System emerytalny w kraju biedy: przypadek Boliwii

• Authors: Jarosław Poteraj

Title variants

EN

Pension System in a Country of Poverty: Case of Bolivia

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł o systemie emerytalnym Boliwii, kraju, który powszechnie traktowany jest jako kraj biedy, poza wprowadzeniem, zawiera cztery części: 1. Ogólna informacja o kraju, 2. Rozwój historyczny systemu emerytalnego, 3. Stan obecny systemu emerytalnego oraz 4. Wyzwania i przewidy-wane zmiany w systemie emerytalnym. Celem badawczym autora jest prezentacja historycznych i aktualnych rozwiązań w systemie emerytalnym Boliwii w celu odnalezienia w tym systemie pomysłów, które w międzynarodowych porównaniach warto wykorzystywać. Autor stawia hipotezę o niecelowości przyjmowania metody inwestycyjnej w zarządzaniu ryzykiem starości w krajach biednych. Rozwój systemu emerytalnego w Boliwii stanowi interesujący przykład przejścia od rozwiązania typu pay–as–you–go do systemu w pełni kapitałowego, z indywidualizacją rachunków emerytalnych, przy jednoczesnym funkcjonowaniu nowatorskiego rozwiązania kapitałowego w postaci systemu BONOSOL, a następnie stopniowego od-chodzenia od przyjętych wcześniej rozwiązań na rzecz elementów o charakterze zaopatrzeniowym. Ostatnie decyzje o przeniesieniu zarządzania środkami zgromadzonymi w funduszach emerytalnych z instytucji prywatnych do instytucji publicznej można określać jako nacjonalizację systemu emerytalne-go w części kapitałowej. Duża niestabilność systemu emerytalnego w Boliwii oznacza brak spójności przyjmowanych wcześniej rozwiązań kapitałowych, oznaczających stosowanie metody inwesty-cyjnej w zarządzaniu ryzkiem starości, z możliwościami kraju biednego, gdzie trudności w groma-dzeniu składek i niewielkie rynki kapitałowe utrudniają rozwój tych rozwiązań. W podsumowaniu autor wskazuje, że w porównaniach międzynarodowych najbardziej interesującym pomysłem w boliwijskim systemie emerytalnym było funkcjonowanie systemu BONOSOL.

EN

The article presents an insight into the old age pension system in Bolivia, the country, which is commonly treated as a country of poverty. The introduction is followed by four topic para-graphs: 1. the general information about the country, 2. the historical development of its pension system, 3. the present situation, and 4. challenges and foreseen changes. There, the author’s goal was to present both past and present solutions employed by the pension system of Bolivia, in search for ideas worth consideration in international comparisons. The author puts the hypothesis about futility of reception of investment method in old-age risk management in countries of pov-erty. Development of pension system in Bolivia is an interesting case of transformation from pay–as–you–go system to fully–funded one, with individualization of pension accounts, with simultaneous functioning of innovatory capital solution like BONOSOL system, and next gradually walking away from earlier accepted solutions into elements of system of subsistence nature. Last decisions accord-ing to the transfer of fund management of pension funds resources from private managers into the public one could be named as nationalization of pension system in the capital part of it. The great instability of pension system in Bolivia means the lack of cohesion earlier absorbed fully-funded solutions, which determined using the investing method in old-age risk management, and opportuni-ties of a poverty country, where difficulties in commissions collecting and poor capital markets tram-mel the development of such solutions. In the summary, the author highlights that in international comparison the most interesting concept in Bolivian pension system was the BONOSOL system.

Keywords

PL

system emerytalny; Boliwia; pay-as-you-go; system kapitałowy; BONOSOL

EN

pension system; Bolivia; pay-as-you-go; fully funded; BONOSOL

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2013
• Issue: 30
• Pages: 307-322

Contributors

author

Jarosław Poteraj

• Instytut Przedsiębiorczości Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży

