Underprivileged children in the social space of impunity: The example of the children’s residential care system in the Polish People’s Republic

• Authors: Golczyńska-Grondas Agnieszka

Title variants

PL

Dzieci ze środowisk defaworyzowanych w społecznej przestrzeni bezkarności: Na przykładzie systemu opieki całkowitej w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This paper treats the social conditionings of institutional violence. First the very notion of the impunity, which creates the theoretical foundation of the consideration, is briefly discussed, followed by treatment of the scheme of the institutional(-ised) space of impunity with its constituent elements: common beliefs regarding the “nature” of the marginalised collectivity, the low social value ascribed to the collectivity, an ideological embargo on scientificallybased knowledge, and the expulsion of the marginalised from normals’ field of vision. In the main part of the article the author presents a historic example of a social space of impunity: the children’s residential care system in the Polish People’s Republic (PPR). Examples of institutional and private violence in this space of impunity are depicted in the final part of the text. The narrative and biographical interviews with institutional care-givers, narrators’ files analysis and FGIs constitute the empirical basis of the article.

PL

Artykuł traktuje o społecznych uwarunkowaniach zinstytucjonalizowanej przemocy. W pierwszej części tekstu skrótowo scharakteryzowano pojęcie bezkarności stanowiące podstawę teoretyczną rozważań, następnie omówiono schemat (zinstytucjonalizowanej) przestrzeni bezkarności wraz z jej konstytutywnymi elementami: potocznymi przekonaniami dotyczącymi “natury” (z)marginalizowanej zbiorowości, niską społeczną wartością przypisywaną jednostkom i grupom, ideologicznym embargiem dotyczącym naukowo ugruntowanej wiedzy, usunięciem wykluczonych jednostek i grup z pola widzenia zwykłych uczestników życia społecznego. W głównej części artykułu autorka opisuje przestrzeń bezkarności funkcjonującą w tzw. systemie opieki całkowitej dla dzieci i młodzieży w okresie PRL . Ostatnie fragmenty tekstu zawierają zestawienie przykładów instytucjonalnej i prywatnej przemocy wobec wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych realizowanej w przestrzeni bezkarności. Empiryczną podstawę tekstu stanowią wywiady narracyjne i biograficzne przeprowadzone w latach 2011–2013 z dorosłymi „absolwentami” PRL -owskich domów dziecka oraz wywiady grupowe z pracownikami systemu edukacji i sądownictwa aktywnymi zawodowo w okresie instytucjonalizacji narratorów.

Keywords

EN

institutionalised violence; impunity; social space of institutionalised impunity; children’s residential care institutions

PL

zinstytucjonalizowana przemoc; bezkarność; społeczna przestrzeń zinstytucjonalizowanej bezkarności placówki opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci i młodzieży

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2015
• Volume: LXIV (64)
• Issue: 1
• Pages: 103-120

