki, Łódź

References

• Doroszewski W. 1936: Kryteria językowe narodowości. Streszczenie referatu zgłoszonego na I zjazd sprawozdawczo-naukowy poświęcony Ziemiom Wschodnim, Warszawa: Komisja Naukowych Badań Ziem Wschodnich.
• Dubisz S. 2012: Język polski w dwudziestoleciu międzywojennym, [w:] S. Dubisz, Język — historia — kultura, cz. 3, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
• Dubisz S. 2013: Integracja językowa w dziejach polszczyzny, Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 20 (40), z. 2, 85–97.
• Gajda S. 1999: Program polskiej polityki językowej (rozważania wstępne), [w:] J. Mazur (red.): Polskapolityka językowa na przełomie tysiącleci, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 37–46.
• (J.Ł.) 1920: Naczelnik czy prezydent, Język Polski 2, 62.
• Klemensiewicz Z. 1985: Historia języka polskiego, t. III, Warszawa: PWN.
• (K.N.) 1920: recenzja książki O. Balzera W sprawie godeł i słownictwa państwowego teraźniejszej Polski, Język Polski 1, 31–32.
• Lubaś W. 2012: O polskiej polityce językowej, Poradnik Językowy 6, 11–33.
• Łozińscy M. i J. 2012: W przedwojennej Polsce. Życie codzienne i niecodzienne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mrozowska K. 2002: Zarys dziejów wychowania w Polsce od XI do XX w., Kraków: Politechnika Krakowska — Wydawnictwo.
• Ogonowski J. 1996: Uprawnienia językowe mniejszości narodowych w Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań: Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Ars boni et aequi”.
• Ogonowski J. 2000: Uprawnienia językowe mniejszości językowych w Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Perzyna P. 1920, [bez tytułu], Poradnik Językowy 17, 28–29.
• Skwerens J. 1986: Komisja Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych. Rys Historyczny, Gospodarka. Administracja Państwowa 10, t. 1, 36–37.
• Tarnawski W. 1920, [bez tytułu], Poradnik Językowy 17, 25–26.
• Treder J. 1972: 70 lat „Poradnika Językowego”, Warszawa: PWN.
• Walczak B. 1988: Znaczenie odzyskania niepodległości w dziejach języka polskiego, Życie i Myśl 36, 44–55.
• Walczak B. 1999: Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Wróblewski J.T. 1926: 2000 błędów językowych, barbaryzmów, dziwolągów i nowotworów ze wszystkich dzielnic Polski zebranych wraz ze słowniczkiem, jako też wzorki stylu urzędowego, Warszawa: Dom Książki Polskiej.
• Zieleniewski L. 1930: Ustawodawstwo językowe Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa: Dom Książki Polskiej.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.29.1