References

• A Quarter Century of Pension Reform in Latin America and Caribbean: Lessons Learned and Next Steps, 2005, C.A. Crabbe, Editor, Inter-American Development Bank, Washington D.C.
• Bauer R., Bowen S., 1997, The Bolivian Formula: From State Capitalism to Capitalisa-tion, McGraw-Hill and Interamericana de Chile, Santiago de Chile.
• Bloomberg, 2012, http://www.bloomberg.com/markets/currencies (dostęp 31.08.2012).
• Central Intelligence Agency, 2012a, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bl.html (dostęp 31.08.2012).
• Central Intelligence Agency, 2012b, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/ 2004rank.html (dostęp 31.08.2012).
• Crabbe C.A., Giral J., 2005, Lessons Learned from Pension Reform in Latin America and Caribbean [w:] A Quarter Century of Pension Reform in Latin America and Caribbean: Lessons Learned and Next Steps, 2005, C.A. Crabbe, Editor, Inter-American Development Bank, Washington D.C.
• Dion M., 2008, Pension Reform and Gender Inequality [w:] Lessons from Pension Re-form in the Americas (2008), edited by S.J. Kay and T. Sinha, Oxford University Press, New York.
• Economic Growth in the 1990s: Learning from a Decade of Reform, 2005, The World Bank, Washington, D.C.
• Gill I.S., Packard T., Yermo J., 2005, Keeping the Promise of Social Security in Latin America, The World Bank – Stanford University Press, Washington, DC – Palo Al-to, Calif.
• Holzmann R., Hinz R. et al., 2005, Old-Age Income Support in the 21st Century: An International Perspective on Pension Systems and Reform, The World Bank, Wash-ington, D.C.
• Holzmann R., Packard T., Cuesta J., 1999, Extending Coverage in Multi-Pillar Pension Systems: Constrains and Hypotheses, Preliminary Evidence and Future Research Agenda, paper prepared for World Bank Conference “New Ideas about Old-Age Se-curity”, 14–15 September 1999.
• Infoleyes, 2012, http://bolivia.infoleyes.com/shownorm.php?id=1278 (dostęp 31.08.2012).
• International Labour Organisation, 2012, http://www.ilo.org/dyn/ilossi/ssimain.View Scheme?p_lang=en& p_scheme_id=1418&p_geoaid=68 (dostęp 31.08.2012).
• Kołodziejczyk K., 2004, Systemy emerytalne w Ameryce Łacińskiej: Od repartycji do kapitalizacji, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań.
• Lessons from Pension Reform in the Americas, 2008, edited by S.J. Kay and T. Sinha, Oxford University Press, New York.
• Ley de Pensiones, 1996, Ley 1732 (29 Noviembre).
• Ley Nº 3785, 2007, de 23 de noviembre de 2007 de los Trabajadores Estacionales y la Pensión Mínima.
• Ley Nº 3791, 2007, de la Renta Universal de Vejez (Renta Dignidad) y los Gastos Fune-rales, DS Nº 29400, 29 de diciembre de 2007.
• Mackenzie G.A. (Sandy), 2006, Annuity Markets and Pension Reform, Cambridge Uni-versity Press, New York.
• Mesa-Lago C., 2005, Evaluation of a Quarter Century of Structural Pension Reforms in Latin America w: A Quarter Century of Pension Reform in Latin America and Car-ibbean: Lessons Learned and Next Steps, 2005, C.A. Crabbe, Editor, Inter-American Development Bank, Washington D.C.
• Mesa-Lago C., 2006, Structural Pension Reform – Privatization – in Latin America [w:] Oxford Handbook of Pensions and Retirement Income, 2006, edited by G.L. Clark, A.H. Munnel and J.M. Orszag with the assistance of K. Williams, Oxford University Press, New York.
• Ministerio de Economía y Finanzas Públicas de Bolivia, 2012, http://www.economiay finanzas.gob.bo/ index.php?opcion=com_contenido&ver=contenido&id= 1175&id_ item=573 (dostęp 31.08.2012).
• Müller K. & Asociados, 1997, Reforma de Pensiones: El Sistema de Capitazicíon Indi-vidual, Informe Confidencial No. 103, La Paz.
• Müller K., 2003, Privatising Old-Age Security: Latin America and Eastern Europe Compared, E. Elgar, Cheltenham, UK – Northampton, MA, USA.
• Narodowy Bank Polski, 2012, http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/kursy/kursyb.html (do-stęp 31.08.2012).
• Non-Contributory Pension Programs in FIAP Countries: Part I: Latin America, 2011, Compared Regulations Series, Document prepared by the International Federation of Pension Fund Administrators (FIAP), Santiago, July 2011.
• Orenstein M.A., 2008, Privatizing Pensions: The Transnational Campaign for Social Security Reform, Princeton University Press, Princeton and Oxford.
• Oxford Handbook of Pensions and Retirement Income, 2006, edited by G.L. Clark, A.H. Munnel and J.M. Orszag with the assistance of K. Williams, Oxford University Press, New York.
• Palacios R., 2005, Systemic Pension Reform in Latin America [w:] Workable Pension Systems: Reforms in the Caribbean, 2005, Editors: P. Desmond Brunton & Pietro Masci, Inter-American Development Bank – Caribbean Development Bank, Was-hington, DC – Barbados.
• Pension Reform and the Development of Pension Systems: An Evaluation of World Bank Assistance, 2006, Independent Evaluation Group, The World Bank, Washington, D.C.
• Review of Bank Assistance to Pension Reform and the Development of Pension Systems, 2004, (Approach Paper) Operation Evaluation Department, The World Bank – In-dependent Evaluation Group, Washington, D.C.
• Social Security Programs Throughout the World: The Americas, 2011, 2012, Social Security Administration Office of Retirement and Disability Policy Office of Re-search, Evaluation, and Statistics, SSA Publication No. 13-11804, Released: Febru-ary 2012, Washington, DC.
• Weyland K., 2008, Bounded Rationality in Latin-American Pension Reform [w:] Lessons from Pension Reform in the Americas, 2008, edited by S.J. Kay and T. Sinha, Ox-ford University Press, New York.
• Wielka Encyklopedia PWN, 2001, t. 4, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Workable Pension Systems: Reforms in the Caribbean, 2005, Editors: P. Desmond Brunton & P. Masci, Inter-American Development Bank – Caribbean Development Bank, Washington, DC – Barbados.