Dates

published

2015

Contributors

author

Golczyńska-Grondas Agnieszka

• University of Lodz

References

• Andrzejewski M., (2007), Domy na piasku. Domy dziecka. Od opieki nad dzieckiem do wspierania rodziny, Poznań: Media Rodzina.
• Bandura A., (2002) Selective Moral Disengagement in the Exercise of Moral Agency, „Journal of Moral Education”, Vol. 31, No. 2, pp. 101–119.
• Boesten J., (2012), The State and Violence Against Women in Peru: Intersecting Inequalities and Patriarchal Rule, “Social Politics”, vol. 19, pp. 361–382.
• de Brito Torraca L.M., Pereira Barros J., (2012), Depoimento de crianças: um divisor de aguas nos processos judiciais?, “Psico-USF, Bragança Paulista, vol. 17, pp. 285–293
• Buchanan K.S., (2007), Impunity: Sexual Abuse in Women’s Prisons, “Harvard Civil Rights –Civil Liberties Law Review”, vol. 42, pp.
• Burt, J.M., Amilivia G.F., Lessa F., (2013), Civil society and the Resurgent Struggle against Impunity in Uruguay, “International Journal of Transitional Justice, vol. 7, pp. 306–327.
• Cattani A.D., (2009) Riqueza e desigualdades, “Caderno CRH”, Salvador, vol. 22, pp. 547–561.
• Czyż E., (2000), Stan przestrzegania praw wychowanków domów dziecka, Kraków: Wydawnictwo IEG ACALTA.
• Druliolle V., (2013), HIJOS and the Spectacular Denunciation of Impunity: The Struggle for Memory, Truth and Justice and the (Re-Construction) of Democracy in Argentina, “Journal of Human Rights”, vol. 12, pp. 256–276.
• Goffman E., (1961), Asylums: Essays on the Social Situation of Mental Patients and Other Inmates, Garden City, New York: Anchor Books.
• Goffman E., (2006), Charakterystyka instytucji totalnych, (w:) A. Jasińska-Kania., L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (wybór i opracowanie), Współczesne teorie socjologiczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, t. I, s. 316–335.
• Golczyńska-Grondas A., (2014), Wychowało nas państwo. Rzecz o tożsamości dorosłych wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, Kraków: ZW NOMOS.
• Golczyńska-Grondas A., (2015), Doświadczenie instytucjonalizacji w biografiach dorosłych wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, “Problemy opiekuńczo-wychowawcze”, no 1, pp. 29–37.
• Górniak K., Kalbarczyk A., (2013), Ukryty problem – obraz biedy w dyskursie szkolnym, (in:) Tarkowska E. (ed.), Dyskursy ubóstwa i wykluczenia społecznego, Warszawa: IFiS PAN, pp. 341–378.
• Hrynkiewicz J., 2006, Odrzuceni. Analiza procesu umieszczania dzieci w placówkach, Warszawa: ISP.
• Kalbarczyk A., (2013), Wizje biedy i wykluczenia społecznego w praktyce polskiego system pomocy społecznej, (in:) Tarkowska E. (ed.), Dyskursy ubóstwa i wykluczenia społecznego, Warszawa: IFiS PAN, pp. 227–299.
• Kamińska U., 2000, Zranione dzieciństwo. Wychowankowie Domu Dziecka mówią, Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
• Kolankiewicz M., (2006), Zapiski o instytucjonalnej opiece nad dziećmi, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka”, no 17.
• Kraczla S., 1992, Miejskie ubóstwo. Wstępne założenia teoretyczno-metodologiczne badań Górnego Śląska, (in:) Wódz K., Czekaj K. (eds.), Szkoła chicagowska w socjologii. Tradycja myśli społecznej i wymogi współczesnej socjologii empirycznej, Katowice-Warszawa: Uniwersytet Śląski – PTS, pp. 151–160.
• Leś E., (2000), Od filantropii do pomocniczości. Studium porównawcze rozwoju i działalności organizacji społecznych, Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Informacja o wynikach kontroli działalności młodzieżowych ośrodków wychowawczych w zakresie kształcenia i resocjalizacji (2010), Opole, czerwiec 2011: Delegatura NIK w Opolu.
• O dopuszczalności stosowania kar cielesnych i prawie chroniącym dzieci przed przemocą, Komunikat z badań (2012): Warszawa CBOS.
• Ornacka K., (2013), Od socjologii do pracy socjalnej. Społeczny fenomen dzieciństwa, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Raczkowska J., (1983), Wychowanie w domu dziecka, Warszawa: WSiP.
• Sajkowska M., (2007), Wiktymizacja wychowanków domów dziecka – raport z badań, „Dziecko krzywdzone. Teoria, badania praktyka”, nr 17.
• Sajkowska M., 2010, Wiktymizacja dzieci i młodzieży. Raport z badań, Warszawa: Fundacja Dzieci Niczyje.
• Salazar A.R., (2012), Informalización y privatizactión del control social: respuestas al miedo a la violencia delictiva, “Sociologias”, Issue 8, pp. 136–151.
• Salter M., Croft T., (forthcoming 2015), Responding to revenge porn: Challenges to online legal impunity, (in:) Comella L. And Tarrant S. (eds.), New views on pornography: Sexuality, politics and the law, Prager Publisher: Westport.
• Sowińska E., (2007), Analiza Rzecznika Praw Dziecka w związku z opublikowanym w dniu 25 lipca 2007 r. Raportem Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczącym pobytu wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych w szpitalach psychiatrycznych w latach 2004–2006, http://www.brpd.gov.pl/detail.php?recid=564, (28.10.2012).
• Sutton L., Mannes M., (undated), Out of Home Placements and their Developmental Impact on Children: A Review of the Research, Research Brief no 1, iCriF INFORMS.
• St. Germain T., Dewey S., (2013), Justice on whose terms? A critique of international criminal justice responces to conflict-related sexual violence, “Womens’Studies International Forum”, vol. 37, pp. 36–45.
• Taraszkiewicz M., (1996), Jak uczyć lepiej, czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Warszawa: Wydawnictwa CODN
• Tarkowska E., (2013), Bieda, ubóstwo i inne kategorie dyskursu akademickiego w Polsce, (in:) Tarkowska E. (red.), 2013, Dyskursy ubóstwa i wykluczenia społecznego…, pp. 50–81.
• Warzywoda-Kruszyńska W., Golczyńska-Grondas A., (2010), Wzmocnić szanse i osłabić transmisję biedy wśród mieszkańców miast województwa łódzkiego. Raport końcowy + Rekomendacje, Łódź: Wydawnictwo „Biblioteka”.
• Wolf M.M., Philips E.L. et al., (1976), Achievement place: teaching family model, Childcare Quaterly 5(2), pp. 92–103.
• Zimbardo P.G., (2008), The Lucifer Effect. Understanding How Good People Turn Evil, Random House Trade Paperback Edition